Odwołanie wicedyrektora szkoły ze stanowiska

Odwołanie z funkcji wicedyrektora szkoły

Zgodnie z art. 37 ustawy o systemie oświaty  w szkole lub placówce, w których zgodnie z ramowym statutem może być utworzone stanowisko wicedyrektora i inne stanowiska kierownicze, powierzenia tych stanowisk i odwołania z nich dokonuje dyrektor szkoły lub placówki, po zasięgnięciu opinii organu prowadzącego, rady szkoły lub placówki oraz rady pedagogicznej.

Przepis ten wskazuje tylko, w jaki sposób i kto może odwołać wicedyrektora, nie wskazuje jednak przyczyn tego odwołania. Dokonuje tego dyrektor po zasięgnięciu opinii organu prowadzącego, rady szkoły i rady pedagogicznej.

Opinia organów wymienionych w tym przepisie – rady pedagogicznej nie wyłączając – jest niewiążąca. Opinii organu prowadzącego nie należy mylić z wymaganą niekiedy we wspomnianych już aktach wykonawczych koniecznością uzyskania zgody organu prowadzącego na utworzenie stanowiska wicedyrektora lub innego stanowiska kierowniczego.

Powołanie i odwołanie dyrektora szkoły

Odwołanie ze stanowiska stanowi czynność prawną będącą niejako odwrotnością powierzenia stanowiska (powołania na stanowisko) dyrektora szkoły (placówki). Można twierdzić, że jest to czynność zarówno z zakresu prawa pracy, jak i prawa administracyjnego – i zależnie od punktu widzenia, każda z tych tez może być uznana za prawdziwą. W orzecznictwie zdaje się jednak przeważać przekonanie, że chodzi o czynność władczą, regulowaną prawem administracyjnym, która jako taka podlega kontroli sprawowanej przez te sądy niezależnie od oceny charakteru kształtowanego przez ten akt stosunku prawnego oraz wywoływanych przez niego skutków. Wypada zauważyć, że uznanie odwołania ze stanowiska za czynność z zakresu administracji publicznej nie wyklucza, jak jeszcze będzie mowa niżej, dochodzenia roszczeń przewidzianych przepisami prawa pracy przed sądami powszechnymi. W ten sposób nastąpił swoisty, niepisany podział kompetencji pomiędzy sądami powszechnymi i Sądem Najwyższym a sądami administracyjnymi. Jest on komplementarny i, jak stwierdza Naczelny Sąd Administracyjny, nie grozi kolizją postępowań przed poszczególnymi sądami (administracyjnymi, powszechnymi), gdyż ich cel i przedmiot jest inny.

Odwołanie nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w szkole

Przyczyny odwołania nauczyciela ze stanowiska kierowniczego (dyrektora, wicedyrektora lub innego stanowiska kierowniczego) w szkole lub placówce publicznej zostały określone w komentowanym przepisie w sposób wyczerpujący. Tym samym wykluczone jest odwołanie umotywowane w jakikolwiek inny sposób lub dokonane w innym trybie niż wynikający z art. 38.

W art. 38 ust. 1 pkt 2 pojawia się po raz kolejny problematyczny w praktyce zwrot „przypadki szczególnie uzasadnione”. Jego rozumienie będzie podobne do analogicznego zwrotu w art. 36a ust. 8, z tym że tam mowa jedynie o „uzasadnionych przypadkach”, różnica polega zatem na dodaniu przysłówka „szczególnie”. Zawęża on pole zastosowania tego przepisu do sytuacji zupełnie wyjątkowych, nadzwyczajnych, kiedy organ odwołujący ma pełne prawo ocenić, że dalsze kierowanie szkołą, placówką lub jej wyodrębnioną organizacyjnie częścią stanowi istotne zagrożenie dla osiągnięcia jej celów lub z jakichkolwiek innych, obiektywnie ważnych względów jest nie do przyjęcia.

Odwołanie wicedyrektora w trybie art. 38 ust. 1 pkt 2

Zgodnie z art. 38 ust. 2, odwołując wicedyrektora, trzeba mieć opinię kuratora oświaty przed podjęciem uchwały bądź zarządzenia o odwołaniu w trybie art. 38 ust. 1 pkt 2. Opinie tych organów nie mają charakteru aktów administracyjnych i w obecnym stanie prawnym nie są dla odwołującego wiążące. W celu uzyskania stanowiska kuratora oświaty lub ministra organ prowadzący musi przedstawić nie tylko samo zarządzenie lub uchwałę, lecz także przedłożyć ich uzasadnienie, gdyż jego brak uniemożliwia właściwemu organowi zajęcie stanowiska w sprawie zasadności odwołania. Niezachowanie tego wymagania skutkuje istotnym naruszeniem prawa, które upoważnia do stwierdzenia nieważności uchwały lub zarządzenia, nawet jeśli odwołanie w omawianym trybie byłoby merytorycznie zasadne.

Na zajęcie stanowiska (wyrażenie opinii) wyznaczono właściwemu organowi termin 5 dni roboczych. Ponieważ jest to termin prawa materialnego, jest on ustanowiony w celu doręczenia stanowiska organowi prowadzącemu i nie podlega przywróceniu. Faktycznie zatem do wydania opinii musi dojść natychmiast. Skoro chodzi o dni „robocze”, do biegu terminu nie wlicza się dni ustawowo wolnych od pracy. Po upływie terminu opinię pozytywną domniemywa się.

Podsumowując – to art. 38 określa powody do odwołania wicedyrektora. Dlatego w mojej opinii należy zastosować art. 37 w powiązaniu z art. 38 ust. 1 pkt 2 – szczególny przypadek – i należy uzyskać także opinię KO.