Oddelegowanie do dwóch szkół w celu uzupełnienia etatu

Obowiązek podjęcia pracy w innej szkole

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy Karta Nauczyciela organ prowadzący szkołę może nałożyć na nauczyciela obowiązek podjęcia pracy w innej szkole lub szkołach i na tym samym lub – za jego zgodą – na innym stanowisku, w celu uzupełnienia tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych w wymiarze nie większym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć. W wypadku niewyrażenia zgody nauczyciel otrzymuje wynagrodzenie za część obowiązkowego wymiaru zajęć.

Celem tego przepisu jest stworzenie możliwości dalszego zatrudniania nauczyciela w szkole, w sytuacji gdy nie ma w niej wystarczającej liczby godzin zajęć, których realizację można powierzyć nauczycielowi w ramach obowiązującego go wymiaru pensum. W takim przypadku nauczyciel, pozostając zatrudnionym w jednej szkole w pełnym wymiarze zajęć, wykonuje część swojego pensum w innym miejscu.

Konstrukcję tę można zastosować, jeżeli w dotychczasowym miejscu pracy nauczyciela realizuje on zajęcia co najmniej w połowie obowiązującego go wymiaru. Uzupełnianie pozostałej części pensum może odbywać się w jednej szkole lub w kilku szkołach, jeżeli tylko w ten sposób można zapewnić realizację przez nauczyciela pełnego pensum. Uzupełnianie pensum jest instytucją szczególną, występującą w stosunkach pracy nauczycieli i nieregulowaną przepisami kodeksu pracy. Nauczyciel zobowiązany przez organ prowadzący szkołę (wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, starostę, marszałka województwa) do prowadzenia zajęć w innej szkole lub szkołach pozostaje zatrudniony w dotychczasowym miejscu pracy w pełnym wymiarze zajęć, gdyż szkoła (szkoły), w której nauczyciel uzupełnia pensum, nie nawiązuje z nim odrębnego stosunku pracy. Uzupełnianie odbywa się wyłącznie do pełnego wymiaru pensum nauczyciela. Nauczyciel w szkole (szkołach), w której uzupełnia pensum, nie może mieć przydzielonych godzin ponadwymiarowych. Jeżeli szkoła ta chce powierzyć nauczycielowi realizację zajęć w wymiarze przekraczającym liczbę godzin koniecznych do uzupełnienia pensum, zawiera z nauczycielem odrębny stosunek pracy na liczbę godzin ponad pensum.

Uzupełnianie pensum na innym stanowisku

Szkoła (szkoły), w której nauczyciel uzupełnia pensum, nie musi znajdować się w tej samej miejscowości co szkoła macierzysta. Uzupełnianie powinno odbywać się ono na tym samym co zajmowane dotychczas stanowisku. Nauczyciel może wyrazić zgodę na uzupełnianie pensum na innym stanowisku, należy jednak zwrócić uwagę, iż powinien on legitymować się kwalifikacjami wymaganymi do zajmowania tego stanowiska.

W wyroku z dnia 20 marca 1991 r., sygn. akt I PR 6/91, OSNC 1992, nr 11, poz. 208, Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że „nie jest wymagana zgoda nauczyciela na pracę w innej szkole w tej samej miejscowości w celu uzupełnienia obowiązującego wymiaru zajęć dydaktycznych (wychowawczych) w wymiarze nie większym niż 1/2 etatu. […] Zgoda nauczyciela, także mianowanego, na pracę w innej szkole w tej samej miejscowości w celu uzupełnienia obowiązującego wymiaru zajęć dydaktycznych (wychowawczych) w wymiarze nie większym niż 1/2 etatu zgodnie z art. 22 Karty Nauczyciela jest wymagana wyłącznie w przypadku zatrudnienia na innym stanowisku. Przy zachowaniu tego samego stanowiska i pozostałych przesłanek tego przepisu zgoda nauczyciela nie jest potrzebna i musi się on poddać dyspozycji przełożonych”.

Brak zgody nauczyciela na uzupełnianie pensum

W sytuacji gdy uzupełnianie pensum zależy od zgody nauczyciela, a nauczyciel jej nie wyraża, zmniejsza się jego wymiar zatrudnienia, a tym samym i wysokość wynagrodzenia, proporcjonalnie do realizowanego wymiaru zajęć.

W powołanym wyżej wyroku Sąd Najwyższy zwrócił również uwagę na fakt, iż ani art. 22 KN, ani żaden inny przepis tej ustawy nie regulują kwestii zakończenia skierowania do innej szkoły w celu uzupełniania obowiązkowego wymiaru zajęć. Zdaniem Sąd Najwyższy można bez zgody nauczyciela „skrócić okres tego zobowiązania i powrócić do sytuacji wyjściowej, tj. do wykonywania zatrudnienia tylko w jednej szkole. Stanowi to bowiem powrót do sytuacji normalnej, niepogarszającej w żadnym zakresie pozycji nauczyciela. Otrzymuje on przecież to samo wynagrodzenie, a pracę wykonuje w jednym miejscu, bynajmniej nie w wyższym wymiarze”. Takie stanowisko oznacza, że w sytuacji gdy w macierzystej szkole powstanie możliwość realizacji przez nauczyciela zajęć w pełnym, obowiązującym go wymiarze, organ prowadzący może, a nawet powinien, cofnąć zobowiązanie do uzupełniania przez nauczyciela pensum w innej szkole (szkołach).

Uzupełnianie przez nauczyciela obowiązującego go wymiaru zajęć może odbywać się nie tylko w szkole (szkołach) położonej w tej samej miejscowości, w której znajduje się dotychczasowa szkoła, ale również w innej miejscowości. W takiej sytuacji powstaje problem związany z kosztami przejazdu, które czasami mogą być znaczne. Karta Nauczyciela nie reguluje tej kwestii. Wydaje się, iż we wskazanym przypadku organ prowadzący powinien rozważyć możliwość stosowania do nauczycieli w drodze analogii zasad obowiązujących przy ustalaniu należności przysługujących pracownikom z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.

Podsumowując – organ prowadzący może Panią zobowiązać do uzupełnienia pensum poprzez wykonywanie pracy na stanowisku logopedy bez Pani zgody. W takiej sytuacji nie ma potrzeby wypowiadania Pani umowy albo warunków pracy w obecnym miejscu pracy, ponieważ mimo uzupełniania etatu nadal pozostaje Pani zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy w szkole macierzystej.