Nieustąpienie pierwszeństwa rowerzyście

Wykroczenie spowodowania wymuszenia pierwszeństwa na drodze,

Trudno mi powiedzieć, czy był Pan winny wykroczenia spowodowania wymuszenia pierwszeństwa na drodze, czy też nie, gdyż znam tylko Pańską wersję wydarzeń. Ustalenie, kto ma rację: Pan czy rowerzysta, który twierdzi, że nie ustąpił mu Pan pierwszeństwa, to zadanie dla sądu.

Wiem tylko, że zgodnie z art. 27 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, z późn. zm.; dalej: P.r.d.):

„1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejazdu dla rowerzystów, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa rowerowi znajdującemu się na przejeździe.

1a. Kierujący pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa rowerzyście jadącemu na wprost po jezdni, pasie ruchu dla rowerów, drodze dla rowerów lub innej części drogi, którą zamierza opuścić.

3. Kierujący pojazdem, przejeżdżając przez drogę dla rowerów poza jezdnią, jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa rowerowi.

4. Kierującemu pojazdem zabrania się wyprzedzania pojazdu na przejeździe dla rowerzystów i bezpośrednio przed nim, z wyjątkiem przejazdu, na którym ruch jest kierowany”.

Utrudnianie przejazdu nadjeżdżającemu rowerzyście 

Należy zaznaczyć, że rowerzysta ma też pewne obowiązki na drodze. Zachowanie się oskarżonego kierującego samochodem, utrudniające przejazd nadjeżdżającemu rowerzyście i stanowiące naruszenie zasady zachowania szczególnej ostrożności i ustąpienia pierwszeństwa rowerowi znajdującemu się na przejeździe, nie zwolniło także nadjeżdżającego rowerem – w myśl zasady tzw. ograniczonego zaufania – od obowiązku zachowania szczególnej ostrożności (tak: wyrok SN z 3 września 2008 r., WA 34/08, LexPolonica nr 1964287).

Naruszenie komentowanego przepisu stanowi wykroczenie z art. 97 Kodeksu wykroczeń (w skrócie: K.w.), jeżeli zaś naruszenie tych zasad wywołało zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego, może wiązać się z odpowiedzialnością za wykroczenie z art. 86 § 1 K.w.

Zgodnie z art. 97 K.w. uczestnik ruchu lub inna osoba znajdująca się na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu, a także właściciel lub posiadacz pojazdu, który wykracza przeciwko innym przepisom P.r.d. lub przepisom wydanym na podstawie tej ustawy, podlega karze grzywny do 3000 zł albo karze nagany.

Według zaś art. 86 K.w.:

„§ 1. Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu, nie zachowując należytej ostrożności, powoduje zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, podlega karze grzywny.

§ 2. Kto dopuszcza się wykroczenia określonego w § 1, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.

§ 3. W razie popełnienia wykroczenia określonego w § 1 przez osobę prowadzącą pojazd można orzec zakaz prowadzenia pojazdów”.

Z Pańskiej relacji wynika, że nie przyjął Pan mandatu, wobec tego policja skierowała do sądu wniosek o ukaranie.

Wykroczenia drogowe są karane zgodnie z aktualnym taryfikatorem mandatów i punktów karnych.

Nieustąpienie pierwszeństwa rowerzyście

Uważa Pan, że nie popełnił zarzucanego mu czynu (nieustąpienia pierwszeństwa rowerzyście), dlatego nie zdecydował się Pan przyjąć mandatu – i słusznie. Jeżeli nie poczuwa się Pan do winy, to warto poddać sprawę rozpoznaniu sądu. Przyjęcie mandatu kredytowanego spowodowałoby jego prawomocność, wobec tego jego zakwestionowanie nie byłoby już praktycznie możliwe.

W Pańskiej sprawie został wydany wyrok zaoczny. Zgodnie z art. 35 § 2 ustawy o postępowaniu w sprawach o wykroczenia – wyrok zaoczny doręcza się z urzędu obwinionemu i jego obrońcy, jeżeli został ustanowiony; termin do żądania doręczenia uzasadnienia tego wyroku biegnie od daty jego doręczenia.

Wyrok zaoczny to wyrok wydany na rozprawie zaocznej w postępowaniu zwyczajnym, w sytuacji, o której mowa w art. 71 § 4 oraz w art. 67 § 3.

Zgodnie z art. 71 § 4 K.w. – w razie nieusprawiedliwionej nieobecności obwinionego, któremu doręczono wezwanie na rozprawę, przeprowadza się rozprawę zaocznie, chociażby nie był on przesłuchany w toku czynności wyjaśniających, chyba że sąd uzna udział obwinionego za konieczny i rozprawę odroczy, po ewentualnym przeprowadzeniu postępowania dowodowego, w szczególności po przesłuchaniu świadków, którzy stawili się na rozprawę. Jeżeli jednak obecność obwinionego jest konieczna, a nie stawił się on bez usprawiedliwienia, sąd może zarządzić jego zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie przez policję.

Natomiast według art. 67 § 3 K.w. – zawiadomienie kierowane do obwinionego, którego obecności na rozprawie nie uznano za obowiązkową, powinno zawierać pouczenie, że może on nie stawiając się do sądu, nadesłać swoje wyjaśnienia. Wyjaśnienia te podlegają odczytaniu na rozprawie. Rozprawa ma wówczas charakter zaoczny.

Jedna z tych okoliczności spowodowała wydanie przeciwko Panu wyroku zaocznego, w którym sąd uznał Pana za winnego. Może się Pan od tego wyroku odwołać (jeżeli wystąpił już Pan o uzasadnienie wyroku).

Zapewne oprócz grzywny został Pan obciążony kosztami postępowania. Trudno mi powiedzieć, czy powinien się Pan odwoływać, gdyż najczęściej w takich sprawach materiał dowodowy to słowa jednej osoby przeciwko drugiej. Ma Pan także swojego świadka, który ewentualnie poświadczy o zajściu.

Konsekwencje prawne skazania za wykroczenie

Co do konsekwencji prawnych skazania za wykroczenie, to zaznaczę, że mogą tylko pośrednio pomóc w dochodzeniu zadośćuczynienia i odszkodowania od Pana.

Zgodnie z art. 11 Kodeksu postępowania cywilnego (skrótowo K.p.c.) ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym. Jednakże osoba, która nie była oskarżona, może powoływać się w postępowaniu cywilnym na wszelkie okoliczności wyłączające lub ograniczające jej odpowiedzialność cywilną.

Jest Pan obwiniony w sprawie o wykroczenie, toteż wyrok sądu nie będzie wiążący dla sądu orzekającego w sprawie cywilnej. Poza tym moc wiążąca wyroku karnego w postępowaniu cywilnym odnosi się tylko do ustaleń co do popełnienia przestępstwa, a więc ustaleń faktycznych.

Skazanie Pana w wyroku w sprawie o wykroczenie jedynie pośrednio pomoże sądowi cywilnemu ustalić sprawcę. W sprawie o wykroczenie rowerzysta nie wystąpi o zadośćuczynienie czy odszkodowanie. Jeżeli się zdecyduje, to wystąpi z tym roszczeniem na drogę cywilną. Będzie musiał udowodnić poniesioną szkodę i krzywdy z tym związane.

Zgodnie z art. 444 Kodeksu cywilnego (skrótowo K.c.):

„§ 1. W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

§ 2. Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

§ 3. Jeżeli w chwili wydania wyroku szkody nie da się dokładnie ustalić, poszkodowanemu może być przyznana renta tymczasowa”.

Ponadto, według art. 445 K.c.:

„§ 1. W wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę”.

Jednak odpowiedzialność za Pana przejmuje zakład ubezpieczeń i to on ponosi odpowiedzialność wobec poszkodowanego.