Kiedy przedawnia się dług kupiony przez firmę windykacyjną?

Pani Maria przesłała nam dokumenty dotyczące jej długu w firmie telekomunikacyjnej sprzed 12 lat na kwotę 700 zł. Właśnie bowiem otrzymała pismo od firmy windykacyjnej, która informowała, że kupiła jej dług, i że ma im wpłacić ponad 6000 zł, w przeciwnym razie oddadzą sprawę do e-sądu w Lublinie. Pani Maria zwróciła się do nas z prośbą o sprawdzenie, czy ten dług nie uległ jeszcze przedawnieniu i wskazówki, co powinna odpowiedzieć firmie windykacyjnej.

Czy roszczenie firmy telekomunikacyjnej uległo już przedawnieniu?

Co do zasady, zgodnie z art. 118 Kodeksu cywilnego: „Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.” Trzeba jednak nadmienić, że na przestrzeni lat przepisy te ulegały zmianie, wprowadzano też przepisy przejściowe, a więc w przypadku starych długów konieczna jest analiza dokumentów pod kątem stosowanych regulacji i zbadania, czy nie dochodziło do przerwania biegu przedawnienia.

W przypadku pani Marii analiza przedłożonych przez nią dokumentów wskazywała, że doszło do przedawnienia, o ile nie było do tej pory wyroku, a z zagrożenia e-sądem wynikać by mogło, że nie było wydane w tej sprawie żadne orzeczenie zasądzające od pani Marii ten dług i że go ona nie uznała na piśmie np. w formie jakiejś ugody. Zatem wiele przemawiało za tym, że roszczenie firmy telekomunikacyjnej uległo już przedawnieniu.

W uchwale Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2009 r., sygn. akt III CZP 20/09, przesądzono, iż termin przedawnienia roszczenia o opłatę abonamentową i wynagrodzenie za połączenia telefoniczne z umowy o świadczenie usług telefonicznych, zawartej na podstawie ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800 ze zm.), określa art. 118 K.c. Tak więc jest to okres 3-letni.

Wyjaśnić też należy, że sprzedaż długu firmie windykacyjnej nie ma żadnego wpływu na przedawnienie tego długu. Przelew wierzytelności na podstawie art. 509 K.c. nie pogarsza bowiem sytuacji dłużnika, któremu przysługują wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy (art. 513 § 1 K.c.). W szczególności, jak wskazał Sąd Najwyższy, dotyczy to również zarzutu przedawnienia, które nie ulega przerwaniu wskutek przejścia wierzytelności na inną osobę. Zmiana dotyczy bowiem strony podmiotowej, a nie treści wierzytelności nabytej przez osobę trzecią (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 września 2003r., IV CKN 430/01).

Wezwania firmy windykacyjnej do zapłaty przedawnionych należności

Pismo, które firma windykacyjna przesłała do pani Marii, to typowy „straszak”. Firmy te bardzo często wysyłają wezwania do zapłaty przedawnionych należności, licząc, że adresat się wystraszy, zadzwoni, oni poproszą o napisanie pisma o rozłożenia na raty lub anulowanie odsetek i w ten sposób zyskują uznanie długu na piśmie, a potem skierują sprawę do sądu, dlatego pod żadnym pozorem w sprawach takich jak pani Marii nie należy wysyłać do takiej firmy żadnych ugód czy próśb o anulowanie odsetek czy rozłożenie na raty. Najpierw warto skonsultować się z prawnikiem.

W myśl bowiem art. 117 § 2 K.c. po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia i jako przykłady czynności równoznacznych ze zrzeczeniem się zarzutu przedawnienia Sąd Najwyższy wskazał pertraktacje dłużnika z wierzycielem na temat rozłożenia długu na raty, zawarcie umowy nowacyjnej, zawarcie ugody sądowej lub pozasądowej (inaczej wyrok SA w Katowicach z dnia 30 września 2005 r., I ACa 693/05, Lex, nr 164623, którego teza brzmi: „Zrzeczenie się przedawnienia winno być wyraźne”).

Jak odpowiedzieć na wezwanie firmy windykacyjnej?

Zwrócę też uwagę na jeszcze jedną rzecz, z mojej praktyki wynika, że firmy takie bardzo często składają pozwy na przedawnione roszczenia w tzw. elektronicznym postępowaniu upominawczym do e-sądu czyli Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie (mają bowiem ku temu pewne powiedzmy proceduralno-finansowe powody). Często jest potem tak, że dłużnik przesyłki z e-sądu nie odbierze i nakaz zasądzający przedawnione roszczenie uprawomocni się, a dłużnik dowiaduje się o tym od komornika, gdy ten wszczyna egzekucję. Dlatego należy być czujnym i gdyby się tak stało (na co uczuliliśmy panią Marię), trzeba złożyć sprzeciw, a w nim podnieść tylko i wyłącznie zarzut przedawnienia i raz na zawsze pozbyć się tego problemu.

Pani Maria może wysłać do firmy windykacyjnej pismo o takie treści:

„W odpowiedzi na Państwa korespondencję z dnia ………. informuję, iż nie uznaję zadłużenia, o którym Państwo wspominacie w piśmie, co oznacza, iż go w żadnym wypadku nie ureguluję.

Na wypadek skierowania przeciwko mnie pozwu o zapłatę powołam się na zarzut przedawnienia co spowoduje obciążenia Państwa kosztami tego procesu”.

Jego otrzymanie pozwoli się firmie windykacyjne zorientować, że pani Maria jest świadoma swojej sytuacji, w tym istnienia i skuteczności zarzutu przedawnienia, a to powinno z kolei skłonić ich do zaprzestania wysyłania do niej tego typu korespondencji.

Akty prawne i przepisy:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne - Dz.U. 2004 nr 171 poz. 1800
3. Uchwala Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2009 r., sygn. akt III CZP 20/09
4. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 września 2003r., sygn. akt IV CKN 430/01
5. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 30 września 2005 r., I ACa 693/05