Z pewnością przyda się Pani opracowanie strategii działania – i to strategii racjonalnej.
Roszczenia alimentacyjne wobec męża
Pani słowa wskazują na to, że wchodzić mogą w grę roszczenia alimentacyjne oraz roszczenia do alimentacji podobne – odpowiednie stosowanie do takowych roszczeń przepisów o alimentacji ma duże znaczenie praktyczne (chociażby z uwagi na uprzywilejowanie w podziale kwoty z egzekucji uzyskanej).
Przepisy o obowiązku alimentacyjnym skoncentrowano w artykułach: od 128 do 1441 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (skrótowo: K.r.io.). Obowiązek alimentacyjny ma konstrukcję zobowiązania – ustawowo scharakteryzowaną ogólnie w art. 353 Kodeksu cywilnego (skrótowo: K.c.). Uprawniony do alimentacji jest wierzycielem, zaś zobowiązany do alimentacji to dłużnik. Przepisy o obowiązku alimentacyjnym skoncentrowane są na jednostce – osobie do alimentacji zobowiązanej; dotyczy to właściwej alimentacji (np. alimentacji na rzecz dziecka/dzieci), jak i (przewidzianego w art. 60 K.r.io.) obowiązku wspierania małżonka (po orzeczeniu separacji) albo byłego małżonka (po orzeczeniu rozwodu). Za to (uregulowany w art. 27 K.c.) obowiązek przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny dotyczy gospodarstwa domowego (np. samych małżonków, jak też małżonków i dzieci); dochodzenie takiego roszczenia na drodze prawnej (np. przez wytoczenie powództwa) przewidziano w art. 28 K.r.io. Proponuję zastanowić się nad tym, czy (oraz w zakresie jakiej wysokości świadczeń) dochodzone byłyby „tylko” jednego rodzaju roszczenia (np. alimentacyjne), czy też roszczenia różne (np. alimenty oraz obowiązek przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny).
Roszczenia w przypadku rozwodu lub separacji
Odnośnie do roszczenia o wsparcie (przewidzianego w art. 60 K.r.io., który wymaga dokładnej lektury) – z roszczeniem takim można wystąpić w procesie o orzeczenie separacji albo rozwodu; wolno również domagać się takiego wsparcia (o funkcji alimentacyjnej) również po orzeczeniu separacji (art. 611 i następne K.r.io.) lub rozwodu (art. 56 i następne K.r.io.). Bardzo duże znaczenie – zwłaszcza w zakresie czasu przysługiwania takiego roszczenia – ma orzeczenie w sprawie winy za rozkład pożycia małżeńskiego (art. 57 K.r.io.); szczególnie z uwagi na ten aspekt z treścią art. 60 K.r.io. należy zestawić sytuację (dotyczącą małżeństwa albo już rozwiązanego małżeństwa). Bez przynajmniej wytoczenia powództwa o orzeczenie separacji albo rozwodu niedopuszczalne jest dochodzenie tego roszczenia.
Współfinansowanie potrzeb pełnoletnich dzieci
Pani (prawdopodobnie ze względów praktycznych) zdaje się ujmować sytuację „zbiorczo”. Proszę jednak pamiętać o tym, że roszczenia alimentacyjne są zindywidualizowane. Przydać może się wskazywanie uzasadnionych potrzeb każdego wierzyciela alimentacyjnego – np. każdego z Państwa dzieci; właśnie uzasadnione potrzeby uprawnionego są jednym z podstawowych kryteriów ustalania wysokości alimentów. Słowa o planach Państwa córki skłaniają mnie do podkreślenia rangi pełnoletności. Wraz z uzyskaniem pełnoletności (art. 8 K.c.) człowiek przestaje podlegać władzy rodzicielskiej (wniosek z art. 92 K.r.io.). Jeżeli któreś z Państwa dzieci już jest albo stanie się pełnoletnie w trakcie dochodzenia alimentów na jego rzecz, to powinno działać (wytoczyć powództwo, dokonywać innych czynności procesowych) samodzielnie albo przez swego pełnomocnika (art. 98 i następne K.r.io.). Wraz z ustaniem władzy rodzicielskiej (wobec danego człowieka) ustaje właściwa rodzicom/rodzicowi człowieka (dziecka w rozumieniu prawa) funkcja przedstawiciela ustawowego (ustanowiona w art. 98 K.r.io.). Jeżeli człowiek już pełnoletni ma wolę, by w sprawie cywilnej reprezentował go rodzic, to wolno mu udzielić pełnomocnictwa – takie pełnomocnictwo upoważnia do reprezentowania w sprawie cywilnej (art. 87 Kodeksu postępowania cywilnego). Sygnalizuję ten aspekt, ponieważ przedstawienie kompletu dokumentów przyczynia się do sprawnego załatwiania spraw – niekiedy brak pisemnego pełnomocnictwa może utrudnić lub wydłużyć załatwianie spraw.
Wysokość wsparcia finansowego od męża na rodzinę
Nie ma prawnego (szczególnie ustawowego) kryterium procentowego (o które Pani zapytała) – „wiążącego” wysokość alimentów (lub świadczeń do alimentacji podobnych) z wysokością dochodów (np. zarobków). Kryteriami wysokości alimentów (pieniężnych) są: uzasadnione potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego. Przewidziano to w art. 135 K.r.io., który stanowi:
„§ 1. Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.
§ 2. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.
§ 3. Na zakres świadczeń alimentacyjnych nie wpływają:
1) świadczenia z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2019 r. poz. 670, 730, 1802 i 1818), podlegające zwrotowi przez zobowiązanego do alimentacji;
2) świadczenia, wydatki i inne środki finansowe związane z umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej, o których mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej;
3) świadczenie wychowawcze, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2018 r. poz. 2134, z późn. zm.);
4) świadczenia rodzinne, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 2220, z późn. zm.);
5) rodzicielskie świadczenie uzupełniające, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym (Dz. U. poz. 303)”.
Wspólne finansowanie życia rodziny
Potrzeby poszczególnych osób (np. Państwa dzieci) oraz wymagania gospodarstwa domowego Pani najprawdopodobniej zna. W postępowaniu przed sądem należałoby wykazać uzasadnione potrzeby – każdej osoby oraz gospodarstwa domowego (w przypadku zażądania przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny). Należałoby także wykazać możliwości zarobkowe i majątkowe Pani męża, który również byłby uprawniony wykazywać swe stanowisko co do tych aspektów. Chodzi o praktyczne aspekty prawa do sądu – mającego bardzo wysoką (w tym konstytucyjną) rangę prawną. W postępowaniach prawnych duże znaczenie ma odpowiednia aktywność – w sprawach cywilnych głównie chodzi o art. 230 Kodeksu postępowania cywilnego („Gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane.). Proszę przygotować się do wywiązania się z prawnego obowiązku udowodnienia faktów (okoliczności”), z których wywodzi się skutki prawne (art. 6 K.c., art. 232 Kodeksu postępowania cywilnego).
Pani napisała o wysokich zarobkach swego męża za granicą. Proponuję uwzględniać (już na etapie przygotowywania Pani stanowiska) także koszty życia Pani męża w miejscu, gdzie on pracuje. Nawet bez własnych doświadczeń w poszczególnych państwach większość ludzi orientuje się, że w państwach z zarobkami znacznie wyższymi (od wypłacanych w Polsce) na ogół także znacznie wyższe są ceny (mieszkań, żywności, różnych usług). Pani mąż ma określone wydatki, w tym niezbędne – a warto pamiętać również o tym, że ludzie mają prawo do życia na poziomie wyższym od elementarnego (np. na poziomie bliskim wegetacji). Chodzi o problematykę niejednoznaczną oraz delikatną (szczególnie w kontekście relacji rodzinnych).
Wyrażam nadzieję na to, że ta odpowiedź pomoże dobrze załatwić sprawy związane z Państwa sytuacją rodzinną
Alimenty z funduszu alimentacyjnego – przekroczenie kryterium dochodowego
