Odbiór korespondencji osoby zmarłej

Zmarła mama pani Agaty. Pani Agata ma akt poświadczenia dziedziczenia i akt notarialny – protokół dziedziczenia, które to dokumenty potwierdzają, że jest spadkobierczynią zmarłej. Na ich podstawie pani Agata załatwia różne formalności w bankach i urzędach. Pani Agata poinformowała nas, że Poczta Polska twierdzi, że nie może odbierać korespondencji, która jest adresowana na jej mamę. Pani Agata otrzymuje sprzeczne opinie w tej kwestii, miejscowy prawnik twierdzi, że pani Agata może odbierać korespondencję, ale urzędniczka na poczcie uważa inaczej. Dodatkowo, w związku z tym, że jest to mała miejscowość, pani z okienka tylko słyszała o śmierci mamy, pani Agata nie przedstawiła jej żadnych dokumentów. Poprosiła więc nas o wyjaśnienie, czy jako spadkobierczyni jest uprawniona do odbioru korespondencji adresowanej do osoby zmarłej.

Prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą

Niestety, obawiam się, iż urzędnicy pocztowi mają rację, iż odbiór korespondencji po śmierci danej osoby jest bardzo utrudniony. W pierwszej kolejności podnoszę, iż nawet gdyby pani Agata miała pełnomocnictwo do odbioru przesyłek w imieniu swojej mamy, takie pełnomocnictwo wygasa z chwilą śmierci. Zgodnie bowiem z treścią art. 101 § 2 Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.): „Umocowanie wygasa ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika, chyba że w pełnomocnictwie inaczej zastrzeżono z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa”.

Idąc dalej, podnoszę, iż okazywanie aktu poświadczenia dziedziczenia nie ma wpływu na wydanie korespondencji, ponieważ akt poświadczenia dziedziczenia świadczy jedynie o tym, iż pani Agata stała się spadkobierczynią po zmarłej, a więc nabyła prawa i obowiązki majątkowe po zmarłej. Zgodnie z art. 922 § 1 K.c.:

„§ 1. Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

§ 2. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami”.

Wspólny adres osoby zmarłej i spadkobiercy

Z uwagi na to okazywanie aktu poświadczenia dziedziczenia nie ma za bardzo związku z możliwością odbioru korespondencji osoby zmarłej. Największe znaczenie w tej sprawie ma jednak to, czy pani Agata zamieszkiwała pod tym samym adresem, co zmarła mama, i czy przesyłki były adresowane na ten właśnie adres. Jeżeli tak, to pracownik – na podstawie okazanej karty zgonu – powinien wydać pani Agacie taką przesyłkę. Jeżeli natomiast mama pani Agaty zamieszkiwała pod innym adresem niż pani Agata, przesyłka może nie zostać wydana pani Agacie.

Zwrot przesyłki do nadawcy z adnotacją „zwrot z powodu śmierci adresata”

Zgodnie bowiem z § 24 ust. 2 regulaminu świadczenia usług powszechnych Poczty Polskiej: „Przesyłkę rejestrowaną, której w przypadku śmierci adresata nie można doręczyć, Poczta Polska zwraca nadawcy odpłatnie z adnotacją »zwrot z powodu śmierci adresata« – jeżeli fakt ten został w sposób niebudzący wątpliwości stwierdzony przez doręczającego”.

Z uwagi na powyższe proponuję pani Agacie raz jeszcze udać się do placówki pocztowej i po okazaniu dowodu i aktu zgonu przesyłka powinna zostać wydana pani Agacie. Jeżeli nie, to zostanie zwrócona do nadawcy z adnotacją o śmierci adresata. Jeżeli pracownik poczty nie będzie chciał dalej wydać pani Agacie przesyłki, pani Agata może złożyć skargę do komórki wyższej instancji w celu rozpatrzenia. Co do zasady jednak kwestia śmierci adresata nie została do dzisiaj uregulowana w przepisach, w szczególności w regulaminie odbioru przesyłek – jedyna kwestia, która jest uregulowana, to po prostu zwrot takiej przesyłki do nadawcy z odpowiednią adnotacją, co jest najczęściej praktykowane.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93