Odpowiedzialność za wypadek na rowerze elektrycznym ze zwiększoną mocą

Rower a rower elektryczny

Z treści pytania wynika, że jest Pan zorientowany w przepisach ustawy Prawo o ruchu drogowym. Dla zasady przypomnę, iż wskazuje ona definicje:

1. pojazd silnikowy – pojazd wyposażony w silnik, z wyjątkiem motoroweru, pojazdu szynowego, roweru, wózka rowerowego, hulajnogi elektrycznej, urządzenia transportu osobistego i wózka inwalidzkiego;

2. motorower – pojazd dwu- lub trójkołowy zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej nieprzekraczającej 50 cm3 lub w silnik elektryczny o mocy nie większej niż 4 kW, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h;

3. rower – pojazd o szerokości nieprzekraczającej 0,9 m poruszany siłą mięśni osoby jadącej tym pojazdem; rower może być wyposażony w uruchamiany naciskiem na pedały pomocniczy napęd elektryczny zasilany prądem o napięciu nie wyższym niż 48 V o znamionowej mocy ciągłej nie większej niż 250 W, którego moc wyjściowa zmniejsza się stopniowo i spada do zera po przekroczeniu prędkości 25 km/h.

Kodeks mówi po prostu o rowerze – i tyle. Przepisy dopuszczają jednak sytuację taką, że rower może mieć silnik elektryczny – pod warunkiem, że będzie to silnik działający w ściśle określony sposób. W rowerze dozwolony jest tylko taki napęd, który jest uruchamiany naciskiem na pedały.

Dlatego bardziej precyzyjne określenie tego pojazdu to „rower ze wspomaganiem elektrycznym” – wszak w definicji jest wskazanie „pomocniczy napęd elektryczny”.

Rower elektryczny a motorower

Rower elektryczny:

• moc silnika do 250 W,

• wspomagania do 25 km/h,

• silnik załącza się poprzez rozpoczęcie pedałowania,

• nie jest szerszy niż 0,9 m.

Rower elektryczny nie musi być zarejestrowany, jeżeli spełnia znamiona standardowego, napędzanego siłą mięśni jednośladu. W takim przypadku można korzystać z niego bez przeszkód, nie opłacając obowiązkowego ubezpieczenia i przechodzenia przeglądu.

Rower elektryczny o parametrach ustawowych podlega takim samym przepisom co standardowy, tradycyjny jednoślad. Z tego względu może nim jeździć legalnie każdy, kto osiągnął 18 rok życia. W przypadku osób niepełnoletnich, wymagana jest karta rowerowa.

Jeśli Pana pojazd rozpędza się do nie więcej niż 45 km/h i moc nie przekracza 4 kW, to mamy do czynienia z motorowerem, Oznacza to, że taki pojazd powinien być zarejestrowany i ubezpieczony, a jeśli mamy mniej niż 18 lat – potrzebujemy także prawo jazdy kategorii AM.

Motorower:

• moc nie większa niż 4 kW,

• prędkość maksymalna 45 km/h,

• potrzebne: prawo jazdy AM lub skończone 18 lat.

Jeśli Pana pojazd elektryczny rozpędza się, przy wspomaganiu ze strony silnika elektrycznego, do prędkości wyższej niż 45 km/h, to nie mówimy o „rowerze” ani o „motorowerze”, ale o „motocyklu”. I znów: przegląd, rejestracja, ubezpieczenie i odpowiednia kategoria prawa jazdy motocyklowego (w zależności od wieku kierującego i mocy – A1, A2 lub A).

Pojazd jednośladowy z mocniejszym silnikiem

Gdy „rower” ma mocniejszy silnik albo ma możliwość jazdy na samej manetce – wtedy nie jest to rower. Do takiego „nienormatywnego jednośladu” nie stosują na drogach publicznych przepisy dotyczące roweru. Np. te, które pozwalają rowerzystom korzystać z dróg rowerowych, z chodników, o jeździe tylko z kartą rowerową.

Tai rower można legalnie posiadać. Natomiast zgodnie z przepisami nie można użytkować go na publicznych drogach, na zasadach, na jakich użytkujemy rower.

W przypadku mocniejszych jednośladów mogą być uznane za pojazd silnikowy (w tym przypadku jako motorower) i wtedy podlegają już regulacjom związaną z tą kategorią.

W największym skrócie – rower z silnikiem o mocy znamionowej 1500 W prowadzi w kierunku regulacji dla motoroweru, który musi mieć homologację, być zarejestrowany, może jeździć wyłącznie po jezdniach, wymaga ubezpieczenia OC, a podczas jazdy obowiązkowy jest kask.

Ma to znaczenie w przypadku kontroli policji, a na pewno będzie miało w razie jakiejś kolizji lub wypadku – bo wtedy pojazd zostanie sprawdzony i okaże się, że:

1. kierujący nie miał prawa korzystać z pojazdu na zasadach jak dla roweru,

2. kierujący nie miał prawa jechać nim tam, gdzie jechał,

3. być może kierujący nie miał odpowiedniego prawa jazdy,

W przypadku uznania pojazdu za motorower trzeba się liczyć także m.in. z karami za brak OC, za użytkowanie pojazdu bez uprawnień.

Wskazuje Pan, że dokonano samodzielnej konwersji roweru na rower elektryczny. Niestety zastosowany silnik powoduje, że pojazd nie może być uznany za rower elektryczny posiadający pomocniczy napęd elektryczny zasilany prądem o napięciu nie wyższym niż 48 V o znamionowej mocy ciągłej nie większej niż 250 W.

A skoro nie jest to rower, to kierujący nim nie jest traktowany jak rowerzysta. Ocena zachowania kierującego takim pojazdem odbywa się pod kątem kierowania co najmniej motorowerem (przy prędkości do 45 km) lub nawet motocykl (przy prędkości większej niż 45 km).

Poruszanie się rowerem z silnikiem elektrycznym wspomagającym o mocy znamionowej 1500 W samo w sobie nie jest co do zasady zabronione. Oceniana jest cala sytuacja z udziałem danego pojazdu, a w tym: kwalifikacja pojazdu( ower, motorower, motocykl); posiadanie uprawnień do kierowania stosowne do kategorii pojazdu; dopuszczenie do poruszania się po drogach publicznych; sposób poruszania się i korzystania z dróg, ścieżek, przejść, chodników;

Wypadek na rowerze a konsekwencje

Konsekwencje nawet zwykłej stłuczki na pojeździe, który nie jest zarejestrowany (a powinien być) lub nie posiada przeglądu/ubezpieczenia, zrzucają  odpowiedzialność za szkody na prowadzącego taki pojazd. W przypadku osób nieletnich – na rodziców.

Za poruszanie się rowerem elektrycznym bez karty rowerowej grozi grzywna, nałożona na opiekuna prawnego osoby małoletniej.

W przypadku poruszania się motorowerem bez wymaganych dokumentów, kara grzywny jest wyższa, a w rachubę chodzi także sądowy zakaz poruszania się i kierowania pojazdami mechanicznymi.

Do kwestii tej odnosi się art. 94 § 1 ustawy Kodeks drogowy. I wskazuje on wyraźnie, że „kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu prowadzi pojazd mechaniczny, nie mając do tego uprawnienia, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1500 złotych„. Kluczowe są tu słowa „nie niższej niż”. Oznaczają one mniej więcej tyle, że policjant może ją podwyższyć nawet do 5 tys. zł, a sędzia 30 tys. zł.

W obydwa przypadkach kierujący pojazdem jest świadomy tego, że nie powinien pojazdu używać na drogach publicznych, ponieważ nie posiada stosownego uprawnienia do kierowania nim. A decydując się na wyjazd na drogę publiczną, zdaje sobie sprawę z braku swoich uprawnień lub dopuszczenia pojazdu do ruchu oraz ujemnych konsekwencji (i to jest zawsze wina kierującego) oraz godzi się na to, że może dojść do zdarzenia drogowego. Ta ocena zaś rzutuje na ocenę całego zdarzenia.

Fakt, że sprawca kolizji nie ma uprawnień do prowadzenia pojazdów, przesądza o tym, że zostanie on uznany winnym danego zdarzenia.

Jeśli natomiast to „elektryczny rowerzysta niestandardowy” byłby poszkodowanym i prowadziłby pojazd bez uprawnień, to odpowiedzialność finansową za wyrządzone szkody poniesie ubezpieczyciel sprawcy zdarzenia. Nie uniknie on w takiej sytuacji konsekwencji karnych. A ubezpieczyciel prawdopodobnie wystąpi z regresem cywilnym (nawet dla zasady).