Nagroda jubileuszowa dla pracowników na umowach cywilnoprawnych
Odszkodowanie za zakaz konkurencji po ustaniu umowy• Data: 27-01-2025 • Autor: Aleksandra Pofit |
|
Mam podpisaną umowę o zakazie konkurencji po ustaniu zatrudnienia. Czy po rozwiązaniu umowy o pracę mogę żądać jakiegoś odszkodowania za przestrzeganie tego zakazu konkurencji? Załączam umowę. |
.jpg)
|
Żądanie odszkodowania za zakaz konkurencjiMoże Pani żądać odszkodowania od byłego pracodawcy w wysokości 25% sumy otrzymanych składników wynagrodzenia za pracę w okresie równym okresowi obowiązywania zakazu podejmowania działalności konkurencyjnej.
Do obligatoryjnych elementów umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy należy określenie wysokości odszkodowania należnego byłemu pracownikowi, z tym że umowa przewidująca nieodpłatny zakaz działalności konkurencyjnej po ustaniu stosunku pracy nie jest nieważna, lecz klauzula o nieodpłatności zostaje automatycznie zastąpiona przez odszkodowanie gwarantowane w art. 1012 § 3 K.p. (wyr. SN z 17.12.2001 r., sygn. akt I PKN 742/00, oraz wyr. SN z 4.04.2008 r., sygn. akt I PK 247/07).
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 17.12.2001 r. (sygn. akt I PKN 742/00), uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 3.12.2003 r. (sygn. akt III PZP 16/03) oraz postanowieniem Sądu Najwyższego z 6.09.2018 r. (sygn. akt II PK 227/17) w razie nieuzgodnienia przez strony w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy odszkodowania za powstrzymanie się od prowadzenia działalności konkurencyjnej (art. 1012 § 1 K.p.) pracownikowi – zgodnie z art. 56 K.c. w zw. z art. 300 K.p. – przysługuje odszkodowanie w minimalnej wysokości określonej w art. 1012 § 3 Kodeksu pracy. W wyroku z 17.12.2001 r. (sygn. akt I PKN 742/00) Sąd Najwyższy uznał, że umowa przewidująca nieodpłatny zakaz działalności konkurencyjnej po ustaniu stosunku pracy nie jest nieważna, lecz klauzula o nieodpłatności zostaje automatycznie zastąpiona przez odszkodowanie gwarantowane w art. 101 ust. 2 § 3 Kodeksu pracy. Wysokość odszkodowania dla pracownikaZasadą jest, że minimalne odszkodowanie, o którym mowa w art. 1012 § 3 K.p., stanowi 25% sumy otrzymanych składników wynagrodzenia za pracę w okresie równym okresowi obowiązywania zakazu podejmowania działalności konkurencyjnej. Chodzi tutaj o sumę otrzymanych, a nie uśrednionych składników wynagrodzenia za pracę w okresie równym okresowi obowiązywania zakazu konkurencji. Wysokość odszkodowania za powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej po ustaniu zatrudnienia jest określona samodzielnie w art. 1012 § 3 K.p. i zależy od realnie otrzymywanego wynagrodzenia, a nie od wynagrodzenia urlopowego (zob. wyr. SN z 2.02.2012 r., sygn. akt II PK 130/11).
Zgodnie z literalną wykładnią art. 1012 § 3 K.p. „odszkodowanie nie może być niższe od 25% wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji”. W praktyce celem zsumowania wynagrodzenia będącego podstawą obliczenia odszkodowania konieczne jest cofnięcie się do okresu zatrudnienia pracownika, począwszy od dnia zakończenia stosunku pracy o taki okres, na jaki zawarta została umowa.
Obowiązek pracodawcy wypłaty odszkodowania z tytułu powstrzymywania się pracownika od działalności konkurencyjnej aktualizuje się w terminach określonych w umowie, a jeżeli strony ich nie ustaliły – w okresach miesięcznych. Należy przyjąć, że okresy te powinny być zgodne z terminami wypłaty wynagrodzenia, co odpowiada charakterowi zakazu konkurencji. Ustawodawca, określając gwarantowaną wysokość odszkodowania, wskazał jednocześnie na wynagrodzenie za pracę jako punkt odniesienia przy ustaleniu zasad jego wypłaty, jeżeli nie zostały one uregulowane w umowie. Oznacza to, że w przypadku braku stosownych postanowień umownych raty miesięczne powinny być spełniane w terminach, w jakich dokonywano pracownikowi wypłaty wynagrodzeń składających się na tę sumę (zob. wyr. SN z 27.02.2013 r., sygn. akt II PK 176/12).
Gdyby pracodawca pomimo takiego obowiązku nie wypłacił Pani należnego odszkodowania, może Pani wezwać go do zapłaty. PrzykładyPracownik nie uzgodnił wysokości odszkodowania Pan Adam podpisał umowę o zakazie konkurencji z firmą IT, która miała obowiązywać przez 6 miesięcy. W umowie nie określono jednak wysokości odszkodowania. W związku z tym, zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pan Adam otrzymał odszkodowanie w wysokości 25% swojej średniej pensji za okres zatrudnienia. Kwota ta została wypłacona w 6 równych ratach miesięcznych.
Pracodawca nie wypłacił odszkodowania Pani Marta zakończyła współpracę z dużą firmą marketingową, która w umowie zawarła klauzulę o zakazie konkurencji. Po upływie ustalonego okresu nie otrzymała jednak żadnego odszkodowania. Zgodnie z przepisami pracodawca był zobowiązany do wypłaty co najmniej 25% jej wynagrodzenia podczas trwania zakazu. Pani Marta wystąpiła z roszczeniem o zapłatę zaległego odszkodowania, powołując się na przepisy Kodeksu pracy.
Brak ustaleń o wysokości odszkodowania Pan Michał podpisał umowę o zakazie konkurencji, jednak nie określono w niej wysokości odszkodowania za czas obowiązywania zakazu. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy w takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w minimalnej wysokości 25% wynagrodzenia, które otrzymywał za pracę w okresie równym okresowi obowiązywania zakazu konkurencji. Oznacza to, że pan Michał mógł domagać się wypłaty tego odszkodowania, nawet jeśli umowa nie zawierała szczegółowych zapisów na ten temat. PodsumowanieArtykuł omawia przepisy dotyczące odszkodowania za zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Zgodnie z Kodeksem pracy, jeśli umowa nie precyzuje wysokości odszkodowania, pracownikowi przysługuje minimalne odszkodowanie wynoszące 25% jego wynagrodzenia za pracę w okresie równym okresowi obowiązywania zakazu konkurencji. W przypadku braku ustaleń w umowie klauzula o nieodpłatności zostaje zastąpiona przez odszkodowanie. Odszkodowanie powinno być wypłacane w równych ratach miesięcznych, jeśli strony nie ustaliły innego terminu. W razie niewypłacenia należnego odszkodowania pracownik może domagać się jego zapłaty. Oferta porad prawnychMasz pytania dotyczące zakazu konkurencji w umowie? Skorzystaj z naszych porad prawnych online! Nasi eksperci pomogą Ci uzyskać należne odszkodowanie i odpowiedzą na Twoje pytania dotyczące tej kwestii. Nie czekaj, skontaktuj się z nami już dziś! Źródła:1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141 2. Wyrok Sądu Najwyższego z 17.12.2001 r., sygn. akt I PKN 742/00 3. Wyrok Sądu Najwyższego z 4.04.2008 r., sygn. akt I PK 247/07 4. Wyrok Sądu Najwyższego z 2.02.2012 r., sygn. akt II PK 130/11 5. Wyrok Sądu Najwyższego z 27.02.2013 r., sygn. akt II PK 176/12
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając formularz poniżej ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online O autorze: Aleksandra Pofit |
 (1).jpg "Powołanie dyrektora szkoły na rok, czy wójt może skrócić kadencję bez uzasadnienia?")
.jpg "Ubezwłasnowolniony spadkobierca, czy opiekun prawny może zawrzeć umowę dożywocia w imieniu podopiecznego?")
prawnicy z dużym doświadczeniem.
Zapytaj prawnika
Najnowsze pytania w dziale
Odszkodowanie za zakaz konkurencji po ustaniu umowy
Dyrektor instytucji kultury a praca na rzecz działalności gospodarczej żony
Jak uzyskać kopię umowy o zakazie konkurencji od byłego pracodawcy?
Przedłużenie umowy o pracę po porodzie, jak przygotować podanie i uargumentować swoją prośbę?
Wypłata wynagrodzenia po śmierci pracownika
Zatrudnienie w ciąży, jak uniknąć problemów z ZUS i pracodawcą?
Czy pracodawca może rozwiązać umowę z pracownikiem przebywającym na leczeniu odwykowym?
Zmiana stanowiska w okresie ochronnym, jakie prawa przysługują pracownikowi?
Przedemerytalna ochrona pracownika na umowie czasowej
Czy technik BHP może założyć firmę szkoleniową z zakresu BHP?
