Nadterminowa służba wojskowa a emerytura funkcjonariusza więziennictwa

Nabycie praw emerytalnych oraz praw do innych świadczeń przysługującym funkcjonariuszom służb mundurowych

Nabycie praw emerytalnych oraz praw do innych świadczeń przysługującym funkcjonariuszom służb mundurowych reguluje ustawa z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2018 r., poz. 132 z późn. zm.).

Poprzez pojęcie „wysługa emerytalna”, określone w art. 3 pkt 7 ustawy, rozumie się okresy służby w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służbie Celnej, Służbie Celno-Skarbowej lub Służbie Więziennej, z wyjątkiem okresów zawieszenia w czynnościach służbowych, a także okresy im równorzędne, łącznie z okresami, o których mowa w art. 14 i art. 16.

Zgodnie zaś z ust. 2 powołanego artykułu – emerytem policyjnym jest funkcjonariusz zwolniony ze służby w Policji, Urzędzie Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służbie Celnej, Służbie Celno-Skarbowej lub w Służbie Więziennej, który ma ustalone prawo do emerytury policyjnej.

Kiedy funkcjonariuszowi przysługuje emerytura policyjna?

Warunkiem przysługiwania emerytury policyjnej jest zwolnienie ze służby funkcjonariusza, który w dniu zwolnienia posiada 15 lat służby w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służbie Celnej, Służbie Celno-Skarbowej lub w Służbie Więziennej z wyjątkiem funkcjonariusza, który ma ustalone prawo do emerytury określonej w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obliczonej z uwzględnieniem okresów służby i okresów z nią równorzędnych (art. 12 ustawy). Zgodnie z art. 16 funkcjonariuszom, którzy spełniają powyższe warunki, zalicza się do wysługi emerytalnej, posiadane przed przyjęciem do służby okresy składkowe i nieskładkowe, w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Okresami równorzędnymi ze służbą w wymienionych powyżej jednostkach jest m.in. okres służby wojskowej uwzględnianej przy ustalaniu prawa do emerytury wojskowej. Pisał Pan, że przed pracą w Służbie Więziennej służył Pan 1,5 roku w zasadniczej służbie wojskowej, a następnie dwa lata w nadterminowej.

Nabycie praw emerytalnych przez żołnierza zawodowego

Nabycie praw emerytalnych oraz praw do innych świadczeń przysługującym żołnierzom zawodowym reguluje ustawa z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2017 r., poz. 2225 z późn. zm.).

Zasadnicza służba wojskowa to jedna z form odbywania niezawodowej czynnej służby wojskowej. Została prawnie zawieszona z dniem 1.01.2010 r. Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. 2016 r., poz. 1726 z późn. zm.) w czynnej służbie wojskowej są żołnierze zawodowi.

Ponadto żołnierzami w czynnej służbie wojskowej w okresie do 2010 r. były osoby, które odbywały zasadniczą służbę wojskową, nadterminową zasadniczą służbę wojskową, przeszkolenie wojskowe, ćwiczenia wojskowe i okresową służbę wojskową lub pełnią służbę wojskową w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny (art. 59 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej – j.t. Dz. U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416 z późn. zm.).

Przyjęcie do takiej służby równoważne było z zawarciem przez żołnierza z armią kontraktu zobowiązującego go do pełnienia w wojsku służby przez ustalony w umowie czas.

Okresy służby wojskowej zaliczane do służby uprawniającej do nabycia prawa do emerytury

Zarówno okres zasadniczej służby wojskowej, jak i okres nadterminowej służby wojskowej podlega zaliczeniu do służby uprawniającej do nabycia prawa do emerytury na podstawie art. 12 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin.

Zgodnie z wyrokiem SA w Krakowie z dn. 02.06.2009 r., III SA/Kr 1297/08, żołnierz nadterminowej służby wojskowej w dalszym ciągu pełni zasadniczą służbę wojskową, co nie zmienia faktu, iż służba ta jest odrębnym rodzajem czynnej służby wojskowej, innym niż zasadnicza służba wojskowa (wyrok z dnia 20 lutego 1996 r., WR 15/96) Uregulowana była w uchylonych już art. 59 pkt 1 lit. a i b i 86 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej – jedn. tekst: Dz. U. z 1992 r. Nr 4, poz. 16).

W wyroku powyższym Sąd wyraził pogląd, że z „uwagi na status takiego żołnierza, określony w wielu szczegółowych przepisach, można wyrazić pogląd, że żołnierz taki nie jest ani żołnierzem pełniącym zasadniczą służbę wojskową, ani żołnierzem pełniącym służbę wojskową w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego, ani też osobą spełniającą zastępczo obowiązek służby wojskowej. Nadterminowa zasadnicza służba wojskowa ma swój samodzielny byt, a żołnierz pełniący taką służbę podlega ściśle określonym specjalnie dla niej regułom prawnym – w szczególności rozporządzeniu MON.

Nadterminowa służba wojskowa

W pierwszej kolejności trzeba zwrócić uwagę na to, że żołnierzem nadterminowej zasadniczej służby wojskowej może zostać tylko żołnierz, który odbył już zasadniczą służbę wojskową, i spełniający warunki z rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej. Żołnierz pełniący nadterminową zasadniczą służbę wojskową mógł ubiegać się o powołanie do służby wojskowej pełnionej w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego lub do zawodowej służby wojskowej na zasadach i w trybie określonym w stosownych przepisach. Żołnierze nadterminowi pełnili również służbę na stanowiskach służbowych szeregowych zasadniczej służby wojskowej lub niektórych stanowiskach żołnierzy zawodowych.

Żołnierze nadterminowi, z dniem 1 stycznia 2010 roku stali się z mocy prawa – w przypadku wyrażenia zgody – żołnierzami zawodowymi.

Natomiast żołnierze nadterminowi, którzy nie wyrazili takiej zgody, służbę nadterminową pełnili do upływu terminu posiadanego kontraktu.

Od 1 stycznia 2013 r. weszły w życie nowe regulacje emerytalne dla żołnierzy i funkcjonariuszy, którzy rozpoczęli służbę po 31 grudnia 2012 r. W rezultacie nabędą oni uprawnienia emerytalne po 25 latach i ukończeniu 55 lat życia. Jednocześnie zachowane zostały prawa nabyte – czyli posiadanie w dniu zwolnienia z tej służby 15 lat służby w Wojsku Polskim. Dotyczy to osób, które rozpoczęły służbę wojskową przed 1 stycznia 2013 r.

Nadterminowa służba wojskowa została zniesiona w roku 2010. Żołnierzami w czynnej służbie wojskowej w okresie do 2010 r. były osoby, które odbywały zasadniczą służbę wojskową, nadterminową zasadniczą służbę wojskową, przeszkolenie wojskowe, ćwiczenia wojskowe i okresową służbę wojskową lub pełnią służbę wojskową w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny. Tak stanowił art. 59 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej – j.t. Dz. U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416 z późn. zm.).

Dotyczy to każdego rodzaju służby wojskowej, w tym służby zawodowej, okresowej, w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego, zasadniczej służby wojskowej oraz nadterminowej zasadniczej służby wojskowej.