Nieodebranie przez kontrahenta całości zamówienia

Nienależyte wykonanie zobowiązania przez jedną ze stron umowy

Niewątpliwie mamy tu do czynienia z przypadkiem nienależytego wykonania zobowiązania przez jedną ze stron umowy – Pańskiego kontrahenta. Z lakonicznego opisu sytuacji może wynikać, że w tej sprawie mamy do czynienia z umową dostawy regulowaną przepisem art. 605 i następnymi Kodeksu cywilnego (K.c.). W myśl tego przepisu – przez umowę dostawy dostawca zobowiązuje się do wytworzenia rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz do ich dostarczania częściami albo periodycznie, a odbiorca zobowiązuje się do odebrania tych rzeczy i do zapłacenia ceny. Powyższy przepis przedstawia przedmiotowo i podmiotowo istotne elementy umowy dostawy. Dalsze przepisy Kodeksu (art. 612) mówią między innymi, że w sprawach nieuregulowanych przepisami niniejszego tytułu, do praw i obowiązków dostawcy i odbiorcy stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży.

Do pełnego obrazu sytuacji brakuje pewnych informacji, mianowicie: kiedy miała miejsce transakcja i jak miała być zapłacona cena – czy za całość z góry na początku, czy partiami. Od tego, jak kształtowały się te okoliczności, zależy, czy w sprawie mamy do czynienia z:

• przedawnieniem roszczeń (Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 9 lutego 2005 roku, sygn. akt sprawy II CK 423/04 orzekł, że „dwuletni termin przedawnienia przewidziany w art. 554 K.c. stosuje się także do umowy dostawy” – a zatem Pana roszczenie przedawniłoby się z upływem 2 lat, co oczywiście nie oznacza, że nie może Pan dochodzić roszczenia – w tym także przed sądem), oraz
• ewentualną możliwością dochodzenia odsetek za opóźnienie w zapłacie ceny (termin przedawnienia roszczeń o odsetki jest dla odmiany trzyletni).

Nie wiadomo również, czy strony zawarły umowę na piśmie, czy też była to umowa „ustna”, która wiąże strony tak samo jak umowa pisemna. W przypadku umowy ustnej – relacja pomiędzy stronami regulowana będzie przede wszystkim przepisami Kodeksu cywilnego.

Kontrahent wycofał się z umowy i nie odebrał zamówionego towaru - co zrobić?

Pana kontrahent nie wykonał w sposób należyty swojego zobowiązania, gdyż w znacznej części (70%) za towar nie została zapłacona cena i nie został on odebrany zgodnie z zamówieniem. Powyższe rodzi po Pana stronie roszczenie o zapłatę nieuiszczonej ceny i odbiór pozostałej części towaru, którego koszty przechowywania Pan ponosi. W tej sytuacji może Pan żądać od swego kontrahenta wykonania umowy, tj. zapłaty pozostałej części ceny za wytworzony i nieodebrany towar. Należy wspomnieć, że do czasu zapłaty przysługuje Panu tzw. prawo zatrzymania towaru – na podstawie art. 461 § 1 Kodeksu cywilnego. Przepis ten mówi, że zobowiązany do wydania cudzej rzeczy może ją zatrzymać aż do chwili zaspokojenia lub zabezpieczenia przysługujących mu roszczeń o zwrot nakładów na rzecz oraz roszczeń o naprawienie szkody przez rzecz wyrządzonej (prawo zatrzymania).

Wezwanie do wykonania umowy i odbioru przez kontrahenta zamówionego towaru

Powinien Pan oficjalnie wezwać kontrahenta na piśmie (dla celów dowodowych) do wykonania jego zobowiązania pod rygorem podjęcia stosownych dalszych kroków prawnych – wyznaczając mu termin do wywiązania się z umowy, tj. zapłacenia pozostałej części ceny i odbioru zamówionego towaru, czyli należytego wykonania umowy. Po bezskutecznym upływie terminu określonego w wezwaniu do wykonania umowy może Pan wystąpić z pozwem do sądu o odszkodowanie – naprawienia szkody jaką poniósł Pan w związku z niewykonaną należycie umową (szkoda obejmować będzie koszty przechowywania i wszelkie inne koszty związane z umową, w tym także utracone korzyści – czyli to, czego Pan nie uzyskał, licząc na prawidłowe wykonanie w pełni umowy). We wspomnianym wezwaniu adresowanym do Pana kontrahenta może Pan zagrozić również odstąpieniem od umowy co do owych 70% zamówienia. W takim przypadku może Pan pozbyć się nieodebranego towaru ze swojego magazynu i wystąpić dodatkowo z wnioskiem do sądu o złożenie towaru do depozytu sądowego (niezależnie od wniesienia pozwu o zapłatę odszkodowanie). Podstawę prawną tego działania stanowią art. 491 § 1 i 2 oraz art. 467 pkt 4 Kodeksu cywilnego, a także przepisy art. 692 i następnych Kodeksu postępowania cywilnego – co do trybu złożenia przedmiotu umowy do depozytu sądowego.