Okres wypowiedzenia dla kierownika zatrudnionego na podstawie powołania

Niemożność podjęcia nowego zatrudnienia, odszkodowanie

Muszę stwierdzić, po zapoznaniu się z przedmiotową sytuacją, że odszkodowanie za utracone dochody w związku z niemożnością podjęcia nowego zatrudnienia nie jest możliwe, ponieważ nie zostały podjęte żadne działania organu, które byłyby sprzeczne z ustawą.

W świetle przepisów art. 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r., poz. 1666; dalej „K.p.”) pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Kodeks pracy zatem przewiduje kilka możliwości prowadzących do powstania stosunku pracy z pracownikiem, których rozróżnienie jest konieczne ze względu na odmienne ukształtowanie przepisów w zakresie ich nawiązania oraz rozwiązania.

W przypadku kierowników i osób zarządzających, będących pracownikami, obowiązują przepisy Kodeksu pracy. Kierownicy podmiotów leczniczych mogą być bowiem zatrudniani jako pracownicy na podstawie umów o pracę, a kierownicy podmiotów leczniczych niebędących przedsiębiorcami – także na podstawie powołania, co określone zostało w art. 46 ust. 3 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. 2011 r. Nr 112, poz. 654).

Zatrudnienie poprzez powołanie

Należy przede wszystkim podkreślić, że stosunek pracy, który ma powstać między pracownikiem a organem na podstawie powołania ugruntowany jest na mocy art. 68 K.c., który stanowi w § 1, że stosunek pracy nawiązuje się na podstawie powołania w przypadkach określonych w odrębnych przepisach. Natomiast w § 11 – stosunek pracy, o którym mowa w § 1, nawiązuje się na czas nieokreślony, a jeżeli na podstawie przepisów szczególnych pracownik został powołany na czas określony, stosunek pracy nawiązuje się na okres objęty powołaniem.

Przedmiotowa sytuacja wymaga również przytoczenia przepisu art. 30 K.p., który określa sposoby rozwiązania umowy o pracę, między innymi:

1) na mocy porozumienia stron;

2) przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem);

3) przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia);

4) z upływem czasu, na który była zawarta.

Wypowiedzenie umowy powołania ze skróceniem okresu wypowiedzenia

Z Pańskiego opisu można domniemywać, że jest Pan zatrudniony na stanowisku kierownika podmiotu leczniczego na czas nieokreślony, bowiem do stosunków pracy zawartych na podstawie powołania stosuje się przepisy dotyczące umów o pracę na czas nieokreślony z wyłączeniem przepisów dotyczących m.in. trybu postępowania przy rozwiązywaniu umów o pracę, o czym mówi art. 69 K.p. – „Jeżeli przepisy niniejszego oddziału nie stanowią inaczej, do stosunku pracy na podstawie powołania stosuje się przepisy dotyczące umowy o pracę na czas nieokreślony (…)”.

Przed 11 tygodniami złożył Pan wypowiedzenie z jednoczesnym ubieganiem się o skrócenie czasu trwania wypowiedzenia, które przy umowie zawartej na czas nieokreślony podlega rygorom art. 36 § 1 K.p. Zgodnie z tym przepisem okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i umowy o pracę zawartej na czas określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:

1) 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;

2) 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy;

3) 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 30 lipca 1981 r. (I PR 63/81) powyższe terminy mają charakter okresów sztywnych.

Stosunek pracy nawiązany na podstawie powołania jest mniej stabilny

Ponadto należy zauważyć, że stosunek pracy nawiązany na podstawie powołania jest najmniej stabilny. Artykuł 69 K.p. wyłącza stosowanie wobec pracowników powołanych przepisów regulujących tryb postępowania przy rozwiązywaniu umów o pracę, rozpatrywanie sporów pracowniczych w części dotyczącej bezskuteczności wypowiedzeń, odszkodowań przewidzianych w razie wypowiedzenia umowy o pracę oraz przywracania do pracy. Natomiast ustawa przyjmuje natychmiastową skuteczność odwołania w zakresie wykonywania funkcji. Jeżeli odwołanie nie jest połączone z oświadczeniem o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia, to wywołuje skutek w postaci rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem bez potrzeby dodatkowego oświadczenia. Odwołanie ze stanowiska jest na ogół nierozdzielnie połączone z rozwiązaniem stosunku pracy.

Jak stanowi art. 70 K.p. – organ powołujący pracownika do pełnienia określonej funkcji ma pełną swobodę w zakresie odwołania go z zajmowanego stanowiska, które powinno być dokonane na piśmie. Odrębności dotyczące rozwiązania stosunku pracy na podstawie powołania w porównaniu z umową o pracę wynikają m.in. z tego, że:

• odwołanie może nastąpić w każdym czasie, również np. w okresie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, w czasie urlopu macierzyńskiego, w trakcie ochrony przedemerytalnej, w okresie ciąży (jednak w przypadku odwołania pracownic w ciąży i osób podlegających ochronie przedemerytalnej trzeba im zapewnić inną pracę),
• organ odwołujący nie musi konsultować odwołania pracownika z działającymi w zakładzie związkami zawodowymi,
• nie jest konieczne wskazywanie przyczyny w odwołaniu pracownika ze stanowiska,
• odwołanemu pracownikowi nie przysługuje roszenie o przywrócenie do pracy.

Odwołanie, o jakim mowa w art. 70 K.p., nie jest jedynym środkiem prowadzącym do rozwiązania stosunku pracy nawiązanego na podstawie powołania. Jest to środek szczególny, który zastępuje służącą zakładowi pracy możność wypowiedzenia „zwykłej” umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony (art. 30 § 1 pkt 2 K.p.), a także rozwiązanie takiej umowy przez zakład pracy bez wypowiedzenia (art. 30 § 1 pkt 3 K.p.), nie wyłącza jednak przewidzianej w art. 30 § 1 pkt 1 K.p. możności rozwiązania stosunku pracy na mocy porozumienia stron.

Potrzebna zgoda obu stron na rozwiązanie umowy o pracę we wcześniejszym terminie

Złożył Pan oświadczenie woli, które z mocy prawa skutkuje rozwiązaniem umowy o pracę. Natomiast instytucja wcześniejszego rozwiązanie stosunku pracy w okresie wypowiedzenia na mocy zgodnego oświadczenia woli stron, która ugruntowana jest na mocy przepisu art. 36 § 6 K.p., zezwala poprzez zgodne oświadczenie woli pracownika i pracodawcy na rozwiązanie umowy o pracę we wcześniejszym terminie.

Strony, które łączy umowa na czas nieokreślony, po dokonaniu wypowiedzenia przez jedną z nich mogą ustalić wcześniejszy termin rozwiązania umowy o pracę. Konieczne jest porozumienie, z którego wynika zgodne oświadczenia woli pracodawcy i pracownika. W porozumieniu tym trzeba wyraźnie zaznaczyć, o ile okres wypowiedzenia zostaje skrócony, i wskazać nową datę rozwiązania umowy. Do tego też dnia przysługuje pracownikowi wynagrodzenie i tylko czas do rozwiązania umowy podlega wliczeniu do stażu pracy.

W Pana sytuacji oświadczenie jest tylko i wyłącznie jednostronne (nie ma wymaganej zgody pracodawcy), co nie oznacza, że nie może Pan rozwiązać umowy z upływem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia. Natomiast, tak jak zaznaczono na wstępie, odszkodowanie nie jest możliwe z uwagi na brak podstaw prawnych, które mogłyby skutkować przyznaniem takowego odszkodowania.