Nazwisko i prawa nieślubnego dziecka

Prawa nieślubnego dziecka

Prawa nieślubnego dziecka nie różnią się co do zasady od praw dziecka pochodzącego z małżeństwa. Rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Obowiązek alimentacyjny rodzica rozciąga się względem każdego biologicznego dziecka tej osoby (zarówno pochodzącego z małżeństwa, jak i pozamałżeńskiego). Rodzic, któremu została powierzona władza rodzicielska spełnia swój obowiązek alimentacyjny poprzez otaczanie dziecka opieką (codzienne starania w jego wychowaniu).

Dziecko pozostaje aż do pełnoletniości pod władzą rodzicielską. Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka. Rodzice obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotowywać je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień. Są oni przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, to każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka.

Jak nadać nieślubnemu dziecku nazwisko?

Urodzenie osoby rejestruje się ustnie w urzędzie stanu cywilnego miejsca takiego zdarzenia. Należy to zrobić w ciągu 14 dni od dnia narodzin. Do zgłoszenia urodzenia dziecka są obowiązani w kolejności:

1. ojciec,
2. lekarz lub położna albo inna osoba obecna przy porodzie,
3. matka, jeżeli jej stan zdrowia na to pozwala.

Jeżeli urodzenie dziecka nastąpiło w szpitalu lub innym zakładzie, do zgłoszenia urodzenia jest obowiązany szpital lub zakład.

Do aktu urodzenia kierownik urzędu stanu cywilnego wpisuje:

1. nazwisko, imię (imiona) i płeć dziecka,
2. miejsce i datę urodzenia dziecka,
3. nazwiska, nazwiska rodowe rodziców, imię (imiona), miejsce i datę urodzenia, miejsce zamieszkania każdego z rodziców w chwili urodzenia się dziecka,
4. nazwisko, imię i miejsce zamieszkania zgłaszającego.

Jeżeli w myśl przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie zachodzi domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż matki (z uwagi na niepozostawanie matki w małżeństwie w okresie, w którym nastąpiło poczęcie), dane dotyczące osoby ojca wpisuje się tylko w razie uznania przez niego dziecka lub sądowego ustalenia ojcostwa.

Jeżeli nie nastąpiło uznanie dziecka lub sądowe ustalenie ojcostwa wpisuje się do akt urodzenia dziecka jako imię ojca – imię wskazane przez przedstawiciela ustawowego dziecka – a w braku takiego wskazania jedno z popularnych imion oraz jako nazwisko ojca i jego nazwisko rodowe – nazwisko matki.

Oświadczenie o uznaniu dziecka lub nadaniu dziecku nazwiska męża matki, oświadczenie małżonka rozwiedzionego o powrocie do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa oraz wniosek o wpisanie do aktu urodzenia dziecka wzmianki o tym, że rodzice dziecka zawarli małżeństwo, można złożyć w każdym urzędzie stanu cywilnego.

Kodeks rodzinny art. 88 § 1: „Dziecko, co do którego istnieje domniemanie, że pochodzi ono od męża matki, nosi jego nazwisko, chyba że małżonkowie oświadczyli, że dziecko nosić będzie nazwisko matki. Oświadczenia w tej sprawie składane są jednocześnie ze złożeniem oświadczeń w sprawie nazwisk przyszłych małżonków”.

Natomiast w przypadku art. 89 § 1: „Jeżeli ojcostwo zostało ustalone przez uznanie dziecka, dziecko nosi nazwisko ojca, chyba że ten za zgodą osób, których zgoda jest potrzebna do ważności uznania, złożył przy uznaniu dziecka oświadczenie, że nosić ono będzie nazwisko matki; jeżeli w chwili uznania dziecko ukończyło już trzynasty rok życia, potrzebne jest także wyrażenie zgody przez dziecko osobiście”.

Dziedziczenie przez nieślubne dziecko

Spadek z ustawy dziedziczą w pierwszej kolejności małżonek spadkodawcy oraz dzieci (nie tylko wspólne dzieci małżonków, ale wszystkie dzieci spadkodawcy) w częściach równych, jednak małżonek nie mniej niż jedna czwarta całości spadku. Jeśli spadkodawca nie ma małżonka, to dziedziczą dzieci (zstępni).

Aby ustrzec się dziedziczenia na podstawie ustawy można sporządzić testament, w którym powoła się do dziedziczenia konkretne osoby. Testament można sporządzić w formie pisemnej (pismo odręczne, opatrzone datą i podpisem) lub w formie aktu notarialnego. Spadkodawca może sporządzić testament także w ten sposób, że w obecności dwóch świadków ogłosi swoją ostatnią wolę ustnie wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu, gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego.

Sporządzić i odwołać testament może tylko osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych.

Testament może zawierać rozrządzenia tylko jednego spadkodawcy. Spadkodawca może w każdej chwili odwołać zarówno cały testament, jak i jego poszczególne postanowienia.

Mam nadzieję, że treść tej odpowiedzi wyjaśnia problematyczne kwestie wskazane w pytaniu i dotyczące nieślubnego dziecka.