Nieruchomość z kredytem wpisana w testamencie

Dysponowanie majątkiem na wypadek śmierci

Oczywiście, że istnieje możliwość sporządzenia testamentów w formie i treści, jaką Pani wskazuje. 

W zakresie dysponowania majątkiem na wypadek śmierci spadkodawca korzysta z zasady swobody testowania. Zasada ta nie została wyrażona wprost w żadnym przepisie prawnym, jednakże jej istnienie i obowiązywanie nie budzi wątpliwości ani w literaturze, ani też w orzecznictwie. W granicach określonych przez prawo i zasady współżycia społecznego (por. art. 58) testator może swobodnie dokonywać rozrządzeń swym majątkiem na wypadek śmierci. Ograniczenia ustawowe mogą wynikać zwłaszcza z przepisów części ogólnej Kodeksu cywilnego odnoszących się do wszystkich czynności prawnych, a także z przepisów księgi czwartej Kodeksu cywilnego (por. np. art. 923 § 1 zd. 2 oraz art. 962 zd. 1). Wydaje się mało prawdopodobne, aby treść testamentu naruszała zasady współżycia społecznego, jednakże a priori takiej sytuacji wykluczyć nie można (por. E. Skowrońska-Bocian, Komentarz do art. 941).

Kiedy testament wywiera skutki prawne?

Testament wywiera skutki prawne dopiero z chwilą śmierci spadkodawcy. Do tego czasu nie powoduje on żadnych zmian w majątku testatora, w szczególności zaś nie ogranicza go w dysponowaniu poszczególnymi przedmiotami. Testament przed śmiercią spadkodawcy nie stwarza praw (choćby warunkowych) dla osób trzecich [por. M. Pazdan, w: K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny, t. 2, 2009, komentarz do art. 941]. Aż do śmierci spadkodawca może testament zmienić lub go odwołać.

Spadek obejmuje w całości zarówno długi i aktywa. Stąd też wraz z aktywami na spadkobiercę przechodzą także pasywa, a więc obowiązek spłaty zadłużenia.

Powołanie do spadku

Zgodnie z treścią art. 961 Kodeksu cywilnego „jeżeli spadkodawca przeznaczył oznaczonej osobie w testamencie poszczególne przedmioty majątkowe, które wyczerpują prawie cały spadek, osobę tę poczytuje się w razie wątpliwości nie za zapisobiercę, lecz za spadkobiercę powołanego do całego spadku. Jeżeli takie rozrządzenie testamentowe zostało dokonane na rzecz kilku osób, osoby te poczytuje się w razie wątpliwości za powołane do całego spadku w częściach ułamkowych odpowiadających stosunkowi wartości przeznaczonych im przedmiotów”.

Ustawodawca, mając na względzie motywacje działań osób sporządzających akt ostatniej woli, przyjął, że przeznaczenie określonej osobie przedmiotów majątkowych wyczerpujących prawie cały spadek jest przejawem woli uczynienia tej osoby swoim następcą prawnym pod tytułem ogólnym, a więc spadkobiercą. O tym, czy przedmioty przeznaczone w testamencie oznaczonej osobie wyczerpują prawie cały spadek, decyduje rzeczywiście porównanie ich wartości z wartością przedmiotów pominiętych. Jeżeli przedmioty majątkowe pominięte mają wartość znaczniejszą w relacji do rzeczy i praw objętych testamentem, to wówczas stosowanie art. 961 jest wyłączone. Decyduje tu zobiektywizowana wartość gospodarcza (postanowienie SN z 3 listopada 2004 r., sygn. akt III CK 472/2003).