Nie wróciłem po przepustce do więzienia, co z przedawnieniem?

Niemożność wykonania kary

W Pana sprawie istotna jest treść przepisu art. 103 Kodeksu karnego, zgodnie z którym:

„Art. 103. § 1. Nie można wykonać kary, jeżeli od uprawomocnienia się wyroku skazującego upłynęło lat:

1) 30 – w razie skazania na karę pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat albo karę surowszą,

2) 15 – w razie skazania na karę pozbawienia wolności nie przekraczającą 5 lat,

3) 10 – w razie skazania na inną karę.

§ 2. Przepis § 1 pkt 3 stosuje się odpowiednio do środków karnych wymienionych w art. 39 pkt 1-4 oraz 6 i 7; przepis § 1 pkt 2 stosuje się odpowiednio do środka karnego wymienionego w art. 39 pkt 5”.

Innymi słowy, mając na uwadze, iż został Pan skazany na 1 rok i 6 miesięcy pozbawienia wolności, kara ta nie może zostać wykonana, jeżeli od uprawomocnienia się wyroku skazującego upłynęło lat 15.

Najistotniejszym jest, iż terminy wykonania kary mają charakter bezwzględny, tj. nie ulegają przerwie ani z powodów prawnych, ani z powodów faktycznych. Innymi słowy po upływie tych terminów kara nie może być wykonana. W uchwale z dnia 25 marca 2003 r., sygn. akt I KZP 4/2003 Sąd Najwyższy wskazał, iż „termin przedawnienia wykonania kary pozbawienia wolności biegnie od uprawomocnienia się wyroku skazującego, niezależnie od tego, czy później zapadły orzeczenia modyfikujące jej wymiar”. „Wnioski wynikające z wykładni językowej tego przepisu upoważniają do stwierdzenia, że początkiem terminu przedawnienia wykonania kary jest data uprawomocnienia się wyroku skazującego. W art. 103 § 1 K.k. mowa jest o wyroku, a nie o orzeczeniu, a zatem istotna jest kara zawarta w wyroku, natomiast późniejsze jej modyfikacje dokonane po uprawomocnieniu się wyroku, np. w wyniku zastosowania amnestii lub aktu łaski, nie mają znaczenia dla przedawnienia wykonania kary. W przepisie tym chodzi bowiem o karę pierwotnie wymierzoną prawomocnym wyrokiem, dlatego późniejsze zmiany, wprowadzone do wyroku w postępowaniu wykonawczym w formie postanowień, nie mogą mieć wpływu na zmianę terminu przedawnienia. Oczywiste jest więc, że termin przedawnienia liczy się od daty uprawomocnienia się wyroku skazującego, a nie od daty uprawomocnienia się orzeczenia, na podstawie którego złagodzono karę”.

Innymi słowy jeżeli uprawomocnienie się wyroku, na podstawie którego został Pan skazany, nastąpiło w 1995 r., przedawnienie wykonalności kary nastąpiło po upływie 15 lat.

Niestawienie się z końcem przepustki do zakładu karnego

Wyraźnie wskazać należy jednak, iż nie stawiając się z końcem przepustki do zakładu karnego popełnił Pan czyn z art. 242 § 2 zgodnie z którym: kto, korzystając z zezwolenia na czasowe opuszczenie zakładu karnego lub aresztu śledczego bez dozoru, bez usprawiedliwionej przyczyny nie powróci najpóźniej w ciągu 3 dni po upływie wyznaczonego terminu, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

W roku 1993 obowiązywał Kodeks karny z 1969 r., w którym zgodnie z art. 256 § 1: Kto uwalnia się sam, będąc pozbawiony wolności na podstawie orzeczenia sądu lub prawnego nakazu wydanego przez inny organ państwowy, podlega karze pozbawienia wolności do roku.

Karalność przestępstwa ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat 5, gdy chodzi o pozostałe występki. Jeżeli w okresie przewidzianym w art. 105 wszczęto postępowanie, karalność przestępstwa ustaje z upływem 5 lat od zakończenia tego okresu.

Jednakże zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r.: przepisy wprowadzające Kodeks karny do czynów popełnionych przed wejściem w życie Kodeksu karnego stosuje się przepisy tego kodeksu o przedawnieniu i zatarciu skazania, chyba że termin przedawnienia już upłynął. Innymi słowy przedawnienie karalności czynu z art. 256 § 1 K.k., którego odpowiednikiem w nowym Kodeksie karnym jest art. 242 § 2 nastąpi według zasad obowiązujących obecnie w Kodeksie karnym z 1997 r.

Karalność przestępstwa ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat 5, gdy chodzi o pozostałe występki. Jeżeli w okresie przewidzianym w art. 101 wszczęto postępowanie przeciwko osobie, karalność popełnionego przez nią przestępstwa określonego w § 1 pkt 1-3 ustaje z upływem 10 lat, a w pozostałych wypadkach – z upływem 5 lat od zakończenia tego okresu. W Pana przypadku zatem termin uległ wydłużeniu o kolejne 5 lat.

Jeżeli oskarżony, w stosunku do którego wydano postanowienie o tymczasowym aresztowaniu, ukrywa się, sąd lub prokurator może wydać postanowienie o poszukiwaniu go listem gończym. W mojej ocenie nie zachodzi jednak na podstawie przytoczonych powyżej okoliczności możliwość wystawienia za Panem listu gończego.