Ojciec kupił dziecku quada, jak matka może się temu sprzeciwić?

Wykonywanie władzy rodzicielskiej

Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie odnosi się wprost do kwestii związanych z wykonywaniem władzy rodzicielskiej. W art. 93 wskazuje jedynie, że władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Z kolei art. 95 stanowi, iż „władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw. Władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes społeczny. Rodzice przed powzięciem decyzji w ważniejszych sprawach dotyczących osoby lub majątku dziecka powinni je wysłuchać, jeżeli rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości dziecka na to pozwala, oraz uwzględnić w miarę możliwości jego rozsądne życzenia”. A zatem przy wykonywaniu władzy rodzicielskiej przesłanką nadrzędną jest kierowanie się dobrem dziecka.

Art. 106 wskazuje bowiem, że „jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy może zmienić orzeczenie o władzy rodzicielskiej i sposobie jej wykonywania zawarte w wyroku orzekającym rozwód, separację bądź unieważnienie małżeństwa, albo ustalającym pochodzenie dziecka”. Czyli znów: jeśli władza wykonywana jest w taki sposób, że zagraża dobru dziecka, sąd może zmienić orzeczenie o sprawowaniu tej władzy, np. ograniczyć ją wobec jednego z rodziców.

Zagrożenie dobra dziecka

Względnie art. 109 wskazuje, że „jeżeli dobro dziecka jest zagrożone, sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia. Sąd opiekuńczy może w szczególności:

1) zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania, w szczególności do pracy z asystentem rodziny, realizowania innych form pracy z rodziną, skierować małoletniego do placówki wsparcia dziennego, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej lub skierować rodziców do placówki albo specjalisty zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń;

2) określić, jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu albo poddać rodziców innym ograniczeniom, jakim podlega opiekun;

3) poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego;

4) skierować małoletniego do organizacji lub instytucji powołanej do przygotowania zawodowego albo do innej placówki sprawującej częściową pieczę nad dziećmi;

5) zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zastępczej, albo powierzyć tymczasowo pełnienie funkcji rodziny zastępczej małżonkom lub osobie, niespełniającym warunków dotyczących rodzin zastępczych, w zakresie niezbędnych szkoleń, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej albo zarządzić umieszczenie małoletniego w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym lub w zakładzie rehabilitacji leczniczej”.

Oczywiście ww. środki są stosowane w przypadkach naprawdę tego wymagających, gdy dobro dziecka jest wysoce zagrożone, w tym jego moralność i bezpieczeństwo. Sąd może także zastosować inne niż wyżej wskazane środki.

Dobro dziecka według Sądu Najwyższego

Sąd Najwyższy w wyroku z 24.11.2016 r., sygn. akt II CA 1/16 wskazał, iż: „nie ma definicji ustawowej zwrotu »dobro dziecka«. Wypełnienie jego znaczenia powinno być dokonywane w konkretnych okolicznościach faktycznych, zwłaszcza jeżeli wskazują na zaistnienie sytuacji, w jakiej znalazło się dziecko, wymagającej ingerencji ze strony innych podmiotów, w tym także sądu. Wyszczególnić należy uprawnienie do ochrony życia i zdrowia oraz wszelkich działań ze strony innych, które powinny zapewnić warunki do spokoju, prawidłowego, niezakłóconego rozwoju, poszanowania godności i udziału w procesie decydowania o jego sytuacji oraz zaznaczyć, że jest to zbiór niewyczerpany”.

Jeśli zatem uważa Pani, że dobro dziecka jest zagrożone, pozostaje wnieść o ograniczenie władzy rodzicielskiej lub o zmianę kontaktów, np. aby odbywały się w Pani obecności lub zakazywały używania przez ojca dziecka na spotkaniach z dzieckiem quada, który zagraża życiu i zdrowiu dziecka.