Obowiązki finansowe małżonków, kto za co płaci?

Obowiązek zaspokajania potrzeb rodziny

Jeżeli wciąż jesteście Państwo małżeństwem, każdy z Państwa jest obowiązany do zaspokajania potrzeb rodziny, a więc wzajemnego wsparcia finansowego i opieki. Jeżeli więc to Pan opłaca wszelkie rachunki, to co do zasady powinniście Państwo dzielić się kosztami utrzymania i żona również powinna się do tego dokładać. Nie ma sztywnych reguł finansowania w małżeństwie, dlatego wszystko zależy od Państwa możliwości zarobkowych i uzgodnienia.

Zgodnie z treścią art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (w skrócie K.r.io.) „Oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym”.

Artykuł 27 K.r.io. nakłada na małżonków obowiązek przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny. Obowiązek ten ma charakter alimentacyjny. Obejmuje zaspokajanie nie tylko ściśle rozumianych wspólnych potrzeb całej rodziny (np. związanych z utrzymywaniem wspólnego gospodarstwa domowego), lecz także indywidualnych potrzeb małżonków i dzieci.

Orzekając na podstawie art. 27 K.r.io., sąd zasądza jedną kwotę (świadczenie) na ogół na zaspokojenie potrzeb wszystkich członków rodziny. Przewidzianemu w art. 27 K.r.io. obowiązkowi każdego z małżonków zaspokajania potrzeb rodziny odpowiada prawo podmiotowe współmałżonka, który może domagać się wypełnienia tego obowiązku.

W nauce prawa przyjmuje się, że to prawo podmiotowe przysługuje każdemu z małżonków, nie tylko w interesie własnym, lecz także w interesie wszystkich członków rodziny (zob. J. Gwiazdomorski, „Alimentacyjny” obowiązek, s. 13–14; tenże, w: System Prawa rodzinnego i opiekuńczego, s. 252). Artykuł ten zobowiązuje małżonków do zaspokajania „potrzeb rodziny” jako całości. Na jego podstawie nie można dochodzić odrębnych świadczeń (kwot) na rzecz każdego z członków rodziny.

Jak więc Pan widzi, artykuł 27 K.r.io. zobowiązuje każdego z małżonków do przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych (por. art. 135 § 1 K.r.io.). Na zakres należnych świadczeń wpływ ma również to, że zaspokajane powinny być usprawiedliwione potrzeby rodziny.

Co do zasady więc małżonkowie po równo powinni zaspokajać wszelkie potrzeby powstałej rodziny, w tym właśnie dokonywać wszelkich opłat. Niniejsze dotyczy także kredytu, jednak sama umowa kredytowa, jeżeli zawarta jest przez dwóch małżonków, dodatkowo wskazuje na ich obowiązek solidarnej zapłaty w myśl przepisów Kodeksu cywilnego.

Powództwo o zaspokojenie potrzeb rodziny

Jeżeli więc np. żona nie pracuje i zajmuje się domem, to powinien Pan wspierać ją finansowo, chyba że ustaliście Państwo inne reguły. Nie jest powiedziane, że ma Pan obowiązek przelewać jej konkretne kwoty, ale jeżeli żona będzie chciała, to oczywiście może zainicjować dochodzenie tego roszczenia – wszystko jednak będzie zależało od decyzji sądu i postawy żony, czy faktycznie ona również nie powinna dokładać się do budżetu domowego.

Wykonania obowiązku przewidzianego w art. 27 K.r.io. można dochodzić w trybie procesu, a więc składając do powyżej wskazanego sądu pozew o zaspokojenie potrzeb rodziny. Proszę określić na podstawie Pana wydatków, jakie alimenty powinna łożyć żona na Pana utrzymanie.

Najczęstszym rozwiązaniem jest powództwo z treści art. 27 K.r.io. Powództwo o przyczynianie się do zaspokajania potrzeb rodziny małżonek wytacza w imieniu własnym. Uwzględniając powództwo wytoczone na podstawie art. 27 K.r.io., sąd zasądza na rzecz powoda jedno świadczenie, najczęściej płatne miesięcznie tytułem zaspokojenia potrzeb całej rodziny.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59