Odpowiedzialność za wadę ukrytą a okres gwarancji

Reklamowanie towaru przy sprzedaży między przedsiębiorstwami

Na początku pragnę zaznaczyć, iż z uwagi na fakt, że do zawarcia umowy sprzedaży doszło między dwoma przedsiębiorcami (samochód kupił Pan bowiem do celów firmowych), w sprawie nie znajdą zastosowania przepisy o sprzedaży konsumenckiej zawarte w ustawie z 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego.

Przy sprzedaży między przedsiębiorcami towar może być reklamowany na podstawie rękojmi albo gwarancji (jeżeli oczywiście wydano gwarancję na dany towar).

Zgodnie z art. 568 § 1 Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.) „uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne wygasają po upływie roku, a gdy chodzi o wady budynku – po upływie lat trzech, licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana”.

Na marginesie należy dodać, że upływ rocznego terminu nie wyłącza jednak wykonania uprawnień z tytułu rękojmi, jeżeli sprzedawca wadę podstępnie zataił. Zarzut z tytułu rękojmi może być podnoszony także po upływie tego terminu, jeżeli przed jego upływem kupujący zawiadomił sprzedawcę o wadzie.

Z uwagi na fakt, że do zakupu samochodu doszło ponad dwa lata temu, przyjąć należy, że najprawdopodobniej roszczenia z tytułu rękojmi za wady fizyczne wygasły. Jak zauważył Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 14.03.2006 r. (sygn. akt I ACa 1947/05), termin z art. 568 § 1 K.c. ma charakter terminu zawitego (prekluzyjnego) i jego upływ powoduje bezwzględny skutek w postaci wygaśnięcia uprawnień kupującego.

Ujawnienie się wady wa samochodzie po upływie okresu gwarancji

Z pytania wynika jednak, że na zakupiony towar sprzedawca udzielił dwuletniej gwarancji. Gwarancja jakości normowana jest w art. 577 i następnych K.c. Odpowiedzialność z tytułu gwarancji, według K.c., dotyczy wyłącznie jakości sprzedanej rzeczy i wynika z faktu udzielenia gwarancji kupującemu. Podkreślić należy, że gwarancja jest dobrowolnym zobowiązaniem gwaranta i to on ustala jej warunki, np. gwarant może nie objąć gwarancją całego towaru, może także ograniczyć swoją odpowiedzialność do określonych wad.

Uprawnionym z gwarancji jest nabywca rzeczy. Swoje uprawnienia w tym zakresie nabywa on przez przyjęcie dokumentu gwarancyjnego (tzw. książeczki gwarancyjnej lub karty gwarancyjnej). W ramach odpowiedzialności gwarancyjnej gwarant zazwyczaj zobowiązuje się, że w przypadku wystąpienia wady fizycznej nabytej rzeczy usunie ją przez naprawę albo przez zastąpienie wadliwych elementów lub podzespołów nowymi, niewadliwymi, lub dostarczy rzecz tego samego rodzaju nową, wolną od wad. Wybór jednego ze wskazanych świadczeń należy do gwaranta.

W pytaniu podaje Pan, że niedawno (ale już po upływie terminu gwarancji) pojawiała się w samochodzie usterka w skrzyni biegów. W pytaniu podaje Pan też, że jeszcze w czasie, kiedy pojazd był na gwarancji, zgłaszał Pan tę wadę.

Należy więc zastanowić się, czy w przedmiotowej sprawie może Pan jeszcze skorzystać z uprawnień gwarancyjnych. Istotną kwestią będzie wykazanie, że wada powstała jeszcze w okresie gwarancji, a Pan dokonał jej zgłoszenia we właściwym czasie i we właściwy sposób.

Forma zgłoszenia wady rzeczy sprzedanej

W pierwszej kolejności należałoby się dokładnie zapoznać z treścią gwarancji celem sprawdzenia, czy gwarancja nie przewiduje wymaganego sposobu i terminu zgłaszania wad. Jeśli bowiem gwarant zastrzegł, że zgłoszenia wady (usterki) ma nastąpić np. w formie pisemnej, wówczas niedochowanie takiej formy można uznać za bezskuteczne zgłoszenie wady.

Jeśli gwarancja nie reguluje takich kwestii, wówczas można przyjąć, iż zawiadomienia można dokonać w formie dowolnej (nawet ustnie). Wtedy jednak ciąży na Panu obowiązek wykazania, że wadę zgłosił Pan gwarantowi, a gwarant tej wady nie usunął.

W razie ewentualnego sporu ze sprzedawcą potrzebne Panu będą dowody na fakt poinformowania sprzedawcy o wykrytej wadzie jeszcze w okresie gwarancji.

Powiem szczerze, że może być to trudne do wykazania, a gwarant najprawdopodobniej będzie chciał się uwolnić od odpowiedzialności.

Przedłużenie okresu gwarancji

Na koniec chciałbym zwrócić uwagę na dość istotną kwestię, a mianowicie przedłużenie okresu gwarancji, o czym mówi art. 581 K.c.:

§ 1. „Jeżeli w wykonaniu swoich obowiązków gwarant dostarczył uprawnionemu z gwarancji zamiast rzeczy wadliwej rzecz wolną od wad albo dokonał istotnych napraw rzeczy objętej gwarancją, termin gwarancji biegnie na nowo od chwili dostarczenia rzeczy wolnej od wad lub zwrócenia rzeczy naprawionej. Jeżeli gwarant wymienił część rzeczy, przepis powyższy stosuje się odpowiednio do części wymienionej.

§ 2. W innych wypadkach termin gwarancji ulega przedłużeniu o czas, w ciągu którego wskutek wady rzeczy objętej gwarancją uprawniony z gwarancji nie mógł z niej korzystać”.

Jak wynika z powyższego przepisu, specyficzne dla gwarancji jakości jest to, iż termin gwarancji ulega przedłużeniu o czas, w ciągu którego – wskutek wady rzeczy objętej gwarancją – uprawniony z gwarancji nie mógł z niej korzystać.

W przypadku gdy gwarant dostarczył nową rzecz albo dokonał istotnych napraw rzeczy objętej gwarancją, termin gwarancji biegnie na nowo od chwili dostarczenia rzeczy wolnej od wad lub zwrócenia rzeczy naprawionej. Tymczasem gdy gwarant wymienił część rzeczy, powyższe stosuje się odpowiednio do części wymienionej.

Jeśli więc wcześniej oddawał Pan samochód do naprawy gwarancyjnej, to powyższa regulacja może mieć dla Pana istotne znaczenie.