Czy należy się odprawa emerytalna przy likwidacji stanowiska pracy

Uzyskanie odprawy pieniężnej

Zgodnie z art. 92¹ ustawy Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1502.) pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia.

Warunkiem koniecznym do uzyskania odprawy jest ustanie stosunku pracy. Chodzi oczywiście o takie ustanie stosunku pracy, które jest związane z przejściem na emeryturę albo rentę. Nie ma także znaczenia sposób, w jaki stosunek pracy ustał. Rozwiązanie może nastąpić na mocy porozumienia stron, wypowiedzenia umowy o pracę przez jedną ze stron, a nawet upływ czasu, na jaki była zawarta umowa na czas określony. Wyjątkiem jest tylko sytuacja, gdy stosunek pracy ustał na podstawie rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę, które nastąpiło z winy pracownika, a także w przypadku rozwiązania umowy bez wypowiedzenia przez pracownika z winy pracodawcy. Jeśli więc stosunek pracy nie został rozwiązany – odprawa się pracownikowi nie należy.

Czy do nabycia prawa do odprawy jest konieczne aby rozwiązano stosunek pracy z powodu przejścia pracownika na rentę lub emeryturę?

Związek między ustaniem stosunku pracy a przejściem na rentę inwalidzką lub emeryturę jest ujmowany szeroko w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Do nabycia prawa do odprawy nie jest konieczne, aby rozwiązano stosunek pracy z powodu przejścia pracownika na rentę lub emeryturę. Przyczyna nie ma wpływu na prawo do tej odprawy. Przykładowo SN w wyroku z dnia 28 lipca 1999 r., I PKN 174/99, OSNAPiUS 2000, nr 21, poz. 786, stwierdził, że przepis art. 921 § 1 k.p. wiąże prawo do odprawy emerytalnej z ustaniem, nie zaś z rozwiązaniem stosunku pracy. Wygaśnięcie stosunku pracy wskutek upływu czasu, na jaki zawarto umowę o pracę, nie wyklucza jego związku z przejściem na emeryturę. Wystarczy w tym zakresie związek czasowy, tj. przejście na emeryturę lub rentę bezpośrednio po ustaniu stosunku pracy. Związek ten jest zachowany także wtedy, gdy pracownik przechodzi na rentę lub emeryturę w pewnym okresie po ustaniu stosunku pracy, lecz następuje to bezpośrednio po okresie nieprzerwanego pobierania zasiłku chorobowego, zapoczątkowanego jeszcze w czasie trwania stosunku pracy (tak np. uchwała SN z dnia 7 stycznia 2000 r., sygn. akt III ZP 18/99, OSNAPiUS 2000, nr 24, poz. 888).

Prawo do odprawy emerytalnej

Związek między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do emerytury lub renty może mieć charakter czasowy (rozwiązanie stosunku pracy zbiega się w czasie z nabyciem prawa do świadczenia niezależnie od przyczyny rozwiązania stosunku pracy), przyczynowy (rozwiązanie stosunku pracy następuje dlatego, że pracownikowi przysługuje prawo do świadczenia) bądź czasowo-przyczynowy (przyczyną rozwiązania stosunku pracy jest nabycie prawa do emerytury lub renty i rozwiązanie następuje w chwili przyznania świadczenia). Między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do świadczenia może zachodzić także związek funkcjonalny, który występuje wówczas, gdy rozwiązanie stosunku pracy następuje wprawdzie przed ustaleniem prawa do świadczenia, ale przyznanie świadczenia jest konsekwencją sytuacji bezpośrednio poprzedzającej ustanie zatrudnienia (por. uchwała SN z dnia 29 maja 1989 r., sygn. akt III PZP 19/89, OSNCP 1990, nr 4–5, poz. 61; wyrok SN z dnia 23 listopada 1993 r., sygn. akt I PRN 111/93, OSNCP 1994, nr 12, poz. 243). Dlatego odprawa przysługuje pracownikowi, z którym stosunek pracy został rozwiązany w okresie niezdolności do pracy, jeżeli nabył prawo do renty z tego tytułu bezpośrednio po wyczerpaniu okresu zasiłkowego albo jeżeli zgłosił wniosek o to świadczenie przed ustaniem zatrudnienia.

Za datę przejścia na emeryturę lub rentę należy uważać albo datę rozwiązania stosunku pracy po uprzednim przyznaniu pracownikowi jednego z tych świadczeń (ustaleniu do nich prawa), albo datę przyznania świadczenia, jeżeli nastąpiło ono po rozwiązaniu stosunku pracy na wniosek złożony w czasie zatrudnienia.

Podsumowując – będzie Pan miał prawo do odprawy emerytalnej. Nie musi Pan składać wniosku o jej wypłatę, wystarczy poinformowanie pracodawcy, że po zakończeniu stosunku pracy przejdzie Pan na emeryturę.