Pani Eliza na stałe mieszka i pracuje za granicą, tam też wyłącznie się rozlicza ze swoich dochodów. Żadnych dochodów nie osiąga w Polsce, dlatego nie składała nigdy PIT-ów. Zachowała jednak w kraju adres zameldowania, posiada również konto bankowe w polskim banku. Wspomina, że przed ok. 10 laty w urzędzie skarbowym podała swój adres za granicą i pyta, czy taką deklarację uznaje się za określenie ośrodka interesów życiowych. Główne pytanie pani Elizy dotyczy jednak zakupu przez nią niespełna rok temu nieruchomość w Polsce. Podała wtedy u notariusza adres zamieszkania w Polsce (ten zameldowania) i, jak sądzi, zapłaciła należne podatki. Chcąc się co do tych kwestii upewnić, pyta, czy transakcja kupna nieruchomości przebiegła prawidłowo, mając na uwadze jej stały pobyt za granicą.
Kto podlega obowiązkowi podatkowemu w Polsce?
W pierwszej kolejności wskazać należy na kwestie podlegania obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Zagadnienie to reguluje ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 3 ustawy PIT „osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:
1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym”.
Pani Eliza od 10 lat mieszka za granicą, tam też pracuje. W rezultacie w jej przypadku żaden z powyższych warunku nie został spełniony, co oznacza, że na gruncie prawa podatkowego nie jest traktowana jako polski rezydent podatkowy, czyli w myśl polskich przepisów jest nierezydentem. Kwestia zameldowania czy też posiadania w Polsce rachunku bankowego nie ma żadnego znaczenia, ponieważ bierze się pod uwagę okoliczność faktycznego zamieszkiwania w danym kraju. Również fakt, że pani Eliza zakupiła nieruchomość w Polsce, w żaden sposób nie zmienia jej rezydencji podatkowej. Nadal nie musi składać w Polsce żadnych zeznań PIT z tytułu osiągniętych dochodów.
Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›
Zakup nieruchomości w Polsce a podatek PCC
Natomiast zakup nieruchomości jest czynnością opodatkowaną i należy od niej odprowadzić podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC). Zgodnie z art. 1 ust. 4 ustawy czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Oznacza to, że podatek PCC od nabycia nieruchomości słusznie pani Eliza zapłaciła w Polsce.
Podatek PCC pobrał i wpłacił notariusz, który sporządził akt notarialny. Zgodnie z art. 10 ustawy „notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego. Notariusze są obowiązani:
1) prowadzić rejestr podatku;
2) wpłacić pobrany podatek na rachunek organu podatkowego właściwego ze względu na siedzibę płatnika, w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek, a także przekazać w tym terminie, w formie elektronicznej, deklarację o wysokości pobranego i wpłaconego podatku przez płatnika, w tym informację o kwocie podatku należnego poszczególnym gminom;
3) przekazywać w terminie, o którym mowa w pkt 2, organowi podatkowemu właściwemu ze względu na siedzibę płatnika sporządzoną w formie papierowej albo w formie elektronicznej informację zawierającą treść aktów notarialnych lub dane z tych aktów dotyczące czynności, o których mowa w ust. 2”.
Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›
Obowiązki związane z wpłaceniem podatku PCC oraz złożeniem odpowiedniej deklaracji do urzędu skarbowego z tytułu zakupu mieszkania
W świetle powyższego przepisu wszelkie obowiązki związane z wpłaceniem podatku oraz złożeniem odpowiedniej deklaracji do urzędu skarbowego z tytułu zakupu przez panią Elizę mieszkania spoczywały na notariuszu i ona jako podatnik nie musiała podejmować żadnych działań. Notariusz pobrał od niej podatek PCC i wpłacił do urzędu skarbowego oraz złożył odpowiednią deklarację. Dla pewności można sięgnąć do treści aktu notarialnego zakupu nieruchomości. Na końcu tego dokumentu powinna znajdować się informacja na temat pobrania przez notariusza podatku PCC.
Na gruncie podatku PCC zasady poboru podatku są takie same w przypadku nabycia nieruchomości przez cudzoziemca, jak i przez polskiego rezydenta podatkowego. Okoliczność, że pani Eliza podała adres zamieszkania w Polsce (zamiast tego zagranicznego), nie wpływa na sposób poboru podatku. W tym zakresie wszystko przebiegło prawidłowo.
Na gruncie innych podatków również nie powinno to skutkować żadnymi konsekwencjami, ponieważ bierze się pod uwagę okoliczności faktyczne, a te wskazują, że pani Eliza na stałe mieszka za granicą i tam powinna płacić podatki od zarobków.
Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›
Przykłady
Przypadek Anny, programistki pracującej w Niemczech
Anna od 5 lat mieszka i pracuje jako programistka w Berlinie. Mimo stałego pobytu w Niemczech, zachowała zameldowanie w Polsce, gdzie jej rodzice nadal mieszkają. W zeszłym roku zdecydowała się kupić mieszkanie w Warszawie. Anna nie miała dochodów w Polsce i nie składała w karu zeznań podatkowych. Opłaciła jednak podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) w Polsce za zakupione mieszkanie, działając zgodnie z polskim prawem podatkowym.
Historia Marka, lekarza w Wielkiej Brytanii
Marek od dekady mieszka w Londynie, gdzie pracuje jako lekarz. Nie posiada już zameldowania w Polsce, ale zdecydował się zakupić dom w rodzinnym mieście, planując w przyszłości tam wrócić. W trakcie zakupu podał swój brytyjski adres i zapłacił wszystkie należne podatki w Polsce. Pomimo posiadania nieruchomości w Polsce Marek pozostaje rezydentem podatkowym Wielkiej Brytanii i tam reguluje swoje zobowiązania podatkowe.
Sytuacja Ewy, emigrantki w USA
Ewa od ponad 15 lat mieszka w Stanach Zjednoczonych, gdzie prowadzi własną działalność gospodarczą. Ma zameldowanie w Polsce, ale jej centrum interesów życiowych i gospodarczych znajduje się w USA. Postanowiła zakupić apartament nad polskim morzem jako miejsce wakacyjnych wyjazdów dla swojej rodziny. Ewa zapłaciła podatek PCC przy zakupie nieruchomości, ale nie podlegała obowiązkowi składania deklaracji PIT w Polsce, gdyż jej dochody pochodzą wyłącznie z działalności w USA.
Podsumowanie
Artykuł wyjaśnia, że mieszkanie za granicą i zakup nieruchomości w kraju przez osoby niebędące polskimi rezydentami podatkowymi pociąga za sobą specyficzne zobowiązania podatkowe. Kluczowe jest rozróżnienie między obowiązkami wynikającymi z posiadania nieruchomości w Polsce a statusem podatkowym osoby mieszkającej za granicą. Przypadki z życia wzięte ilustrują, jak te zasady są stosowane w praktyce, podkreślając, że każda sytuacja wymaga indywidualnej analizy z uwzględnieniem zarówno polskiego, jak i międzynarodowego prawa podatkowego.
Oferta porad prawnych
Mieszkasz za granicą? Potrzebujesz indywidualnej porady dotyczącej Twojej sytuacji podatkowej związanej z zakupem nieruchomości w Polsce? Skontaktuj się z nami! Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w przygotowaniu niezbędnych dokumentów i pism. Napisz do nas korzystając z wygodnego formularza, który umieściliśmy pod tekstem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350
2. Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych - Dz.U. 2000 nr 86 poz. 959
Nota obciążeniowa
