Opodatkowanie za używane części samochodowe i motocyklowe przy zakupie bez VAT-u

Podstawa opodatkowania przy fakturach VAT marża

W przypadku procedury VAT marża podstawą opodatkowania jest kwota stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a ceną nabycia. Procedura ta ma zastosowanie wobec podatnika dokonującego dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika w ramach prowadzonej działalności, w celu odprzedaży.

Zgodnie z art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie. Towarami używanymi są zatem te dobra ruchome, które wcześniej zostały choć raz użyte, lecz nadają się do wielokrotnego wykorzystania (nie ulegają zużyciu po jednokrotnym użytku, mogą być to używane części motocyklowe).

Części po demontażu pojazdu – części używane

Zgodnie z orzecznictwem części powstałe na skutek demontażu pojazdów stanowią towary używane które podlegają opodatkowaniu w procedurze VAT marża.

W wyroku TSUE z dnia 18 stycznia 2017 r. w sprawie C-471/15 dotyczące zastosowania procedury VAT marża dla dostawy części samochodowych:

„Części używane pochodzące z pojazdu samochodowego wycofanego z eksploatacji, nabytego przez przedsiębiorstwo zajmujące się recyklingiem samochodowym od osoby fizycznej i przeznaczone do odsprzedaży jako części zamienne stanowią »towary używane« w rozumieniu tego przepisu, w związku z czym dostawy tego rodzaju części dokonane przez podatnika-pośrednika są objęte zakresem zastosowania procedury marży”.

Dodatkowo należy wskazać, że VAT marża dotyczy tylko dostawy towarów używanych, które podatnik nabył od określonej kategorii podmiotów. Stosowanie do art. 120 ust. 10 ustawy VAT zastosowanie VAT marży ma zastosowanie do towarów używanych, które podatnik nabył od:

• osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem, o którym mowa w art. 15, lub niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej;
• podatników, o których mowa w art. 15, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;
• podatników, jeśli dostawa tych towarów była opodatkowana zgodnie z ust. 4 i 5;
• podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;
• podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w ust. 4 i 5, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.

Powyższy pkt 1 odnosi się zarówno do osób fizycznych niebędących podatnikiem podatku VAT (tj. osób fizycznych z Polski), jak i do osób fizycznych niebędących podatnikiem podatku od wartości dodanej (tj. osób fizycznych z innych krajów UE, a więc również z Włoch).

Tak samo też wypowiadają się polskie organy podatkowe. Przykładowo w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 08.11.2019 r., nr 0112-KDIL1-2.4012.480.2019.1.AW:

„Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT zarejestrowanym na potrzeby obrotu wewnątrzwspólnotowego. Prowadząc stację demontażu pojazdów do recyklingu, Wnioskodawca zajmuje się sprzedażą detaliczną części oraz akcesoriów do pojazdów samochodowych. Zainteresowany sprowadza także samochody zza granicy. Zdarza się, że zbywcami nabywanych przez Wnioskodawcę pojazdów są osoby, o których mowa w art. 120 ust. 10 ustawy. Samochody zostają przez Wnioskodawcę rozmontowane, a części mechaniczne i blacharskie podlegają odsprzedaży w ramach działalności Wnioskodawcy, pozostałe zaś części sprzedawane są na złom.

Na tle powyższego opisu sprawy Wnioskodawca powziął wątpliwości dotyczące zastosowania szczególnej procedury opodatkowania marżą - zgodnie z art. 120 ust. 4 ustawy – w związku ze sprzedażą części mechanicznych i blacharskich pochodzących z demontażu zakupionych pojazdów.

Wobec powyższego uwzględniając orzeczenie TSUE w sprawie C-471/15 należy stwierdzić, że sprzedawane przez Wnioskodawcę części mechaniczne i blacharskie pochodzące z demontażu zakupionych pojazdów spełniają definicję towarów używanych według art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy. Tym samym skoro Wnioskodawca zamierza nabywać od osób, o których mowa w art. 120 ust. 10 ustawy, pojazdy przeznaczone do demontażu i dalszej odsprzedaży ich części, to do sprzedaży tej będzie miała zastosowanie szczególna procedura VAT marża wskazana w art. 120 ust. 4 ustawy.

W konsekwencji, w przypadku sprzedaży części mechanicznych i blacharskich pochodzących z demontażu zakupionych pojazdów, Wnioskodawca jest uprawniony do zastosowania szczególnej procedury opodatkowania marżą, zgodnie z art. 120 ust. 4 ustawy”.

Powyższe rozważania można także przełożyć na części pochodzące z demontażu używanych motocykli. W mojej ocenie spełniają one cechy towarów używanych. Ponadto są nabywane od osób fizycznych nieprowadzących działalności we Włoszech więc warunek z art. 120 ust. 10 ustawy VAT również jest zrealizowany.

Jak już wskazałem, w przypadku procedury VAT marża podstawą opodatkowania jest różnica między ceną nabycia a ceną sprzedaży. Oznacza to, że opodatkowaniu podlega sam „czysty zysk” z transakcji. Nie można zatem powiedzieć, że jest to rozliczenie „bez VAT-u”. Podatek VAT występuje, jednakże inaczej jest określana podstawa opodatkowania, bowiem nie jest to cena sprzedaży, lecz różnica między ceną sprzedaży a ceną nabycia motocyklu/używanych części motocyklowych.

Brak prawa do odliczenia podatku VAT

Dodatkowo zauważmy, że zgodnie z art. 120 ust. 19 ustawy VAT obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, jeżeli podlegały opodatkowaniu zgodnie z procedurą VAT marża. W konsekwencji od nabytych towarów używanych, które następnie będą podlegały opodatkowaniu szczególną procedurą określoną w art. 120 ust. 4 ustawy VAT, prawo do odliczenia podatku naliczonego nie przysługuje.

Jednakże od wydatków na naprawę czy też demontaż pojazdów, niezależnie od zastosowania procedury marży, podatnik zachowuje prawo do odliczenia podatku VAT od poniesionych wydatków. Takie prawo zostanie zachowane niezależnie od tego czy ustalona marża będzie na poziomie dodatnim czy też ujemnym.

Jak możemy przeczytać w wyroku WSA w Warszawie z 13 października 2016 r., sygn. akt III SA/Wa 3061/16:

„Zdaniem Sądu, z regulacji art. 120 ust. 19 ustawy o VAT wynika, że zakaz dokonywania odliczeń dotyczy jedynie konkretnych, wymienionych w tym przepisie towarów, a nie zakaz odliczania podatku naliczonego w ogóle. Oznacza to, że podatnik, którego działalność w zakresie dostawy towarów używanych jest opodatkowana wg szczególnej procedury opodatkowania (marży – zgodnie z art. 120 ust. 4 ustawy o VAT), ma prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z zakupem towarów i usług, stanowiących wydatki tzw. kosztowe np. zakup artykułów biurowych, części samochodowych, usług naprawy samochodów (…)

Zatem podatek naliczony od kosztów napraw i remontów rzeczy, które później sprzedawane są w procedurze opodatkowania marżą, może zostać odliczony przez sprzedawcę. Jest to bowiem podatek związany ze sprzedażą opodatkowaną”.