Obowiązek zgłaszania przypadków padaczki u pacjentów do wydziałów ruchu drogowego

Stwierdzenie u osoby ubiegającej się o prawo jazdy wystąpienia napadu o symptomatologii padaczkowej lub podejrzenie albo istnienie padaczki

Zgodnie z nowelizacją Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 07.01.2004 r. w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami od dnia 29.06.2011 r. został wprowadzony przepis, iż „lekarz, który podczas wykonywania zawodu, stwierdził u osoby ubiegającej się o prawo jazdy lub posiadającej prawo jazdy, przypadek wystąpienia napadu o symptomatologii padaczkowej lub podejrzenie albo istnienie padaczki, niezależnie od okoliczności, powinien niezwłocznie powiadomić organ wydający prawo jazdy o konieczności dokonania oceny predyspozycji zdrowotnych tej osoby do kierowania pojazdami”. Oznacza to, że Pana przypadek (atak padaczkowy w 2011 r.) mógł zostać zgłoszony do starostwa (wydziału komunikacji). Skutkowałoby to skierowaniem takiej osoby na przymusowe badania lekarskie celem zweryfikowania, czy dana osoba jest zdolna do kierowania pojazdami. Zgłoszenia mógł dokonać na przykład lekarz medycyny pracy, praktyki rodzinnej czy neurolog, stąd proszę zastanowić się, czy w tym okresie któryś z podmiotów zobowiązanych mógł ze względu na występujące okoliczności zgłosić fakt chorowania na padaczkę (wizyty kontrolne, hospitalizacja, zdarzenia drogowe i poinformowanie o chorobie). Nadmienić należy, że takie zgłoszenie nie naruszałoby tajemnicy lekarskiej o pacjencie.

Zgłoszenie przypadków padaczki w Centralnej Ewidencji Kierowców

Jakkolwiek dane te można sprawdzić aktualnie w Centralnej Ewidencji Kierowców (CEK). Ewidencje faktycznie prowadzone są w starostwach w wydziałach komunikacji, jednak dane udostępnia wyłącznie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie. Polecam w tym zakresie zapoznanie się z ministerialną stroną internetową www.cepik.gov.pl. Zgodnie z art. 100c ust. 2 ustawy z dnia 20.06.1997 r. Prawo o ruchu drogowym dane zgromadzone w ewidencji udostępnia się także osobie, której one dotyczą. Można złożyć wniosek elektronicznie lub pisemnie, co jest nieodpłatne.

Biorąc jednak pod uwagę, że do tej pory nie otrzymał Pan skierowania na badania lekarskie do właściwego Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy najprawdopodobniej do zgłoszenia Pana osoby mogło nie dojść (wszak w 2011 r. obowiązek ten był novum i nie wszyscy lekarze mogli być go świadomi, poza tym przepis obowiązuje od połowy 2011 r., a ostatni atak miał miejsce właśnie w 2011 r.). Z kolei warto wspomnieć, że jeżeli nie posiadał Pan wtedy uprawnień do kierowania pojazdami, nie oznacza to, że ewentualne zgłoszenie o chorobie nie widnieje w ewidencji kierowców.

Obowiązek zgłaszania przypadków padaczki przez lekarzy istniał także w latach 2013-2014, o których Pan wspomina. Obowiązek zgłaszania przypadków padaczki rozpoczął swój byt od połowy 2011 r., ale na początku wielu lekarzy nie było go świadomych, stąd najwięcej opinii o zgłoszeniach może pojawić się w okresie późniejszym, stąd być może wynika Pana przekonanie o latach 2013-2014.

Aktualnie, czyli od 20.07.2014 r. zgodnie z nowym rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców, kandydaci na kierowców mają obowiązek oświadczyć o przeciwwskazaniach zdrowotnych do kierowania pojazdami (w tym o padaczce), wtenczas konieczne będzie wydanie opinii przez lekarza neurologa i późniejsze cykliczne zgłaszanie się na badania kontrolne (w razie wydania opinii o braku przeciwwskazań do kierowania). Oświadczenie jest składane pod groźbą odpowiedzialności karnej. Takiego oświadczenia nie muszą składać osoby, które uzyskały uprawnienia do kierowania pojazdami wcześniej niż 20.07.2014 r. (dzień wejścia w życie aktualnego rozporządzenia).

Czy wystąpienie ataku padaczkowego jest przeciwwskazaniem do kierowania pojazdami?

Jeżeli z jakiegokolwiek względu doszłoby do skierowania Pana na badania lekarskie celem potwierdzenia zdolności do kierowania pojazdami (w razie braku posiadania prawo jazdy i złożenia oświadczenia o padaczce w procesie ubiegania się o prawo jazdy lub w razie posiadania prawo jazdy i informacji do wydziału komunikacji z innego źródła) należy wiedzieć, że: według załącznika nr 5 do rozporządzenia przeciwwskazaniem do kierowania pojazdami jest wystąpienie ataku padaczkowego w ciągu ostatnich 2 lat. Z kolei w przypadku braku takiego ataku w ciągu ostatnich 2 lat i spełnienia odrębnych wymagań zdrowotnych (przyjmowanie leków przeciwpadaczkowych) można orzec brak przeciwwskazań do kierowania pojazdami z zastrzeżeniem dostarczania późniejszych opinii z badań kontrolnych. Z opisu sprawy można także wywnioskować, że zastosowanie mógłby znaleźć przepis mówiący: „W przypadku wystąpienia pierwszego lub pojedynczego nieprowokowanego napadu o symptomatologii padaczkowej orzeka się brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, jeżeli osoba ta przedstawi opinię lekarza neurologa potwierdzającą sześciomiesięczny okres bez napadów” (pkt 8 załącznika nr 5 do rozporządzenia).

Proszę ponadto pamiętać, że mogłaby się zdarzyć sytuacja, w której ktoś inny niż lekarz (rodzina, sąsiad, pracodawca itp.), który wie o chorobie zgłosiłby ten fakt do starostwa (wydziału komunikacji), nie mając takiego prawnego obowiązku. Najczęściej tak się dzieje w przypadku brania udziału w zdarzeniu drogowym, jeżeli wyjdzie na jaw, że osoba w nim biorąca udział cierpi na padaczkę. Wtedy właściwy organ najpewniej także skierowałby Pana na badania lekarskie.

Podsumowując, możliwe, że został Pan zgłoszony do wydziału komunikacji w związku z chorowaniem na padaczkę, co potwierdza zbieżność daty ataku padaczkowego i początku obowiązywania przepisu o obowiązku zgłoszenia tego faktu przez lekarza. Jednak, jeżeli do tej pory nie dostał Pan skierowania na badania lekarskie celem potwierdzenia zdolności do kierowania pojazdami, jest to mało prawdopodobne. Jakkolwiek, warto zwrócić się z wnioskiem do Centralnej Ewidencji Kierowców, jak i wykonywać regularne kontrole lekarskie w związku z kierowaniem pojazdami.