Odcinanie wody przez spółdzielnię

Odcinanie wody przez spółdzielnię

Wiadome mi jest, że nie tylko spółdzielnie, ale też wspólnoty mieszkaniowe i wynajmujący stosują takie środki celem przymuszenia osób zajmujących lokale do zapłaty istniejącego zadłużenia. O ile w przypadku najmu są normy prawne, których interpretacja pozwala stwierdzić, że działania takie są sprzeczne z prawem, nawet jeśli istnieją stosowne zapisy w umowach najmu, o tyle w przypadku spółdzielni nie jestem w stanie wskazać takiego przepisu zakazującego odcinania wody przez spółdzielnie. Zadaniem spółdzielni jest bowiem tylko dostarczenie Panu lokalu mieszkalnego i niejako zarządzanie mieniem, a Pana obowiązkiem pokrywanie kosztów.

Nie ma wprost regulacji, która na to pozwala lub zabrania, w wielu przypadkach jest to kwestia interpretacji innych ogólnych norm. W opisanej przez Pana sytuacji podstawę rozważań stanowić będzie art. 8 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 roku o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, który wskazuje, kiedy przedsiębiorstwo wodno-kanalizacyjne (w mojej ocenie zresztą tylko ono to może zrobić) może odciąć dostawę wody lub zamknąć przyłącze kanalizacyjne, tj. jeżeli:

„1) przyłącze wodociągowe lub przyłącze kanalizacyjne wykonano niezgodnie z przepisami prawa;

2) odbiorca usług nie uiścił należności za pełne dwa okresy obrachunkowe, następujące po dniu otrzymania upomnienia w sprawie uregulowania zaległej opłaty;

3) jakość wprowadzanych ścieków nie spełnia wymogów określonych w przepisach prawa lub stwierdzono celowe uszkodzenie albo pominięcie urządzenia pomiarowego;

4) został stwierdzony nielegalny pobór wody lub nielegalne odprowadzanie ścieków, to jest bez zawarcia umowy, jak również przy celowo uszkodzonych albo pominiętych wodomierzach lub urządzeniach pomiarowych.

2. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, które odcięło dostawę wody z przyczyny, o której mowa w ust. 1 pkt 2, jest obowiązane do równoczesnego udostępnienia zastępczego punktu poboru wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi i poinformowania o możliwościach korzystania z tego punktu.

3. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne o zamiarze odcięcia dostawy wody lub zamknięcia przyłącza kanalizacyjnego oraz o miejscach i sposobie udostępniania zastępczych punktów poboru wody zawiadamia powiatowego inspektora sanitarnego, wójta (burmistrza, prezydenta miasta) oraz odbiorcę usług co najmniej na 20 dni przed planowanym terminem odcięcia dostaw wody lub zamknięcia przyłącza kanalizacyjnego”.

Czy spółdzielnia może pozbawić lokatora dostępu do zimnej wody?

Tak więc w przypadku zimnej wody bezwzględnie odciąć wody spółdzielnia nie może.

Pan pyta o wodę ciepłą, a więc taką, którą w istocie podgrzewa niejako spółdzielnia. Tu problem jest bardziej złożony, bo brak jest podobnych regulacji odnoszących się do tej problematyki. Faktem jest, że spółdzielnie w regulaminach w nich obowiązujących zastrzegają możliwość odcięcia ciepłej wody przez spółdzielnię w przypadku istnienia niezapłaconych należności i to pozornie stanowi podstawę do takich działań, w praktyce często to stosują. Nie jestem w stanie też przytoczyć Panu regulacji, z których ma wynikać, iż nie można tego uczynić, bo takich regulacji po prostu nie ma.

Pozornie nawet stwierdzić można, że spółdzielnia ma do tego prawo, ale sądzę, że zdania są podzielone. Moim zdaniem to, że spółdzielnia dostarcza Państwu ciepłą wodę, a zatem świadczy określoną usługę, nie powinno uprawnić jej do wstrzymania się z dostawą, bo ma do tego inne środki, jak chociażby powództwo o zapłatę, a więc takie zachowanie godzi w zasady współżycia społecznego – ale to jest moje zdanie.

Tym niemniej, choć chciałabym odpowiedzieć Panu inaczej, niestety muszę stwierdzić, że nie ma zakazu takiego działania, a zgodnie z łacińską zasadą paremią nullum crimen sine lege przyjmuje się, że jeśli coś nie jest zabronione, jest dozwolone. Tak więc muszę stwierdzić, choć według mnie to nie jest do końca do pogodzenia z zasadami współżycia społecznego, że jest to dopuszczalne na kanwie przepisów regulaminowych.

Natomiast jeśli opłaty są rozbite na części typu: pozycja 1: ciepła woda, pozycja 2: zimna woda, a Pan wskazuje wyraźnie, że płaci za ciepłą wodę, to spółdzielnia winna zarachować Panu wpłatę zgodnie z Pana wolą, jedyne, co może, to zaksięgować część wpłaty na poczet odsetek. Art. 451 Kodeksu cywilnego stanowi bowiem:

„§ 1. Dłużnik mający względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju może przy spełnieniu świadczenia wskazać, który dług chce zaspokoić. Jednakże to, co przypada na poczet danego długu, wierzyciel może przede wszystkim zaliczyć na związane z tym długiem zaległe należności uboczne oraz na zalegające świadczenia główne.

§ 2. Jeżeli dłużnik nie wskazał, który z kilku długów chce zaspokoić, a przyjął pokwitowanie, w którym wierzyciel zaliczył otrzymane świadczenie na poczet jednego z tych długów, dłużnik nie może już żądać zaliczenia na poczet innego długu.

§ 3. W braku oświadczenia dłużnika lub wierzyciela spełnione świadczenie zalicza się przede wszystkim na poczet długu wymagalnego, a jeżeli jest kilka długów wymagalnych - na poczet najdawniej wymagalnego”.

Jest to jednak tzw. przepis dyspozytywny, czyli może zostać zmieniony wolą stron, jeśli jednak nie ma odmiennej woli stron, to Pan decyduje, na co przeznaczyć wpłatę w pierwszej kolejności, a jeśli nie ma Pan zaległości, to znaczy, że spółdzielnia nie ma prawa Panu odciąć dostaw w żadnym przypadku.