Odbywanie w Polsce kary orzeczonej w Anglii

Czy skazany w Anglii może odbywać karę pozbawienia wolności w Polsce?

Przekazanie kary pozbawienia wolności z państwa skazania do państwa wykonania kary regulują następujące przepisy: konwencja o przekazywaniu osób skazanych sporządzona w Strasburgu 21 marca 1983 r., art. 608 i następne Kodeksu postępowania karnego (w skrócie K.p.k.) oraz art. 114 Kodeksu karnego.

Zgodnie z art. 608 K.p.k. „w razie prawomocnego skazania obywatela polskiego przez sąd państwa obcego na karę pozbawienia wolności podlegającą wykonaniu Minister Sprawiedliwości może wystąpić do właściwego organu tego państwa z wnioskiem o przejęcie skazanego albo osoby, wobec której orzeczono środek, w celu wykonania kary pozbawienia wolności w Rzeczypospolitej Polskiej”.

Przekazanie skazanego do wykonania kary w Polsce

Ponieważ zarówno Polska, jak i Wielka Brytania są sygnatariuszami konwencji strasburskiej, jeżeli minister sprawiedliwości wystąpi o przekazanie Pani kuzyna do wykonania kary w Polsce, rząd angielski powinien to uczynić.

Z żądaniem przejęcia Pani kuzyna mogą wystąpić również władze angielskie. Zgodnie bowiem z przepisami konwencji państwo skazania powinno poinformować skazanego o wynikającej z konwencji możliwości wykonania kary w swoim kraju i jeżeli skazany wyrazi zgodę, państwo powinno poinformować o tym państwo, którego skazany jest obywatelem, niezwłocznie po uprawomocnieniu się skazującego orzeczenia.

Zgodnie z art. 608 K.p.k. wystąpienie z wnioskiem o przejęcie skazanego oraz o przejęcie orzeczenia do wykonania musi zostać poprzedzone uzyskaniem przez ministra sprawiedliwości postanowienia w przedmiocie dopuszczalności przejęcia orzeczenia do wykonania. Wydanie postanowienia w tym przedmiocie należy do kompetencji sądu okręgowego, w którego okręgu skazany ostatnio stale mieszkał lub czasowo przebywał.

Tryb przejęcia kary do wykonania - Konwencja strasburska

Konwencja strasburska przewiduje dwa tryby przejęcia kary do wykonania.

„Właściwe organy państwa wykonania powinny:

1. bądź wykonywać karę, w dalszym ciągu uwzględniając modyfikacje wynikające z prawa państwa przejmującego,
2. bądź w drodze postępowania przekształcić skazanie w orzeczenie państwa wykonania, zastępując karę wymierzoną w państwie skazania karą przewidzianą przez prawo państwa wykonania za takie samo przestępstwo” (art. 9 ust. 1 konwencji).

„W wypadku wykonywania kary w dalszym ciągu państwo wykonania generalnie jest związane rodzajem i wymiarem kary w orzeczeniu skazującym„. Konwencja wskazuje tu jednak, że „jeżeli rodzaj lub wymiar kary są niezgodne z ustawodawstwem państwa wykonania lub jeżeli ustawodawstwo tego wymaga, państwo wykonania może w drodze orzeczenia sądowego dostosować karę do kary przewidzianej przez jego prawo za przestępstwo tego samego rodzaju” (art. 10 konwencji).

Jeżeli dochodzi do przejęcia wykonania kary z jej przekształceniem, organy państwa przejmującego są związane ustaleniami stanu faktycznego, wynikającymi w sposób wyraźny lub dorozumiany z orzeczenia wydanego w państwie skazania.

Sąd okręgowy, do którego zwraca się minister sprawiedliwości o wydanie postanowienia, w przedmiocie dopuszczalności przejęcia ma obowiązek badać, który z trybów, jakie przewiduje konwencja sporządzona w Strasburgu – ma możliwość zastosować, co wiąże się z koniecznością ustalenia tego, czy państwo skazania złożyło zastrzeżenia ogólnego (art. 3 ust. 3 konwencji mówi, że „każde państwo w chwili podpisywania lub składania dokumentu ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, przez złożenie oświadczenia skierowanego do Sekretarza Generalnego Rady Europy, może zastrzec, że zamierza wyłączyć stosowanie w odniesieniu do innych państw jednej z procedur określonych w art. 9 ust. 1 lit. a) lub b)”).

Jeżeli dojdzie do przejęcia wykonania kary zgodnie z art. 611 K.p.k., sąd polski określi kwalifikację prawną czynu według prawa polskiego oraz karę podlegającą wykonaniu.

Pani kuzyn w Anglii za przemyt narkotyków został skazany na 10 lat pozbawienia wolności.

W polskim prawie przemyt narkotyków penalizuje w ustawie o przeciwdziałaniu narkomani art. 55 ust. 1, który przewiduje maksymaląa karę za to przestępstwo w wysokości 5 lat pozbawienia wolności: „kto, wbrew przepisom ustawy, dokonuje przywozu, wywozu, wewnątrzwspólnotowego nabycia, wewnątrzwspólnotowej dostawy lub przewozi przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub terytorium innego państwa środki odurzające, substancje psychotropowe lub słomę makową, podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności do lat 5”.

Przekazanie skazanego na pozbawienie wolności a możliwość wcześniejszego zwolnienia z odbywania kary w Polsce

Przejmując karę do wykonania w Polsce, sąd, mając na uwadze art. 10 ust 2 konwencji, powinien wiec obniżyć orzeczoną karę do lat 5. Na taki obowiązek wskazał Sąd Najwyższy, orzekając, że „przy określaniu, w trybie art. 611c § 1 KPK, kary podlegającej wykonaniu po przejęciu orzeczenia do wykonania – sąd związany jest górną granicą zagrożenia oznaczoną w przepisie określającym typ przestępstwa” (postanowienie Sądu Najwyższego, Izba Karna, z dnia 08.12. 2004 r., sygn. akt V KK 344/04).

W przypadku przejęcia wykonania kary z jej przekształceniem sąd będzie prowadził postępowanie, tak jakby przestępstwo miało miejsce z Polsce, opierając się na zasadach wymiaru kary przewidzianych w polskim Kodeksie karnym – czyli wymierzając karę, powinien uwzględnić fakt, iż Pani kuzyn nie był wcześniej skazany.

W przypadku przejęcia wykonania kary będzie ona wykonywana na podstawie polskich przepisów, co oznacza, że zgodnie z art. 78 § 1 Kodeksu karnego Pani kuzyn będzie mógł zostać warunkowo zwolniony po odbyciu polowy kary.

Jeśli zaś chodzi o wpis do KRK, to zgodnie z art. 1 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym w rejestrze gromadzi się dane o osobach prawomocnie skazanych przez sądy państw obcych. Czyli mimo skazania w Anglii informacja o skazaniu znajdzie się w krajowym rejestrze.