Nieprzyjęcie lokalu socjalnego

Uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego

Zgodnie z treścią art. 14 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego „w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Obowiązek zapewnienia lokalu socjalnego ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu”.

Ponadto zgodnie z ust. 6 powyższego przepisu „orzekając o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, sąd nakazuje wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego”. Dlatego też, z uwagi na powyższe, eksmitowany ma prawo do zamieszkiwania w lokalu, aż do momentu złożenia mu przez gminę oferty umowy najmu lokalu socjalnego.

Odmowa osoby eksmitowanej przyjęcia lokalu socjalnego

Jeżeli taka oferta została złożona, a eksmitowany odmawia jej przyjęcia, to zgodnie z powyższym wyrok eksmisyjny może zostać wykonany, a więc może zostać wykonana eksmisja.

Jak wynika z opinii doktryny – nieuzasadniona odmowa zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego, który spełnia wymogi określone przepisami prawa, powoduje bezpowrotne wygaśnięcie uprawnienia do lokalu socjalnego i w efekcie wykonanie eksmisji.

Mając natomiast na uwadze art. 18 ust. 1 ustawy „osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie”.

Osoby uprawnione do lokalu zamiennego albo socjalnego, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie, jakie byłyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł.

Roszczenie o wypłatę odszkodowania z tytułu braku opuszczenia lokalu

Z uwagi na to, obecnie przysługuje Pani roszczenie o wypłatę powyższego odszkodowania z tytułu braku opuszczenia lokalu. Co do zasady, gmina odpowiada solidarnie z eksmitowanym. Zgodnie bowiem z ust. 5 powyższego przepisu jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 8 listopada 2017 r. „odszkodowanie za niedostarczenie lokalu socjalnego dla eksmitowanego najemcy nie stanowi ekwiwalentu czynszu, nawet gdyby odpowiadało wysokości, jaką właściciel lokalu mógłby otrzymać z tytułu jego wynajmu, gdyż jest rekompensatą za szkodę, której źródłem jest niewywiązanie się przez gminę z nałożonego na nią ustawowego obowiązku” (sygn. akt II FSK 2781/15).

Jednak w przypadku, gdy gmina wskazała lokal socjalny, odszkodowanie od tego momentu może być dochodzone jedynie od eksmitowanego – z uwagi na jego zawinienie w braku opuszczenia lokalu.

Osoba zajmująca lokal odpowiada do wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli odszkodowanie nie pokrywa poniesionych strat, właściciel może żądać od tej osoby, odszkodowania uzupełniającego.

Powinna więc Pani stosownie oszacować jaka wysokość czynszu jest wymagana w podobnych lokalach w Pani regionie i w ten sposób naliczać odszkodowanie.

Usunięcie dłużnika z lokalu

Zgodnie natomiast z treścią art. 1046 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego komornik, wykonując obowiązek opróżnienia lokalu służącego zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika na podstawie tytułu wykonawczego, z którego nie wynika prawo dłużnika do lokalu socjalnego lub zamiennego, komornik wstrzyma się z dokonaniem czynności do czasu, gdy gmina wskaże tymczasowe pomieszczenie lub gdy dłużnik znajdzie takie pomieszczenie, nie dłużej niż okres 6 miesięcy. Po upływie tego terminu komornik usunie dłużnika do noclegowni, schroniska lub innej placówki zapewniającej miejsca noclegowe wskazanej przez gminę właściwą ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu. Usuwając dłużnika do noclegowni, schroniska lub innej placówki zapewniającej miejsca noclegowe, komornik powiadomi właściwą gminę o potrzebie zapewnienia dłużnikowi tymczasowego.

Należy wskazać, iż powyższym przypadku art. 16 powyższej ustawy, wskazujący, iż wyroków sądowych nakazujących opróżnienie lokalu nie wykonuje się w okresie od 1 listopada do 31 marca roku następnego włącznie, jeżeli osobie eksmitowanej nie wskazano lokalu, do którego ma nastąpić przekwaterowanie, będzie miał w dalszym ciągu zastosowanie.