Niepłacenie czynszu a spłata długu przez osoby zameldowane w lokalu

Kto odpowiada za zapłatę zaległego czynszu?

Na podstawie art. 688¹ § 1 Kodeksu cywilnego „za zapłatę czynszu i innych należnych opłat odpowiadają solidarnie z najemcą stale zamieszkujące z nim osoby pełnoletnie”.

Natomiast zgodnie z § 2 tegoż artykułu „odpowiedzialność osób, o których mowa w § 1, ogranicza się do wysokości czynszu i innych opłat należnych za okres ich stałego zamieszkiwania”.

Zgodnie z art. 485 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego (w skrócie K.p.c.) „sąd wydaje nakaz zapłaty, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych, a okoliczności uzasadniające dochodzone żądanie są udowodnione dołączonym do pozwu mi. dokumentem urzędowym”.

W oparciu o art. 491 § 1 K.p.c. „wydając nakaz zapłaty sąd orzeka, że pozwany ma w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu zaspokoić roszczenie w całości wraz z kosztami albo wnieść w tym terminie zarzuty”.

§ 3 tegoż artykułu wskazuje, że nakaz zapłaty doręcza się stronom; pozwanemu wraz z pozwem i załącznikami.

Zgodnie z art. 493 § 1 K.p.c. „pismo zawierające zarzuty wnosi się do sądu, który wydał nakaz zapłaty. W piśmie pozwany powinien wskazać, czy zaskarża nakaz w całości czy w części, przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór, oraz pozostałe zarzuty przeciwko żądaniu pozwu, a także wszystkie okoliczności faktyczne i dowody na ich potwierdzenie”.

Natomiast zgodnie z § 2 tegoż artykułu „jeżeli pozew wniesiono na urzędowym formularzu, wniesienie zarzutów wymaga również zachowania tej formy″.

W oparciu o art. 494 § 2 należy przyjąć, że „nakaz zapłaty, przeciwko któremu w całości lub w części nie wniesiono skutecznie zarzutów, ma skutki prawomocnego wyroku”.

Na podstawie art. 496 K.p.c. „po przeprowadzeniu rozprawy sąd wydaje wyrok, w którym nakaz zapłaty w całości lub w części utrzymuje w mocy albo go uchyla i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też postanowieniem uchyla nakaz zapłaty i pozew odrzuca lub postępowanie umarza”.

Wyrok nakazujący opróżnienie lokalu socjalnego

Zgodnie z art. 14 ust 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego „w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Obowiązek zapewnienia lokalu socjalnego ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu”.

Natomiast w ustęp 4 tego artykułu mówi, że sąd nie może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego wobec kobiet w ciąży, chyba że mogą one zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany.

Opierając się na przedstawionym przez Panią stanie faktycznym oraz mając na względzie przytoczone powyżej przepisy prawne, należy stwierdzić, że Pani mąż odpowiada za zobowiązania czynszowe solidarnie z innymi dorosłymi osobami zamieszkującymi lokal, za który narosło wspominane zadłużenie. Pojęcie „solidarnie” oznacza, że każdy z domowników odpowiada do kwoty 20 000 zł i właściciel może wybrać, od kogo będzie prowadził egzekucję i domagał się spłaty długu za niepłacony czynsz.

Nakaz zapłaty zaległego czynszu

Sama eksmisja nie powoduje jeszcze zasądzenia zapłaty kwoty zaległego czynszu (chyba że powództwo jest i o eksmisję, i o zapłatę). Co do zasady bowiem zobowiązania za zaległy czynsz dochodzone są w postępowaniu nakazowym. Nakaz zapłaty wydawany jest w oparciu o powództwo złożone na urzędowym formularzu i potwierdzone odpowiednimi dowodami zalegania z czynszem.

W przypadku otrzymania takiego nakazu zapłaty, aby uwolnić się od konieczności zapłaty czynszu, należy wnieść sprzeciw w terminie zakreślonym przez sąd. Podstawą uwolnienia się od zobowiązania za czynsz jest wykazanie, że dana osoba mimo zameldowania faktycznie w danym lokalu nie mieszkała (a wiec nie miała statusu domownika). W przypadku podniesienia i udowodnienia takiego zarzutu Pani mąż byłby zwolniony od ponoszenia opłat czynszowych za okres faktycznego niezamieszkiwania w lokalu Nakaz ten bowiem (jeżeli nie wniesiono co do niego zaskarżenia) ma status wyroku sadowego i co za tym idzie – nadaje się do wykonania w postępowaniu egzekucyjnym.

Samo nieodpowiadanie na nakaz zapłaty nie może skutkować uwolnieniem od odpowiedzialności za zobowiązania czynszowe, nawet gdy faktycznie dana osoba nie zamieszkuje pod danym adresem (i jest np. tylko tam zameldowana). Spoczywa bowiem na niej obowiązek wykazania, iż mimo zameldowania nie przebywa pod określonym adresem.

Eksmisja kobiety w ciąży

Siostra męża, o ile nie jest w stanie zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas zamieszkiwany, ze względu na swoją ciążę otrzyma uprawnienie do lokalu socjalnego i jej eksmisja zostanie wstrzymana do czasu przyznania przez gminę takiego lokalu. Co do Pani męża i jego ojca to wydaje się, że nie zachodzą przesłanki obligatoryjnego orzekania o lokalu socjalnym – zostaną wiec eksmitowani bez takiego uprawnienia.

Eksmisja będzie miała taki skutek, że za dotychczasowe zobowiązania, które narosły do momentu wyrokowania, odpowiedzialni będą Pani mąż, jego ojciec i siostra męża. Po eksmisji za zapłatę comiesięcznego odszkodowania odpowiedzialna będzie już tylko osoba, której wstrzymano eksmisję.

Nadmieniam, że jeżeli któreś ze zobowiązanych pokryje dług ponad swój „udział”, będzie miało w stosunku do pozostałych dłużników roszczenie regresowe o zwrot wydatków ponad swoją część długu.

Czy żona będzie odpowiadała za zobowiązania męża sprzed zawarcia małżeństwa?

Co do ewentualnej odpowiedzialności Pani za zobowiązania męża, to uspokajając Panią, można stwierdzić, że nie ma takiej prawnej możliwości, aby odpowiadała Pani za zobowiązania męża sprzed małżeństwa (małżonkowie solidarnie odpowiadają za zaciągnięte przez jednego zobowiązania, o ile przeznaczone one zostały na zaspokojenie wspólnych potrzeb rodziny). Odpowiada on bowiem za nie ze swojego majątku odrębnego i z tej części majątku wspólnego, która w przypadku podziału przypadłaby jemu (np. z pobranego wynagrodzenia, nagród w pracy itp.).

Oczywiście można dobrowolnie uregulować zasądzona kwotę i nie angażować komornika do postępowania.

Prawdopodobnie jednak wierzyciel nie zgodzi się na to, aby każdy z dłużników odpowiadał tylko za cześć długu, gdyż solidarność zobowiązania lepiej go zabezpiecza, ponieważ może żądać całości świadczenia od każdego z dłużników (świadczenie całości przez jednego dłużnika zwalnia pozostałych ze zobowiązania).

Dodam jeszcze, że opłata od pozwu o eksmisję wynosi 200 zł, należy się jeszcze liczyć z kosztami zastępstwa procesowego drugiej strony, kosztami dojazdu ewentualnych świadków na rozprawę sądową – nie jest więc możliwe stwierdzenie, ile wyniosą koszty postępowania (na pewno nie mniej niż 200 zł).

Tak jak już napisałem, pozew o eksmisję nie jest tożsamy z powództwem o zapłatę zaległego czynszu – jeśli chodzi o czynsz, to główny lokator może próbować jeszcze umówić się z właścicielem lokalu co do rozłożenia zaległości na raty. Natomiast sąd w ewentualnym postępowaniu o zapłatę może rozłożyć zaległość na raty według swojego uznania.

Za zobowiązania lokatorzy odpowiadają solidarnie – tzn. nie można powiedzieć, że po zapłaceniu połowy jest się zwolnionym z zapłaty reszty. Dopiero po spłaceniu całości długu każdy z dłużników będzie wolny od obciążeń.

Oczywiście ciężarna siostra męża, mimo że otrzyma lokal socjalny, w dalszym ciągu będzie odpowiadała za powstałe zadłużenie razem z ojcem i Pani mężem.