Obniżona emerytura wojskowa ze względu na pracę za granicą

Uzyskiwanie przychodów za granicą przez emeryta wojskowego

Zgodnie z ustawą o zaopatrzeniu emerytalnym art. 40:

„1. W razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, emerytura lub renta inwalidzka ulega zmniejszeniu na zasadach określonych w przepisach art. 104 ust. 1a-6, 8 pkt 1 i 2 oraz ust. 9 i 10 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, nie więcej jednak niż o 25% wysokości tej emerytury lub renty inwalidzkiej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3”.

2. Przepisy art. 104 ust. 8 pkt 2 ustawy, o której mowa w ust. 1, stosuje się również do renty inwalidzkiej III grupy.

3. W razie osiągania przychodu, określonego w ust. 1, w kwocie przekraczającej 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, kwota emerytury lub renty inwalidzkiej ulega zmniejszeniu o 25% jej wysokości.

4. Przepisów ust. 1 i 3 nie stosuje się wobec osób, których emerytura stanowi 75% podstawy jej wymiaru bez uwzględnienia podwyższenia z tytułu inwalidztwa pozostającego w związku ze służbą oraz wobec osób pobierających rentę inwalidzką z tytułu inwalidztwa powstałego wskutek wypadku pozostającego w związku ze służbą lub wskutek choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami bądź warunkami służby, z tytułu których przysługują świadczenia odszkodowawcze”.

Pojęcie przychodu używane na gruncie ubezpieczeń społecznych zostało określone w art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. 2007 r. Nr 11 poz. 74; dalej jako s.u.s.) jako przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przychody mające wpływ na zawieszenie lub zmniejszenie wysokości świadczenia

Działalność, z wykonywaniem której związany jest obowiązek kontroli wysokości osiąganego dodatkowego zarobku, została określona w art. 104 u.e.r. oraz w art. 9 ust. 4-4b s.u.s. Zalicza się do niej:

• zatrudnienie z tytułu stosunku pracy,
• pracę wykonywaną na podstawie umowy agencyjnej, umowy-zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowa taka została zawarta z pracodawcą, z którym zleceniobiorca (agent) pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy,
• członkostwo w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i w spółdzielniach kółek rolniczych,
• służbę w Służbie Celnej,
• działalność gospodarczą prowadzoną na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych oraz wolny zawód w rozumieniu przepisów art. 4 pkt 11 o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
• pracę wykonywaną na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, bez pozostawania w stosunku pracy oraz współpracę przy wykonywaniu tych umów.

Do przychodu mającego wpływ na zawieszenie lub zmniejszenie wysokości świadczenia zalicza się również kwoty pobranych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, wypłacanego na podstawie przepisów Kodeksu pracy i kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego.

Za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w ust. 1, uważa się zatrudnienie, służbę lub inną pracę zarobkową albo prowadzenie pozarolniczej działalności. Przepisy te stosuje się również do emerytów i rencistów osiągających przychód z tytułu działalności wykonywanej za granicą.

Przychód określany jest jako przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.

Zgodnie z przepisem art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami są co do zasady otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Wystawienie czeku oznacza postawienie przychodu do dyspozycji. To powoduje, że powstaje przychód do opodatkowania.

Czy każdy przychód osiągany za granicą będzie powodowa zawieszenie świadczenia emerytalnego?

Jak stanowi art. 11 ust. 3 ustawy przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursów z dnia otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnika, ogłaszanych przez bank, z którego usług korzystał podatnik, i mających zastosowanie przy kupnie walut. Jeżeli podatnik nie korzysta z usług banku, przychody przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych z dnia uzyskania przychodów, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski.

Przychód osiągany za granicą nie musi rodzić ubezpieczenia, aby powodował zawieszenie świadczenia.

W zależności od tego:

• czy jest to praca u zagranicznego pracodawcy, czy też działalność wymieniona w art. 104 ust. 1 ustawy emerytalnej jako podlegająca w myśl ustawodawstwa polskiego obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, ale inna niż zatrudnienie w ramach stosunku pracy (np. prowadzenie działalności pozarolniczej),
• w jakim kraju prowadzona jest działalność zarobkowa, tj.:
• w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub też niebędącym członkiem UE/EOG,
• w państwie, z którym Polska zawarła umowę międzynarodową w zakresie ubezpieczenia społecznego albo nie zawarła takiej umowy,

przyjmuje się, dla celów zawieszenia lub zmniejszenia wysokości świadczenia, różny przychód. Jest to więc przykładowo odpowiednio przychód:

• zadeklarowany w oświadczeniu przez emeryta lub rencistę, nie niższy jednak niż kwota najniższego wynagrodzenia lub 60% przeciętnego wynagrodzenia,
• w wysokości faktycznie osiągniętej, udokumentowany zaświadczeniem zagranicznego pracodawcy lub innego podmiotu, właściwego w myśl ustawodawstwa państwa, w którym osiągany jest ten przychód.

Może Pan zaznaczyć, że osiągany przychód nie rodzi obowiązku ubezpieczenia, ale przepis art. 104 ust. 3 nie wskazuje, że musi być to przychód rodzący obowiązek ubezpieczenia, a jedynie przychód z działalności wykonywanej za granicą.