Omyłkowe podanie danych osobowych

Wysłanie danych wrażliwych na źle wpisany adres poczty elektronicznej

Podstawowa wątpliwość dotyczy tego, czy wysłany przez Panią list elektroniczny w ogóle do kogoś dotarł. Można spróbować to sprawdzić przez zwrócenie się do administratora serwisu poczty elektronicznej, w której być może funkcjonuje adres, na który Pani skierowała list elektroniczny. Tytułem przykładu: Jeśli Pani wysłała list na adres elektroniczny: jankowalski@sklep.pl, to może uda się Pani znaleźć adres administratora tamtego serwisu lub formularz kontaktowy; być może będzie można skontaktować się telefonicznie z osobą odpowiedzialną za tamten serwis. Administrator serwisu mógłby sprawdzić, czy w ogóle utworzono adres poczty elektroniczny, na który Pani wysłała list z załączoną kopią dokumentu. Być może również udałoby się przy pomocy administratora serwisu doprowadzić do wykasowania tamtej wiadomości – z istniejącego konta poczty elektronicznej albo z serwera (w sprawach technicznych mógłby poradzić odpowiednio doświadczony informatyk).

Omyłkowe podanie danych osobowych obcej osobie

Jeśli w ogóle działa adres poczty elektronicznej, na który Pani wysłała list, to mogą być różne „scenariusze wydarzeń”. Brak odpowiedzi nie musi oznaczać nieuczciwości człowieka, który ma dostęp do danego adresu poczty elektronicznej. List (czy to z załączoną kopią dokumentów, czy to z Pani prośbą) mógł zostać skierowany do folderu, z którego się rzadko korzysta; list mógł zostać wykasowany bez czytania. Adresat mógł też uznać sprawę za mało dla niego istotną. Nie ma prawnego obowiązku odpowiadania na korespondencję prywatną – niezależnie od sposobu jej przesłania. Proszę pozwolić na kolejny przykład: Gdybym odpowiadał na wszystkie listy elektroniczne, które do mnie trafiają, to nie miałbym czasu na napisanie tej odpowiedzi. Przed paru laty wiele skierowanych na mój adres elektroniczny listów elektronicznych z propozycją zarobienia fortuny przekierowywałem do organów ścigania (nie tylko w Polskie) – teraz mam praktycznie spokój z takimi propozycjami. Można wybrać sposób reakcji na nadchodzącą korespondencję.

Czy dane osobowe mogą być wykorzystane do popełnienia przestępstwa?

Pani obawy – zwłaszcza dotyczące ewentualnych nadużyć – nie są pozbawione podstaw, ale trudno jest „wróżyć”, o ile większe jest niebezpieczeństwo w przypadku skierowania listu elektronicznego na niewłaściwy adres. Zdarzają się podsłuchy elektroniczne – nie tylko na komputerach „wyjściowych” i „docelowych”, ale również na łączach i serwerach pośredniczących. Prawdę mówiąc, w przypadku korespondencji elektronicznej trudno mieć pewność co do poufności. Szyfrowanie (zwłaszcza tak zwane mocne), tunelowanie przesyłu danych, wirtualne sieci prywatne (VPN) mają służyć zabezpieczeniu połączeń, ale zwykła praktyka życiowa uczy, że o sile łańcucha decyduje jego najsłabsze ogniwo. Zresztą podobne problemy występują w przypadku korespondencji tradycyjnej – od dawna znane są sposoby zapoznawania się z nią bez otwierania kopert (niekiedy wystarczy zwykłe prześwietlenie odpowiednimi promieniami, co się pokazuje na zajęciach warsztatowych z kryminalistyki).

Nieuprawnione wykorzystanie cudzych danych osobowych lub dokumentów

Podrobienie podpisu, wyłudzenie, często również inne nieuprawnione wykorzystanie cudzych danych osobowych lub dokumentów może być przestępstwem – często ściganym z urzędu na podstawie Kodeksu karnego (K.k.). Trudno jest się przed czymś takim bronić z góry. Zresztą wyłudzenia nie są jedynym celem osób, które posługują się (choćby przejściowo) cudzymi dokumentami. Część dokumentów jest kradzionych po to, by fałszerze mogli „rozpracować” systemy zabezpieczeń – niekiedy w celach przestępczych, ale przecież tworzenie fałszywych dokumentów bywa domeną różnych struktur (w tym tajnych służb różnych państw). Tak jest od wieków.

Można ewentualnie zawnioskować o wymianę dokumentu tożsamości. We wniosku do odpowiedniego organu należy podać prawdziwe przyczyny wnioskowania o wydanie dokumentu. Podanie nieprawdziwych okoliczności (np. przestępstwa, którego nie popełniono) może być karalne, np. jako równoznaczne ze składaniem fałszywych zeznań (art. 233 K.k.). Jeśli Pani córka uzna, że ryzyko jest spore, to może wystąpić o wymianę dokumentu. Stary dokument można by zastrzec np. na policji (również podając prawdziwe okoliczności) oraz w systemie (bazie danych) „Dokumenty Zastrzeżone”, w którym uczestniczy wiele banków. Raczej trzeba się udać do placówki banku, a nie do placówki partnerskiej, gdzie można liczyć na wskazówki (za wpisanie zastrzeżenia do tego systemu pobierana jest opłata). Proponowałbym odwiedzenie placówki policyjnej (nawet w celu skonsultowania się co do ryzyka), zachęcam również do zapoznania się ze stronami internetowymi systemu „Dokumenty Zastrzeżone”. Każda podjęta przez Pani córkę decyzja będzie się wiązała z określonymi kosztami. Gdyby doszło do nadużycia (np. do zakupu ratalnego z użyciem kopii dokumentu), to sporo czasu i wysiłku mogłoby kosztować wyjaśnienie sprawy. Wymiana ważnego dokumentu – z uwagi na wskazane przez Panią okoliczności – może wiązać się z opłatą. Zgłoszenie sytuacji (przynajmniej w „Dokumentach Zastrzeżonych”) mogłoby mieć w przyszłości, w razie problemów, wagę dowodu na okoliczność dokonania przez kogoś nadużycia.

Zastrzeżenie prawa jazdy

Dane osobowe ustala się na podstawie dokumentów, które mają określone numery. Nowy, na nowo wyrobiony dokument będzie miał inny numer. To może przemawiać na rzecz wymiany (przynajmniej prawa jazdy). Koszty mogą przemawiać za niedokonywaniem wymiany. W przypadku starania się o nowy dokument zastrzeżenie starego może być ostrzeżeniem przed próbą załatwienia czegoś przez powołanie się na dokument o starym numerze.

Sporo zależy od tego, czy Pani córka zamierza korzystać z prawa jazdy. Zastrzeżenie go „na dobre” może powodować problemy w trakcie kontroli drogowych.

Kredyty (pożyczki) raczej są zaciągane przy użyciu dowodu osobistego. Na samo prawo jazdy (a nie na jego numer lub wydrukowany „widoczek”) można pożyczyć auto, zlecić jakieś sprawy (dotyczące zagadnień motoryzacyjnych). Można na wszelki wypadek przejść się po bankach i pośrednikach kredytowych (ewentualnie sklepach z droższymi rzeczami) i zapytać, czy można pożyczyć pieniądze lub kupić coś na kredyt, posługując się samym prawem jazdy. Wątpię, by ktoś zgodził się to zrobić w oparciu o wydruk (odbitkę dokumentu). Jednak zdarzają się ludzie nieuczciwi.