Niedotrzymanie umowy przez hotel

Umowa hotelarska

Z pytania wynika, że kilka miesięcy temu dokonał Pan rezerwacji pobytu w hotelu. Okazało się jednak, że rezerwacja nie doszła do skutku i nie może zostać zrealizowana przez hotel.

Biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności zawarte w pytaniu i załączonych dokumentach, moim zdaniem w przedmiotowej sprawie doszło do zawarcia umowy hotelowej miedzy Panem a podmiotem prowadzącym hotel.

Umowa hotelarska nie została uregulowana wprost w Kodeksie cywilnym i ma charakter umowy mieszanej w tym sensie, że występują w niej elementy różnych umów nazwanych, w szczególności umowy najmu, przechowania i sprzedaży.

Podejmując próbę zdefiniowania tej umowy, można stwierdzić, że przez umowę hotelarską prowadzący hotel lub podobny zakład zobowiązuje się wynająć podróżnemu – zwanemu gościem – umeblowany pokój mieszkalny lub miejsce w pokoju oraz świadczyć usługi z tym związane, a gość obowiązuje się uiścić opłatę.

Umowa hotelarska nie wymaga szczególnej formy, co znaczy, że może być zawarta w dowolnej formie – ustnej, pisemnej czy poprzez faktyczne zachowanie stron.

Zawarcie umowy hotelowej

W przedmiotowej sprawie dokonanie rezerwacji można potraktować jako złożenie z Pańskiej strony oferty zawarcia umowy hotelowej. Do zawarcia tej umowy doszło z chwilą przyjęcia tej oferty (rezerwacji) przez hotel. Jeśli wiec hotel potwierdził otrzymanie rezerwacji i ją przyjął, to moim zdaniem doszło do zawarcia umowy hotelowej.

Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na treść art. 66¹ Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym „oferta złożona w postaci elektronicznej wiąże składającego, jeżeli druga strona niezwłocznie potwierdzi jej otrzymanie”.

Powyższy przepis ma zastosowanie w tych przypadkach składania oświadczenia oznaczonej osobie, gdy składający albo nie formułuje treści oświadczenia, albo nie wskazuje jego adresata. „Pozwala to stosować omawiany przepis w sytuacji, gdy na podstawie informacji zawartych na stronie WWW użytkownik sieci składa ofertę posługując się udostępnionym na tej stronie programem do składania ofert, który pomaga sformułować ofertę i po zaznaczeniu odpowiedniej ikony wysyła ją ustalonej przez »właściciela« strony osobie (zwłaszcza w przypadku tzw. sklepów internetowych)” – Kodeks cywilny. Komentarz, red. prof. dr hab. Edward Gniewek, wyd. C.H. Beck.

Związanie oferenta złożoną ofertą polega na tym, że adresat oferty może doprowadzić do zawarcia umowy przez przyjęcie oferty. Jeśli więc hotel przyjął Pańską ofertę (w postaci dokonanej rezerwacji), to ja broniłbym stanowiska, że doszło do zawarcia umowy.

Zawarta umowa na gruncie prawa cywilnego oznacza powstanie stosunku prawnego między dwiema lub więcej osobami. Na mocy tego stosunku jedna strona – jest nią wierzyciel – może żądać od drugiej strony umowy określonego w umowie zachowania (polegającego co do zasady na spełnieniu określonego świadczenia). Druga strona, będąca dłużnikiem, musi swoje zobowiązanie względem wierzyciela spełnić.

Wierzyciel ma prawo żądać od dłużnika zachowania zgodnego z treścią zobowiązania (umowy). W pierwszej kolejności ma Pan więc prawo żądać od hotelu wykonania umowy zgodnie ze złożoną rezerwacją.

Żądanie odszkodowania za niewykonanie zobowiązania umownego

Może jednak okazać się, że to żądanie nie będzie już z różnych powodów możliwe do spełnienia przez dłużnika (hotel), wtedy istnieje możliwość dochodzenia tzw. wykonania zastępczego bądź też odszkodowania w miejsce świadczenia pierwotnego – uprawnienia, które co do zasady przysługuje dopiero, wtedy gdy świadczenia nie będzie można otrzymać w naturze.

Jeśli więc hotel stwierdzi, że nie może wykonać umowy, wówczas pozostanie Panu tylko możliwość żądania odszkodowania na drodze sądowej za niewykonanie zobowiązania umownego.

Podstawą tego żądania będzie art. 471 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym „dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi”.

Niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania nie jest jedyną przesłanką odpowiedzialności. Przede wszystkim pojawić się musi szkoda, należy wykazać także istnienie normalnego związku przyczynowego między naruszeniem przez dłużnika więzi zobowiązaniowej a szkodą wierzyciela. Przechowawca może jednak wykazać, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi on odpowiedzialności. Jeśli okoliczność tę udowodni, zwolni się z odpowiedzialności za szkodę.

Jeśli faktycznie doszło do zmiany właściciela hotelu, wówczas zastosowanie znajdzie art. 55⁴ Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym „nabywca przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego jest odpowiedzialny solidarnie ze zbywcą za jego zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa lub gospodarstwa, chyba że w chwili nabycia nie wiedział o tych zobowiązaniach, mimo zachowania należytej staranności”.

Powyższy przepis z całą pewnością dotyczy też przedsiębiorstwa hotelarskiego. Uważam więc, że umowa zawarta przez poprzedniego właściciela hotelu wiąże również obecnego.