OC w życiu prywatnym - odmowa wypłaty odszkodowania za szkodę wyrządzoną przez dziecko

Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym

W myśl art. 822 K.c. – przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. A zatem z istoty umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wynika, iż przeniesienie ryzyka objętego ubezpieczeniem, w tym przypadku ryzyka związanego z odpowiedzialnością cywilną za dziecko poniżej 13 roku życia następuje tylko wtedy, gdy osobie ubezpieczonej można przypisać odpowiedzialność cywilną.

Treść łączącej strony umowy ubezpieczenia oraz ogólnych warunków umowy nie wskazuje szczególnych zasad odpowiedzialności, przesuwając problem ustalenia zasad ponoszenia odpowiedzialności cywilnej na grunt przepisów Kodeksu cywilnego.

Przesłanki odpowiedzialności cywilnej

Konstrukcja odpowiedzialności przewidzianej w art. 427 K.c. opiera się na zespole przesłanek, na który składają się: wyrządzenie szkody przez bezprawne zachowanie nadzorowanego, któremu winy przypisać nie można, istnienie związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem bezpośredniego sprawcy a szkodą, istnienie po stronie zobowiązanego powinności nadzoru, wina w nadzorze oraz związek przyczynowy pomiędzy nienależytym wykonywaniem nadzoru a szkodą. W przepisie nie ma wprost mowy o winie w nadzorze, lecz pozostaje poza sporem, że odpowiedzialność nadzorującego nie została objęta zaostrzonym reżimem, w szczególności odpowiedzialności na zasadzie ryzyka. Nie budzi wątpliwości, że wina należy do przesłanek odpowiedzialności osoby zobowiązanej do nadzoru, a do uwolnienia się od niej jest konieczne przeprowadzenie skutecznej ekskulpacji, wymagające wykazania przez tę osobę, że „zadośćuczyniła obowiązkowi nadzoru” (równoznacznego z wykazaniem zachowania należytej staranności).

Wina w nadzorze lub brak nadzoru

Póki nie zostanie wykazane, że opiekun ponosi winę w braku nadzoru – nie ma mowy o odpowiedzialności z tytułu szkody.

Dla zwolnienia od odpowiedzialności opiekujący musi wykazać brak winy własnej i innych osób, za które ponosi odpowiedzialność na podstawie określonego stosunku prawnego lub tylko czysto faktycznego, np. w związku ze sprawowanym nad nimi nadzorem, czy powierzeniem im określonych czynności do wykonania.

Aby zakład ubezpieczeń wypłacił odszkodowanie, należy wykazać brak nadzoru nad dzieckiem. Należy wykazać wynikający z art. 427 K.c. związek przyczynowy pomiędzy zaniedbaniem opiekuna w nadzorze a szkodą.