Odrzucenie spadku przez osoby z pierwszej linii dziedziczenia i co dalej?

Podstawę prawną niniejszej opinii stanowią przepisy Kodeksu cywilnego zwanego dalej K.c. oraz przepisy Kodeksu postępowania cywilnego zwanego dalej K.p.c.

Z treści Pani pytania wynika, że ojciec Pani męża zmarł, pozostawiając długi. Teść miał troje dzieci oraz żonę. Pani mąż odrzucił spadek. Podobnie postąpiła jego żona. Siostra i brat męża (dzieci teścia) przyjęli spadek. Z małżeństwa macie Państwo jedno nieletnie dziecko. Zastanawia się Pani, co należy zrobić (i czy w ogóle), by dziecko nie musiało spłacać po dziadku długów.

Skutki odrzucenia spadku przez krewnych z pierwszej linii

Istotne znaczenie dla Państwa ma przepis art. 1020 K.c., zgodnie z którym spadkobierca, który spadek odrzucił, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku. Tym samym w miejsce Pani męża, który spadek po swoim ojcu odrzucił wchodzi Państwa nieletnie dziecko. Zachodzi zatem pytanie, kiedy Pani mąż odrzucił spadek? Czy miało to miejsce przed 6 miesiącami, czy też okres 6 miesięcy jeszcze nie upłynął? Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak oświadczenia spadkobiercy w terminie określonym w § 1 jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Zanim Pani z mężem odrzuci spadek, musicie Państwo uzyskać zgodę sądu na taką czynność.

Zgoda na odrzucenie spadku w imieniu dziecka

W chwili obecnej mąż i Pani powinniście wystąpić do sądu opiekuńczego (sądu rejonowego wydziału rodzinnego i opiekuńczego) właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka z wnioskiem o wyrażenie zgody na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd. Nadto do wniosku należy dołączyć odpis skrócony aktu zgonu dziadka.

Opłata sądowa od wniosku wynosi 40 zł. We wniosku należy wskazać, iż wnosicie Państwo o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentów. Należałoby załączyć dokumenty z których wynikać będzie, że teść miał zadłużenie.

Od momentu wniesienia wniosku czas na odrzucenie spadku ulega zawieszeniu, co potwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 20 listopada 2013 r., sygn. akt I CSK 329/13, w którego tezie wskazano, że „złożenie wniosku o zezwolenie na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego powoduje zawieszenie – na czas trwania postępowania – biegu terminu określonego w art. 1015 § 1 k.c.”

Co istotne, po uzyskaniu zgody przez sąd po 21 dniach kieruje Pani do sądu wniosek wydanie odpisu postanowienia z adnotacją o prawomocności i z tym postanowieniem natychmiast udaje się Pani do notariusza celem odrzucenia spadku po dziadku w imieniu dziecka.