Nieumyślne spowodowanie wypadku drogowego i możliwe konsekwencje

Nieumyślne spowodowanie wypadku na drodze

Zgodnie z normą zawartą w art. 177 § 1 K.k. „kto, naruszając, chociażby nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, powoduje nieumyślnie wypadek, w którym inna osoba odniosła obrażenia ciała określone w art. 157 § 1, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”.

Jaka kara grozi za nieumyślne spowodowanie wypadku?

Oznacza to, że sąd, wydając wyrok skazujący, może orzec karę pozbawienia wolności od jednego miesiąca do trzech lat. Wymierzając karę konkretnemu sprawcy w granicach przewidzianego zagrożenia, sąd bierze pod uwagę stopień winy, stopień społecznej szkodliwości czynu oraz cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma zamiar osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Sąd uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, popełnienie przestępstwa wspólnie z nieletnim, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także zachowanie się pokrzywdzonego. Orzekając karę, sąd bierze także pod uwagę pozytywne wyniki przeprowadzonej mediacji pomiędzy pokrzywdzonym a sprawcą albo ugodę pomiędzy nimi osiągniętą w postępowaniu przed sądem lub prokuratorem.

Czy jest możliwe warunkowe zawieszenie kary pozbawienia wolności nie przekraczającej 2 lat?

Mając na uwadze przytoczone przez Pana okoliczności sprawy, można przypuszczać, że orzeczona kara nie będzie przekraczała dwóch lat pozbawienia wolności i sąd skorzysta z instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary. Zgodnie bowiem z art. 69 § 1 Kodeksu karnego „sąd może warunkowo zawiesić wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności nie przekraczającej 2 lat, kary ograniczenia wolności lub grzywny orzeczonej jako kara samoistna, jeżeli jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa”.

Zawieszenie wykonania kary następuje na okres próby, który biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia i wynosi w wypadku warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności od 2 do 5 lat. Zawieszając wykonanie kary pozbawienia wolności, sąd może orzec grzywnę w wysokości do 180 stawek dziennych (art. 71 § 1 K.k.) lub jeden z obowiązków wymienionych w art. 72 K.k.

Warunkowe umorzenie postępowania w sprawie o nieumyślne spowodowanie wypadku

Ze względu na to zagrożenie oraz okoliczności sprawy możliwe jest również, że sąd skorzysta z instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego.

Na podstawie art. 66 § 1 K.k. „sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy nie karanego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa”.

Grzywna albo kara ograniczenia wolności zamiast kary pozbawienia wolności

W Pańskim przypadku sąd może także na podstawie art. 58 § 3 K.k. „orzec zamiast kary pozbawienia wolności grzywnę albo karę ograniczenia wolności, w szczególności jeśli orzeknie równocześnie środek karny”.

Istnieje również możliwość, iż sąd na podstawie art. 59 Kodeksu karnego poprzestanie wyłącznie na orzeczeniu środka karnego, np. zakazu prowadzenia pojazdów.

Na jaki okres sąd może orzec środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów za nieumyślne spowodowanie wypadku?

Środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów orzeka się na okres od roku do 10 lat (art. 43 § 1 K.k.).

W razie umorzenia postępowania można orzec zakaz prowadzenia pojazdów do 2 lat (art. 67 § 3 K.k.).

Orzeczenie obowiązku naprawienia szkody w wyniku spowodowania wypadku na drodze

W razie skazania za to przestępstwo obligatoryjne jest – na wniosek pokrzywdzonego – orzeczenie obowiązku naprawienia szkody w całości lub części (art. 46 § 1 K.k.) albo zamiast niego można orzec na rzecz pokrzywdzonego nawiązkę w celu zadośćuczynienia za doznany uszczerbek na zdrowiu, a także za doznaną krzywdę (art. 46 § 2 K.k.). Sąd może również orzec nawiązkę na rzecz instytucji, stowarzyszenia, fundacji lub organizacji społecznej, wpisanej do wykazu prowadzonego przez Ministra Sprawiedliwości, której podstawowym zadaniem lub celem statutowym jest spełnianie świadczeń na cele bezpośrednio związane z ochroną zdrowia, z przeznaczeniem na ten cel.

Reasumując, kwestia wyboru kary (środka karnego) w Pana sprawie zależy od uznania sądu orzekającego. Wysokość grożącej kary musi jednak mieścić się w ustawowych granicach zagrożenia za dany czyn zabroniony, które to zostały powyżej omówione.

Czy brak prawa jazdy drugiego uczestnika wypadku drogowego ma wpływ na odpowiedzialność karną winnego spowodowania zdarzenia?

Dodam jeszcze, że brak prawa jazdy drugiego uczestnika ruchu w tym przypadku nie wpływa na Pana odpowiedzialność karną. Wypadek bowiem był z Pana winy, a zachowanie na drodze kierującego motorem było prawidłowe. Nie przyczynił się on zatem do wypadku. Jego odpowiedzialność za wykroczenie w postaci kierowania pojazdem bez wymaganych uprawnień jest więc niezależna od Pana odpowiedzialności i niestety nie wpływa na Pana wymiar kary.

Zasada domniemania niewinności 

To na Panu spoczywa ciężar dowodzenia swojej niewinności – oczywiście w polskim prawie karnym obowiązuje zasad domniemania niewinności, tak więc organy ścigania będą musiały udowodnić Panu winę, aby zapadł wyrok skazujący. Zeznania wskazanych świadków byłyby niezwykle pomocne. Fakt, że nie chcą zeznawać, nie ma znaczenia dla organów ścigania i sądu, gdyż mogą zostać wezwani z urzędu, a odmowa wiąże się z przykrymi sankcjami włącznie z przymusowych doprowadzeniem na sprawę sądową. Świadkowie zeznają pod groźbą odpowiedzialności za fałszywe zeznania.