Czy mechanik musi pokazać rachunek za części?

Pan Mirosław zlecił mechanikowi prowadzącemu warsztat naprawę swego samochodu. Mechanik, oprócz naprawy, wykonywał także dodatkowe prace, za które pan Mirosław już mu zapłacił. Spór powstał przy rozliczeniu naprawy. Pan Mirosław pyta, czy mechanik może odmówić przedstawienia faktur i rachunków za części zamienne zakupione do jego auta. Postawił warunek, że zapłaci za naprawę, gdy zobaczy faktury za części do jego samochodu, ale mechanik odmawia. Pan Mirosław zastanawia się, czy nie złamał prawa, zatrzymując mu zapłatę, i co właściwie powinien zrobić w tej sytuacji.

Czy mechanik może odmówić przedstawienia rachunków za części użyte do naprawy samochodu?

Wszystko zależy od tego, jak pan Mirosław umówił się z mechanikiem. Jeśli panowie ustalili między sobą, że pan Mirosław płaci odrębnie wynagrodzenie za tzw. robociznę i odrębnie za zakupione części, to oczywiste jest, że powinien najpierw zobaczyć faktury, za które ma teraz zapłacić. Prawo nie reguluje takich kwestii aż tak szczegółowo, ale logiczne jest, że skoro mamy zwrócić komuś kwotę wyłożoną uprzednio na zakup części (rozumiem, że najpierw nabył te części mechanik), to powinniśmy mieć wgląd do rachunków, aby sprawdzić, jaka kwota rzeczywiście jest należna.

W sprawie pana Mirosława mogę jedynie stawiać hipotezy. Być może mechanik użył do naprawy starych części, które miał dostępne w zakładzie, i dlatego odmawia przedstawienia rachunków, bo ich po prostu nie posiada. Natomiast jeśli użyto sprawnych, ale starych części, a pan Mirosław był umówiony na zwrot za materiały osobno, to wówczas cena ich powinna być odpowiednio niższa. W żadnym bowiem razie nie kosztują one tyle co nowe.

Wynagrodzenie ryczałtowe za naprawę samochodu

Pośrednio mówi o tym art. 633 Kodeksu cywilnego, w myśl którego jeżeli materiałów na wykonanie dzieła dostarcza zamawiający, przyjmujący zamówienie powinien ich użyć w sposób odpowiedni oraz złożyć rachunek i zwrócić niezużytą część. Oczywiście można się umówić, że mechanik kupi za pieniądze zlecającego, czyli pana Mirosława, określone części, ale i tak nie zwalnia go to od przedłożenia faktur.

Inaczej należałoby tę sytuację potraktować, gdyby pan Mirosław umówił się na tzw. wynagrodzenie ryczałtowe, czyli na jedną kwotę za wszystko. Wtedy powinien takie wynagrodzenie zapłacić i to bez zwlekania z zapłatą po wykonaniu usługi. Ryczałt obejmuje bowiem całość wynagrodzenia za daną usługę bez konieczności wyliczania się z niego przez mechanika. Tak więc wszystko zależy od łączącej pana Mirosława i mechanika umowy.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93