Odpowiedzialność karna za produkcje alkoholu w domu

Produkowanie alkoholu na własny użytek

W pierwszej kolejności wskazuję, że samo posiadanie destylatora nie jest zakazane. Ma on bowiem różne zastosowania – w zależności od potrzeb. Jeśli jednak chodzi o wytwarzanie w nim alkoholu wysokoprocentowego – to już jest zabronione.

Domowa produkcja alkoholu na własny użytek co do zasady jest legalna, jednak wszystko zależy od tego, jakie trunki są produkowane. Definicja dozwolonych wyrobów zawarta została w unijnym rozporządzeniu z 2008 roku. Mówi ono o tym, że na własny użytek można wyprodukować alkohole takie jak: rum, okowitę, whiskey, wódkę, brandy, gin i likiery. Piwo również jest dopuszczalne. Jeżeli chodzi o alkohol etylowy – bimber, spirytus – tu mamy zakaz.

Ustawa o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych w art. 12a wskazuje, że: „Kto bez wymaganego wpisu do rejestrów, o których mowa w art. 3 ust. 1 i 2, wyrabia, skaża, oczyszcza lub odwadnia alkohol etylowy albo wytwarza wyroby tytoniowe – podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku”.

Sąd Najwyższy w roku 2014 uznał, że: „Znamiona przestępstwa określonego w art. 12a ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2001 r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych wypełnia również wyrabianie alkoholu etylowego na własny użytek”. Sąd wywiódł tezę, że skoro w tej ustawie brakuje zapisów analogicznych jak w „ustawie winiarskiej” o pozwoleniu na produkcję alkoholu na własny użytek, to produkcja bimbru (alkoholu etylowego) zawsze wymaga zezwolenia.

Zatem produkcja bimbru czy spirytusu, nawet w warunkach domowych i wyłącznie na prywatny użytek, nie jest w Polsce dozwolona bez uzyskania stosownego zezwolenia.

Odpowiedzialność karna za produkcję bimbru

Ustawa z dnia 18 października 2006 roku o wyrobie napojów spirytusowych oraz o rejestracji i ochronie oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych również reguluje tę kwestię. Co prawda przepisów ustawy nie stosuje się do napojów spirytusowych wytworzonych domowym sposobem, na własny użytek i nieprzeznaczonych do obrotu, jednak napoje te nie mogą być wytwarzane bezpośrednio w wyniku destylacji po fermentacji alkoholowej (czyli destylacji tzw. zacieru).

Można wytwarzać alkohole wysokoprocentowe (np. nalewki) z zakupionego z akcyzą spirytusu, jednak pędzić go nie wolno. W Polsce nielegalna produkcja bimbru jest karana zgodnie z Kodeksem karnym oraz ustawą o wyrobach akcyzowych i o podatku akcyzowym. Kara za nielegalną produkcję bimbru zależy od okoliczności sprawy oraz stopnia naruszenia prawa.

Zgodnie z Kodeksem karnym (art. 53) za nielegalne wytwarzanie alkoholu grozi kara grzywny, ograniczenia wolności albo nawet pozbawienia wolności. W przypadku gdy nielegalnie wytwarzany alkohol jest szkodliwy dla zdrowia, kara może być bardziej surowa. Zgodnie z ustawą o wyrobach akcyzowych i o podatku akcyzowym nielegalna produkcja bimbru grozi m.in. karą grzywny lub pozbawienia wolności do lat 3. Jeśli produkowany alkohol zagraża życiu, kary mogą być surowsze.

Niezawiadomienie organów ścigania o popełnieniu przestępstwa jest karalne. Nie dotyczy to jednak wszystkich przestępstw, a tylko tych wyróżnionych w art. 240 Kodeksu karnego. Jednak przepis art. 240 § 3 Kodeksu karnego stanowi, że „nie podlega karze, kto zaniechał zawiadomienia z obawy przed odpowiedzialnością grożącą jemu samemu lub jego najbliższym”.

Zatem ewentualnie mogłaby Pani być posądzona o współdziałanie z mężem. Odpowiada za współsprawstwo ten, kto wykonuje czyn zabroniony wspólnie i w porozumieniu z inną osobą. Jednak prawda jest taka, że nie wytwarza Pani nielegalnego trunku wraz z mężem, nie będzie więc podstaw do postawienia Pani zarzutów. Oczywiście może być Pani przepytywana o całą produkcję, ale na gruncie przepisów prawa karnego winę należy udowodnić. A Pani przecież nawet sama nie wie dokładnie, co mąż produkuje.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 2 marca 2001 r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych - Dz.U. 2001 nr 31 poz. 353

2. Ustawa z dnia 18 października 2006 r. o wyrobie napojów spirytusowych - Dz.U. 2006 nr 208 poz. 1539

3. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553