Niepełny etat a świadczenie przedemerytalne

Zasady ustalania prawa do świadczeń przedemerytalnych przyznawanych przez ZUS

Zagadnienie Panią interesując regulowane jest ustawą z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. Nr 120, poz. 1252 z późn. zm.), która określa m.in. zasady ustalania prawa do świadczeń przedemerytalnych przyznawanych przez ZUS, tryb postępowania o przyznanie tych świadczeń i ich wypłatę, zasady przejmowania przez ZUS wypłaty świadczeń i zasiłków przedemerytalnych przyznanych na podstawie przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz zasady wstrzymania wypłaty świadczeń i zasiłków przedemerytalnych.

Świadczenie przedemerytalne to rodzaj świadczenia dla osób, które tracą źródło dochodu, mają duży staż pracy, ale nie nabyły jeszcze uprawnień do emerytury. Chociaż pomoc w formie świadczeń przedemerytalnych przyznawana jest i wypłacana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), to jednak wiąże się z systemem wsparcia osób bezrobotnych i rejestracją w urzędzie pracy (aby otrzymać świadczenie przedemerytalne, należy m.in. uzyskać i utrzymać przez 6 miesięcy status osoby bezrobotnej).

Poniżej przedstawiam warunki nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego w zależności od źródła dochodu, które się utraciło.

Warunki określone zostały w art. 2 ust. 1 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych.

Komu przysługuje prawo do świadczenia przedemerytalnego?

Zgodnie z tym przepisem „prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która:

1. do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 56 lat – kobieta oraz 61 lat –mężczyzna oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub
2. do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat – kobieta oraz 60 lat – mężczyzna oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn”.

Warunki wymagane do przyznania świadczenia przedemerytalnego

Zgodnie z art. 2 ust. 3 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych „świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie, która spełnia szczególne warunki wymagane do przyznania tego świadczenia, jeżeli:

1. przez okres co najmniej 6 miesięcy pobierała zasiłek dla bezrobotnych,
2. nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna,
3. w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych,
4. złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych,
5. złoży wniosek w ciągu 14 dni od ustania zatrudnienia, w tym w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych albo innej pracy zarobkowej, jeżeli w okresie pobierania zasiłku wykonywała inną pracę zarobkową lub zatrudnienie w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, albo była zatrudniona w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych, a wykonywanie jednej z tych prac ustało po upływie 6-miesięcznego okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Począwszy od 1 lutego 2011 r. – termin ten – w szczególnie uzasadnionych przypadkach – podlega przywróceniu na wniosek osoby zainteresowanej. O jego przywróceniu rozstrzyga organ rentowy”.

Każda osoba występująca o świadczenie przedemerytalne musi spełnić określone w ustawie o świadczeniach przedemerytalnych warunki. Po pierwsze musi uzyskać status osoby bezrobotnej, rejestrując się we właściwym powiatowym urzędzie pracy. Następnie musi pobierać, przynajmniej przez sześć miesięcy, zasiłek dla bezrobotnych oraz uzyskać zaświadczenie z powiatowego urzędu pracy potwierdzające taki okres pobierania zasiłku. ZUS zalicza do tego sześciomiesięcznego okresu m.in. okresy zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych podjętego w tym okresie.

Kryteria uzyskania prawa do zasiłku dla bezrobotnych

Kryteria uzyskania prawa do zasiłku dla bezrobotnych ustala ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Stanowi ona w art. 72:

„1. Prawo do zasiłku przysługuje bezrobotnemu za każdy dzień kalendarzowy po upływie 7 dni od dnia zarejestrowania się we właściwym powiatowym urzędzie pracy, z zastrzeżeniem art. 75, jeżeli:

1. nie ma dla niego propozycji odpowiedniej pracy, propozycji stażu, przygotowania zawodowego dorosłych, szkolenia, prac interwencyjnych lub robót publicznych oraz
2. w okresie 18 miesięcy poprzedzających dzień zarejestrowania, łącznie przez okres co najmniej 365 dni był zatrudniony i osiągał wynagrodzenie w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy, z zastrzeżeniem art. 104a-105; w okresie tym nie uwzględnia się okresów urlopów bezpłatnych trwających łącznie dłużej niż 30 dni”.

Nie ma wymogu określonego wymiaru czasu pracy – ani maksymalnego, ani minimalnego. Istotne jest wynagrodzenie. Jego wysokość musi być większa od minimalnego wynagrodzenia.

Dopuszczalne jest zatrudnienie na 1/10 etatu byle wynagrodzenie było co najmniej na poziomie minimalnego wynagrodzenia.

Taka wysokość wynagrodzenia jest jednym z warunków nabycia prawa do zasiłku dla bezrobotnych, a z kolei posiadanie prawa do zasiłku dla bezrobotnych przez co najmniej 6 miesięcy stanowi warunek ubiegania się o świadczenie przedemerytalne.