Najem nie doszedł do skutku - żądanie zwrotu zadatku od właściciela mieszkania

Zadatek wg Kodeksu cywilnego

Zgodnie z art. 394 Kodeksu cywilnego (K.c.):

„§ 1. W braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej.

§ 2. W razie wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała; jeżeli zaliczenie nie jest możliwe, zadatek ulega zwrotowi.

§ 3. W razie rozwiązania umowy zadatek powinien być zwrócony, a obowiązek zapłaty sumy dwukrotnie wyższej odpada. To samo dotyczy wypadku, gdy niewykonanie umowy nastąpiło wskutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności albo za które ponoszą odpowiedzialność obie strony.”

Zadatek a zaliczka

Zgodnie z poglądami piśmiennictwa prawnego „posłużenie się przez strony w umowie wyrażeniem »zadatek«, »zaliczka« itp. na określenie tego, co jedna strona dała drugiej przy zawarciu umowy, nie przesądza jego znaczenia prawego. Jest tak ze względu na art. 65 K.c., według którego umowę tłumaczy się m.in. przy uwzględnieniu zgodnego zamiaru stron i celu umowy, zamiast opierać się na jej dosłownym brzmieniu. W razie wątpliwości należy się kierować tym, czy zamiarem stron było wzmocnienie ochrony interesu strony wiernej umowie na wypadek jej niewykonania. Jeżeli jednak przewidziane w art. 65 K.c. kryteria służące interpretacji umowy nie prowadzą do podważenia dosłownego znaczenia użytych w niej wyrażeń, takich jak np. zadatek, zaliczka itp., to należy przyjąć, że oddają one sens poczynionych zastrzeżeń.

Na tle umowy kontraktacji SN słusznie wykluczył, aby cena zapłacona kontraktującemu przez producenta rolnego za materiał (pisklęta, kasza) była zadatkiem zaliczonym na poczet świadczenia stron, choć cena ta uległa podwyższeniu zanim producent otrzymał materiał od kontraktującego, dlatego wykluczyć należy dopłatę różnicy” (P. Zakrzewski [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna (art. 353-534), red. M. Fras, M. Habdas, Warszawa 2018, art. 394. lex).

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że przekazana przez Państwa kwota może nie być uznana za zadatek, lecz za zaliczkę, gdyż tak ona została nazwana w pokwitowaniu oraz nie została zawarta umowa w zakresie najmu. Nie zmienia to faktu, iż należy się Państwu zwrot wpłaconej kwoty zabezpieczenia.

Żądanie od właściciela mieszkania zwrotu wpłaconej kwoty

Celem dochodzenia tego zwrotu należałoby obecnie skierować do drugiej strony formalne pismo z żądaniem zwrotu otrzymanej wpłaty. W razie bezskuteczności pisma do rozważenia będzie skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego. Można rozważyć również pismo – zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa do organów ścigania, aby wzmocnić przekaz wobec drugiej strony.

Po wysłaniu pism z żądaniem zwrotu wpłaconej sumy dalsze kroki zależeć będą od tego, czy pismo będzie skuteczne. Jeśli nie (brak zwrotu kwoty), do rozważenia będzie skierowanie roszczenia do sądu celem uzyskania orzeczenia dającego prawo do egzekucji komorniczej.