Mieszkanie funkcyjne

Pojęcie mieszkania funkcyjnego

Pojęcie mieszkania funkcyjnego pojawiło się w ustawie z 10 kwietnia 1974 r. – Prawo lokalowe i funkcjonowało do końca 1987 r., tj. do czasu wejścia w życie ustawy z dnia 16 lipca 1987 r. o zmianie ustawy – Prawo lokalowe, która w miejsce instytucji mieszkań funkcyjnych wprowadziła instytucję mieszkań zakładowych.

Mieszkaniami funkcyjnymi były lokale mieszkalne pozostające w dyspozycji jednostek gospodarki uspołecznionej, przydzielone przez te jednostki ich pracownikom wchodzącym w skład pogotowia produkcyjnego i technicznego lub których charakter pracy wymagał zajmowania mieszkania w budynku lub zespole budynków. Mieszkania te miały być przydzielane na czas wykonywania funkcji uzasadniającej zajmowanie takiego mieszkania (art. 46 Prawa lokalowego).

Umowa najmu mieszkania zakładowego

Z dniem 1 stycznia 1988 r. dotychczasowe mieszkania funkcyjne stały się mieszkaniami zakładowymi. Zgodnie z nowym brzmieniem Prawa lokalowego (art. 55 ust. 1): „Mieszkaniami zakładowymi są lokale mieszkalne znajdujące się w dyspozycji zakładów pracy będących jednostkami gospodarki uspołecznionej, oddawane w najem na podstawie umowy najmu ich pracownikom lub innym osobom świadczącym pracę na rzecz tych zakładów”. Dodatkowo art. 57 Prawa lokalowego stanowił, że:

„1. Umowa najmu mieszkania zakładowego może ulec rozwiązaniu przez wynajmującego:

a) w razie ustania stosunku pracy z pracownikiem będącym najemcą lokalu,

b) w czasie trwania stosunku pracy – jeżeli zachodzą przyczyny uzasadniające wypowiedzenie najmu bez zachowania obowiązujących terminów,

c) jeżeli w mieszkaniu opuszczonym przez pracownika pozostały inne osoby (…).

3. Osobie obowiązanej do opróżnienia lokalu w wyniku zakończenia najmu przysługuje prawo do lokalu zamiennego w razie:

1) rozwiązania stosunku pracy przez:

a) zakład pracy – z przyczyn nie zawinionych przez pracownika,

b) pracownika – w drodze wypowiedzenia z powodu niezachowania przez zakład pracy podstawowych warunków wynikających z umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego został nawiązany stosunek pracy,

c) pracownika – ze względu na szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na jego zdrowie w przypadkach uzasadniających rozwiązanie przez niego stosunku pracy bez wypowiedzenia,

2) rozwiązania stosunku pracy na mocy porozumienia stron,

3) przejścia pracownika na emeryturę lub rentę”.

Jednakże ustawa Prawo lokalowe z 1974 r. uchylona została przez ustawę z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych, która weszła w życie 12 listopada 1994 r. W ustawie tej najem tzw. mieszkań zakładowych (dawnych mieszkań funkcyjnych) nie był uregulowany, a w przepisach końcowych wskazano, że umowy najmu dotychczasowych mieszkań zakładowych – bez względu na ich treść – stają się z mocy prawa umowami zawartymi w rozumieniu ustawy na czas nieoznaczony, chyba że ich najem również po wejściu w życie ustawy będzie związany ze stosunkiem pracy. W takim wypadku umowa staje się umową na czas oznaczony.

Przydział mieszkania zakładowego

Przesłana przez Pana decyzja o przydziale mieszkania wyraźnie wskazuje, że przydział mieszkania dokonany został na czas wykonywania pracy objętej umową o pracę. Również w umowie najmu wyraźnie zaznaczono, że decyzja o przydziale obowiązują wyłącznie w czasie trwania stosunku pracy. Oznacza to, że zgodnie z brzmieniem ustawy o najmie lokali mieszkalnych umowa najmu, zawarta przez państwa i zakład pracy, przekształciła się w umowę najmu zawartą na czas oznaczony.

Aktualne obowiązujące przepisy przewidują obowiązek zapewnienia dotychczasowemu najemcy nowego lokalu zamiennego tylko wtedy, gdy wymagane jest opróżnienie dotychczasowego lokalu w związku z koniecznością rozbiórki lub remontu budynku (art. 11 ust. 9 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego). Niestety w Państwa sytuacji, jak rozumiem, nie może być mowy o takim rozwiązaniu.

Mogą Państwo spróbować bronić się poprzez skorzystanie z zapisów Kodeksu cywilnego. Ponieważ umowę najmu lokalu zawarli Państwo przeszło 10 lat temu, to zgodnie z art. 66 § 1 Kodeksu cywilnego umowa uznawana jest za zawartą na czas nieoznaczony. W związku z tym aby pracodawca doprowadził do wyprowadzenia się Państwa z mieszkania, musi wypowiedzieć Państwu umowę najmu, a jeżeli po tym Państwo się nie wyprowadzą, będzie musiał skierować przeciwko Państwu pozew o eksmisję, co powoduje, że w wyroku sąd ustali, czy będzie Państwu przysługiwało prawo do lokalu socjalnego.

Stosownie do art. 14 ust. 4 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego sąd nie może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego wobec:

1. kobiety w ciąży;
2. małoletniego, niepełnosprawnego w rozumieniu przepisów ustawy dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej lub ubezwłasnowolnionego oraz sprawującego nad taką osobą opiekę i wspólnie z nią zamieszkałą;
3. obłożnie chorych;
4. emerytów i rencistów spełniających kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej;
5. osoby posiadającej status bezrobotnego;
6. osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały

– chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany. Niestety Państwo posiadają inny lokal mieszkalny w Toruniu.

Możliwość cofnięcia przydziału mieszkania zakładowego

Ponieważ jednak Państwa umowa najmu zawiera zapis o możliwości cofnięcia przydziału mieszkania mimo trwania stosunku pracy, jeżeli ustały warunki uzasadniające jego dalsze zajmowanie, to na tej podstawie pracodawca może wypowiedzieć Państwu umowę. W mojej ocenie likwidacja placówki jest okolicznością uzasadniającą rozwiązanie umowy najmu na podstawie tego paragrafu. Umowa nie przewiduje w takiej sytuacji obowiązku po stronie pracodawcy dostarczenia innego lokalu.

Nie ukrywam jednak, że istnieje możliwość, że przydział nowego lokalu należy się Państwu na podstawie przepisów związkowych lub zakładowych obowiązujących w Państwa zakładzie pracy. Niestety ponieważ są to przepisy zakładowe, nie są one publikowane w dziennikach urzędowych lub innych powszechnie dostępnych publikatorach.