Opłaty dodatkowe w strefie płatnego parkowania

Na wstępie wskażę, iż istotnie po nowelizacji Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz. U. 2003.220.2181 z późn. zm.) określa (w załączniku 1), iż w strefie płatnego parkowania miejsce parkowania powinno być oznakowane znakiem pionowym oraz znakiem poziomym. W strefie oznakowanej znakiem D-44 miejsca dla postoju pojazdu samochodowego wyznacza się znakami pionowymi określonymi w pkt 5.2.18 oraz znakami poziomymi określonymi w załączniku nr 2 do rozporządzenia w: pkt 5.2.4, pkt 5.2.6 i pkt 5.2.9.2. Jednocześnie rozporządzenie to nie podaje, by – jak powiedziano Panu w biurze Strefy Płatnego Parkowania – możliwe było wyznaczenie znaków poziomych w sposób inny niż poprzez namalowanie białych linii. Nadmieniam, że należy wątpić, czy istnieje konstrukcja drogi uniemożliwiająca namalowanie takich linii. Rozporządzenie podaje bowiem (w załączniku 2), jakie wymiary, jakie kolory winny mieć oznakowania poziome, co więcej podaje, jakimi rodzajami materiałów te oznakowania winny być nanoszone (w pkt 1.3 – wymagania techniczne – „Dla oznakowania cienkowarstwowego stosuje się farby rozpuszczalnikowe, wodorozcieńczalne i chemoutwardzalne nakładane na mokro. Gruboutwardzalne oznakowanie wykonywane jest przy użyciu mas chemoutwardzalnych, mas termoplastycznych, materiałów prefabrykowanych, wśród których wyróżnia się między innymi: odblaskowe taśmy nieprofilowane i profilowane”).

W odniesieniu do Pana drugiego pytania podaję, że opłata za parkowanie i opłata dodatkowa są daninami publicznoprawnymi, nałożonymi art. 13 ust. 1 pkt 1 i 13f ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (j.t. Dz. U. 2013.260; zwana dalej: ustawą o drogach publicznych), nie są grzywną nakładaną mandatem karnym. Na mocy art. 13 ust. 1 pkt 1 tej ustawy korzystający z dróg publicznych są obowiązani do ponoszenia opłat za postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania. Zgodnie z art. 13b ust. 1 pkt 3 rada gminy (rada miasta) określa sposób pobierania tej opłaty.

Art. 13f stanowi natomiast:

„1. Za nieuiszczenie opłat, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, pobiera się opłatę dodatkową.

2. Rada gminy (rada miasta) określa wysokość opłaty dodatkowej, o której mowa w ust. 1, oraz sposób jej pobierania. Wysokość opłaty dodatkowej nie może przekroczyć 50 zł.

3. Opłatę dodatkową, o której mowa w ust. 1, pobiera zarząd drogi, a w przypadku jego braku zarządca drogi.”

Ponieważ opłata za parkowanie w strefie płatnego parkowania oraz opłata dodatkowa są należnościami o charakterze publicznoprawnym właściwym sposobem ich przymusowego dochodzenia jest egzekucja administracyjna (wyrok NSA z dnia 12.03.2013 r., II GSK 2152/11).

W orzecznictwie przyjmuje się, że „obowiązek uiszczenia opłaty dodatkowej z tytułu nieuiszczenia opłaty za parkowanie w strefie płatnego parkowania powstaje z mocy samego prawa. Powoduje to, że w sprawie obowiązku uiszczenia tej opłaty nie prowadzi się postępowania administracyjnego i nie rozstrzyga się w drodze decyzji administracyjnej. Nie mamy więc w tej sytuacji do czynienia z ostateczną decyzją administracyjną (czy postanowieniem). Nie prowadzi się również postępowania wyjaśniającego, poprzedzającego rozstrzygnięcie sprawy co do jej istoty. Przyjąć zatem należy, zwłaszcza wobec braku postępowania administracyjnego w tym zakresie, że możliwość dochodzenia swych racji oraz obrony swoich interesów przez zobowiązanego powstaje dopiero na etapie postępowania egzekucyjnego, co następuje poprzez zgłoszenie zarzutu. W takim przypadku, pomimo ogólnej zasady wyrażonej w art. 29 § 1 ustawy należy przyjąć, że wniesienie zarzutu wszczyna postępowanie w sprawie jego rozpoznania i wydania rozstrzygnięcia w zakresie jego zasadności (co do zasadności tego obowiązku). Organ zaś egzekucyjny jest zobowiązany do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego, przy zastosowaniu Kodeksu postępowania administracyjnego. W sytuacji bowiem kiedy obowiązek powstaje z mocy prawa, jest to jedyna możliwość obrony swoich praw przez dłużnika” (wyrok WSA w Gdańsku z dnia 26 kwietnia 2012 r., III SA/Gd 107/12, Legalis).

Zatem w przypadku nieuiszczenia przez Pana podanych opłat, wójt, burmistrz, prezydent miasta (por. art. 19 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji) wystawi przeciwko Panu tytuł wykonawczy, wobec którego na podstawie art. 33 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji będzie Pan mógł wnieść zarzuty. Zgodnie z regulacjami tej ustawy:

„Art. 33

§ 1. Podstawą zarzutu w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej może być:

1) wykonanie lub umorzenie w całości albo w części obowiązku, przedawnienie, wygaśnięcie albo nieistnienie obowiązku;

2) odroczenie terminu wykonania obowiązku albo brak wymagalności obowiązku z innego powodu, rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnej;

3) określenie egzekwowanego obowiązku niezgodnie z treścią obowiązku wynikającego z orzeczenia, o którym mowa w art. 3 i 4;

4) błąd co do osoby zobowiązanego;

5) niewykonalność obowiązku o charakterze niepieniężnym;

6) niedopuszczalność egzekucji administracyjnej lub zastosowanego środka egzekucyjnego;

7) brak uprzedniego doręczenia zobowiązanemu upomnienia, o którym mowa w art. 15 § 1;

8) zastosowanie zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego;

9) prowadzenie egzekucji przez niewłaściwy organ egzekucyjny;

10) niespełnienie w tytule wykonawczym wymogów określonych w art. 27, a w zagranicznym tytule wykonawczym – wymogów określonych w art. 102 ustawy o wzajemnej pomocy.

§ 2. W egzekucji należności pieniężnych, o których mowa w:

1) art. 2 § 1 pkt 8 (m.in. kar, grzywien, opłat i dopłat administracyjnych) – zobowiązanemu przysługują zarzuty określone w § 1 pkt 6, 8 i 9;

2) art. 2 § 1 pkt 9 – zobowiązanemu przysługują zarzuty określone w § 1 pkt 6 i 8-10.

Art. 34

§ 1. Zarzuty zgłoszone na podstawie art. 33 § 1 pkt 1-7, 9 i 10, a przy egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym – także na podstawie art. 33 § 1 pkt 8, organ egzekucyjny rozpatruje po uzyskaniu stanowiska wierzyciela w zakresie zgłoszonych zarzutów, z tym że w zakresie zarzutów, o których mowa w art. 33 § 1 pkt 1-5 i 7, stanowisko wierzyciela jest dla organu egzekucyjnego wiążące. W przypadku, o którym mowa w art. 33 § 2, stanowiska wierzyciela nie wymaga się.

§ 1a. Jeżeli zarzut zobowiązanego jest lub był przedmiotem rozpatrzenia w odrębnym postępowaniu administracyjnym, podatkowym lub sądowym albo zobowiązany kwestionuje w całości lub w części wymagalność należności pieniężnej z uwagi na jej wysokość ustaloną lub określoną w orzeczeniu, od którego przysługują środki zaskarżenia, wierzyciel wydaje postanowienie o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu.

§ 2. Na postanowienie w sprawie stanowiska wierzyciela przysługuje zażalenie.

§ 3. (uchylony)

§ 4. Organ egzekucyjny, po otrzymaniu ostatecznego postanowienia w sprawie stanowiska wierzyciela lub postanowienia o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu, wydaje postanowienie w sprawie zgłoszonych zarzutów, a jeżeli zarzuty są uzasadnione – o umorzeniu postępowania egzekucyjnego albo o zastosowaniu mniej uciążliwego środka egzekucyjnego.

§ 5. Na postanowienie w sprawie zgłoszonych zarzutów służy zobowiązanemu oraz wierzycielowi niebędącemu jednocześnie organem egzekucyjnym zażalenie. Zażalenie na postanowienie w sprawie zarzutów podlega rozpatrzeniu w terminie 14 dni od dnia doręczenia organowi odwoławczemu.”

Zgłoszenie zarzutów spowoduje zatem wydanie w ich przedmiocie postanowienia przez prezydenta miasta (wójta, burmistrza), które następnie zażaleniem będzie Pan mógł zaskarżyć do Samorządowego Kolegium Odwoławczego.

Dopiero natomiast po wydaniu postanowienia w II instancji (Samorządowe Kolegium Odwoławcze) przysługuje Panu skarga do sądu administracyjnego. Skargę wnosi się bowiem po wyczerpaniu środków zaskarżenia (art. 52 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, j.t. Dz. U. 2012.270 z późn. zm.; dalej: p. p. s. a.; por. także art. 3 § 2 pkt 2 p. p. s. a.). Skargę wnosi się w terminie 30 dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie (art. 53 § 1 p. p. s. a.) – w tym przypadku od dnia doręczenia decyzji SKO, wydanej na skutek odwołania. Wnosi się ją za pośrednictwem organu, który wydał decyzję w II instancji (por. art. 54 § 1 p. p. s. a.).