Obowiązek opłacania składek KRUS za bezrobotnego?

Kogo dotyczy obowiązkowe ubezpieczenie społeczne rolników?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 z późn. zm.) wymienionemu ubezpieczeniu podlega obowiązkowo: rolnik, zamieszkujący i prowadzący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek działalność rolniczą w pozostającym w jego posiadaniu gospodarstwie rolnym o powierzchni powyżej 1 ha przeliczeniowego użytków rolnych lub dział specjalny produkcji rolnej, w tym również w ramach grupy producentów rolnych, a także małżonek rolnika oraz domownik stale pracujący w tym gospodarstwie, jeżeli rolnik ten, jego małżonek, domownik, nie podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu, nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty, albo nie ma ustalonego prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Przyjmuje się, że rolnik lub domownik podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu, jeżeli z tytułu wykonywania pracy (bez względu na wymiar czasu pracy) czy innej aktywności zawodowej objęty jest obowiązkowymi ubezpieczeniami: emerytalnym i rentowymi na podstawie przepisów ustawy systemowej.

Podleganie innemu ubezpieczeniu społecznemu dotyczy zatem m.in.: osób, które:

• wykonują pracę w ramach umowy agencyjnej, umowy-zlecenia,
• prowadzą działalność pozarolniczą, w tym pozarolniczą działalność gospodarczą,
• pobierają zasiłek dla bezrobotnych (rejestracja w charakterze bezrobotnego bez prawa do zasiłku nie jest uznawana za podleganie innemu ubezpieczeniu społecznemu),
• objęte są zaopatrzeniem emerytalnym, określonym w odrębnych przepisach.

Oznacza, to że przy ustalaniu podlegania ubezpieczeniu każde inne ubezpieczenie społeczne ma pierwszeństwo przed ubezpieczeniem rolniczym.

Status bezrobotnego a ubezpieczenie w KRUS

Skoro zatem jako osoba pracująca był Pan ubezpieczony w ZUS-ie, to KRUS nie może żądać, aby za ten okres były za Pana opłacane składki do KRUS. W momencie jednak utracenia przez Pana pracy i zarejestrowania się jako osoba bezrobotna przez czas pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie jest Pan zobowiązany do opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Dopiero po ustaniu prawa do zasiłku dla bezrobotnych posiadacz gospodarstwa powinien zgłosić się do ubezpieczenia w KRUS. Sama bowiem rejestracja w charakterze bezrobotnego bez prawa do zasiłku nie jest uznawana za podleganie innemu ubezpieczeniu społecznemu.

Niemniej pragnęłabym nadmienić, że statusu bezrobotnego, a co za tym idzie – także prawa do zasiłku dla bezrobotnych nie mógłby Pan nabyć, jeżeli jest Pan właścicielem lub posiadaczem samoistnym nieruchomości rolnej o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 2 ha przeliczeniowe. Tak wynika z art. 2 ust. 1 pkt. d ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Podstawami do ustania ubezpieczenia w KRUS są:

• zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej,
• utrata statusu posiadacza bądź właściciela gospodarstwa rolnego,
• obowiązkowe objęcie ubezpieczeniem w ZUS w związku z innymi tytułami.

Ustanie prawa do zasiłku dla bezrobotnych posiadacz gospodarstwa

W każdym z przypadków ubezpieczenie ustaje dopiero z końcem kwartału, w którym doszło do zdarzania powodującego utratę ubezpieczenia. Oznacza to, że rolnik lub domownik, pomimo ustania np. w trakcie trwania miesiąca lub kwartału warunków uzasadniających jego podleganie ubezpieczeniu (m.in. z powodu podjęcia zatrudnienia na terytorium RP) lub innej działalności rodzącej obowiązek podlegania ubezpieczeniu społecznemu, uzyskania prawa do świadczeń emerytalno-rentowych, zbycia całości gospodarstwa i zaprzestania działalności rolniczej, zmniejszenia uprawianych gruntów rolnych do areału poniżej 1 ha przeliczeniowego), do końca kwartału pozostaje jeszcze w ubezpieczeniu rolniczym i jest obowiązany opłacić składkę.

W opisanej sytuacji może jednak złożyć Pan wniosek o objęcie rolniczym ubezpieczeniem wypadkowym, chorobowym i macierzyńskim w ograniczonym zakresie. Związane jest to jedynie z prawem do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej.