Ograniczenie etatu w wieku przedemerytalnym, czy warto się na to godzić?

Zmniejszenie wymiaru godzin pracy nauczyciela mianowanego – warunki, ograniczenia

Zmniejszenie wymiaru godzin w pracy nauczyciela może być stosowane wyłącznie w przypadku nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania i jest jedną z alternatyw dla całkowitego zwolnienia go z pracy. Dyrektor szkoły może zdecydować się na taki krok, jednak tylko w ściśle określonych przypadkach.

Ograniczenie zatrudnienia nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania do wymiaru nie niższego niż ½ obowiązkowego wymiaru zajęć wraz z jednoczesnym proporcjonalnym zmniejszeniem wynagrodzenia, to instytucja stosowana wyłącznie w przypadku, gdy z powodu częściowej likwidacji szkoły lub w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania brak jest możliwości dalszego zatrudnienia nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć (art. 22 ust. 2 w zw. z art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela). Na ograniczenie etatu nauczyciel musi wyrazić zgodę. Brak jego zgody powoduje konieczność podjęcia innych działań kadrowych zmierzających do dostosowania stanu zatrudnienia do potrzeb szkoły. Zazwyczaj będzie to wypowiedzenie stosunku pracy nauczyciela na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela, ale w Pani przypadku dyrektor nie może wypowiedzieć umowy o pracę, ponieważ zgodnie z przepisami nie można tego dokonać wobec nauczyciela, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku (art. 39 Kodeksu pracy). Czyli opisana sytuacja skutkuje dla Pani szczególną ochroną stosunku pracy, co oznacza, że dyrektor nie może wypowiedzieć stosunku pracy. Jeżeli nie wyraziłaby Pani zgody na ograniczenie etatu, rozwiązanie stosunku pracy będzie niemożliwe (art. 22 ust. 2 KN), szczególnie iż nie przysługuje Pani prawo do wcześniejszej emerytury (art. 46 ustawy o emeryturach i rentach z FUS).).

Oświadczenie o cofnięciu zgody na ograniczenie etatu

Hipotetycznie zgodę na ograniczenie etatu można cofnąć, jednakże tak jak przy propozycji ograniczeniu etatu wymagana jest zgoda nauczyciela, tak przy cofnięciu tej zgody wymagana jest aprobata dyrektora. W każdym przypadku nie jest to czynność jednostronna. Zatem oświadczenie o cofnięciu zgody do 1 września musi zaaprobować dyrektor, najlepiej w formie pisemnej (dla celów dowodowych). W przeciwnym razie, tj. gdy dyrektor nie zgodzi się na cofnięcie Pani oświadczenia , od nowego roku szkolnego będzie Pani realizowała 12/18 etatu oraz otrzymywała wynagrodzenie w wysokości zgodnej z nowym wymiarem zatrudnienia.

Kompetencje dyrektora, ograniczenie etatu wszystkim nauczycielom przedmiotu w danej szkole

Jeżeli kilku nauczycieli wykłada ten sam przedmiot, to możliwe jest ograniczenie etatu każdemu nauczycielowi danego przedmiotu w tej samej szkole. Podział godzin między nauczycieli należy do kompetencji dyrektora szkoły. Dyrektor może więc zaproponować ograniczenie etatu wszystkim nauczycielom przedmiotu tak samo, jak może zdecydować się na zaproponowanie ograniczenia zatrudnienia nauczyciela jednej osobie. Do jego kompetencji należy w szczególności decydowanie w sprawach zatrudniania i zwalniania nauczycieli oraz innych pracowników szkoły (art. 68 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe). Także decyzja w sprawie przydziału zajęć i ewentualnego ograniczenia etatów nauczycielom należy do kompetencji dyrektora. Nie ma przepisu nakazującego zatrudnienie przynajmniej jednego nauczyciela w pełnym wymiarze obowiązkowego wymiaru zajęć przewidzianym dla danego stanowiska.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela - Dz.U. 1982 nr 3 poz. 19
2. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
3. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118

4. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, Dz. U. 2017 poz. 59