Niezastosowanie się do wyroku i możliwe konsekwencje

Nierespektowanie wydanego przez sąd zakazu prowadzenia pojazdów

Zgodnie z przepisem art. 244 Kodeksu karnego (w skrócie K.k.) „kto nie stosuje się do orzeczonego przez sąd zakazu zajmowania stanowiska, wykonywania zawodu, prowadzenia działalności, prowadzenia pojazdów lub obowiązku powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakazu kontaktowania się z określonymi osobami lub zakazu opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu albo nie wykonuje zarządzenia sądu o ogłoszeniu orzeczenia w sposób w nim przewidziany, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”.

Przepis penalizuje nierespektowanie wydanych przez sąd zakazów lub niewykonanie zarządzenia sądu o ogłoszeniu orzeczenia w sposób w nim przewidziany.

Przedmiotem ochrony art. 244 K.k. jest prawidłowe funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, co przejawia się m.in. w tym, że orzeczenia sądu są wykonywane we właściwy sposób.  Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 26.02.2004 r. (sygn. akt I KZP 47/2003, OSNKW 2004, nr 3, poz. 35) uznał, że przedmiotem ochrony tego przepisu jest „orzeczenie każdego sądu (cywilnego, administracyjnego lub karnego), zawierające zakaz określonej w nim działalności, także innej niż gospodarcza”.

Strona przedmiotowa czynu opisanego w art. 244 K.k. polega na niestosowaniu się do orzeczonego przez sąd zakazu prowadzenia pojazdów (art. 42 K.k.). Przestępstwo przewidziane w art. 244 K.k. ma charakter formalny. Może być popełnione przez działanie i zaniechanie.

Podmiotem czynu sankcjonowanego w art. 244 K.k. może być osoba, wobec której sąd orzekł wymieniony w tym przepisie zakaz. Strona podmiotowa występku określonego w art. 244 K.k. polega na umyślności w formie zamiaru bezpośredniego lub ewentualnego.

Co grozi za jazdę samochodem mimo zakazu prowadzenia pojazdów wydanego przez sąd?

Za popełnienie przestępstwa określonego w art. 244 K.k. przewidziana jest kara pozbawienia wolności do lat 3. Możliwe jest orzeczenie zamiast kary pozbawienia wolności grzywny lub kary ograniczenia wolności (art. 58 § 3), odstąpienie od wymierzenia kary (art. 59) lub warunkowe umorzenie postępowania karnego (art. 66).

Przestępstwo określone w art. 244 K.k. ścigane jest z oskarżenia publicznego (z urzędu).

Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 26.08.2004 r. (sygn. akt I KZP 11/2004, OSNKW 2004, nr 7–8, poz. 84) stwierdził, że: „prowadzenie w stanie nietrzeźwości pojazdu mechanicznego w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, wbrew wcześniej orzeczonemu zakazowi prowadzenia takiego pojazdu, stanowi jeden czyn, wypełniający znamiona przestępstwa określonego w art. 178a § 1 k.k. i art. 244 k.k.”.

„Dyspozycję art. 244 kk wyczerpuje ten, kto nie stosuje się do orzeczonego przez sąd zakazu, który obowiązuje od daty uprawomocnienia się wyroku, bez względu na to, czy i kiedy zrealizuje obowiązek zwrotu dokumentu i bez względu także na tok postępowania wykonawczego. Ponieważ przestępstwo z art. 244 kk może być popełnione jedynie z winy umyślnej, do jego przypisania konieczne jest ustalenie, że sprawca, nie stosując się do orzeczonego przez Sąd zakazu prowadzenia pojazdów, miał świadomość jego prawomocności, od której, w myśl art. 43 § 2 kk, ów zakaz obowiązuje” (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11.03.2004 r., sygn. akt III KK 341/03.

Za każdym razem kiedy organ uprawniony do kontroli dokumentów stwierdzi, iż osoba z prawomocnym zakazem prowadzenia pojazdu prowadzi pojazd, nastąpi wszczęcie z urzędu postępowania przygotowawczego w postaci dochodzenia, w celu skierowania do sądu aktu oskarżenia. Podobna sytuacja będzie miała miejsce w momencie uczestniczenia w wypadku czy kolizji. Nie ma przy tym żadnego znaczenia, czy zdarzenie to nastąpi z winy tegoż kierowcy, czy też innego.