Małżeństwo z obcokrajowcem i przysposobienie dziecka

Czy orzeczenie sądu kanadyjskiego jest skuteczne na terytorium RP?

Ad 1)

Sąd polski – według załączonego przez Panią postanowienia – uznał za skuteczny na terytorium RP wyrok sądu kanadyjskiego w całości.

Tym samym orzeczenie to uzyskało moc wiążącą i korzysta z powagi rzeczy osądzonej, co w praktyce oznacza, że ponowne postępowanie między tymi samymi stronami oraz o to samo jest niedopuszczalne.

Na podstawie tego orzeczenia istnieje również możliwość dokonania zmian w księgach stanu cywilnego.

Nie ma wątpliwości, że wyrok sądu kanadyjskiego w sprawach rozwiązania Waszego małżeństwa i przyznania Pani wyłącznej opieki nad dzieckiem jest skuteczny na terytorium RP. Co więcej, orzeczenia sądów zagranicznych mają w Polsce moc prawną na równi z orzeczeniami sądów polskich po wydaniu przez sąd polski odrębnego orzeczenia uznającego orzeczenie zagraniczne lub stwierdzającego jego wykonalność.

Orzeczenie sądu kanadyjskiego przyznające matce opiekę nad dzieckiem 

Co do merytorycznej treści wyroku, to uważam, że orzeczenie sądu kanadyjskiego w części dotyczącej władzy rodzicielskiej należy traktować jako powierzenie Pani sprawowania pełniej władzy rodzicielskiej i ustalenie częstotliwości spotkań ojca z dzieckiem.

Niemniej, moim zdaniem, nie można wywodzić z załączonego tłumaczenia wyroku i w świetle obowiązującego stanu prawnego w Polsce, że ojciec dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej czy też ograniczony w niej. Powierzenie sprawowania opieki na dzieckiem jednemu z rozwiedzionych małżonków nie jest równoznaczne z ograniczeniem władzy rodzicielskiej czy też jej pozbawieniem w stosunku do drugiego z rodziców. Uważam, że sąd nie wypowiedział się w ogóle co do władzy rodzicielskiej ojca dziecka.

Za powyższym rozumieniem – ocenianym w punktu widzenia prawa polskiego – jest art. 1146 § 1 pkt 5 Kodeksu postępowania cywilnego, w myśl którego orzeczenie podlega uznaniu pod warunkiem wzajemności, m.in. jeżeli orzeczenie nie jest sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Czy tłumaczenie orzeczenia sądu kanadyjskiego o władzy rodzicielskiej ojca może być problematyczne dla organów państwa polskiego?

Ad 2) i 3)

Tym samym należy podzielić Pani wątpliwości, że tłumaczenie orzeczenia sądu kanadyjskiego o władzy rodzicielskiej ojca może być problematyczne dla organów państwa polskiego i w związku z tym rodzić problemy. Z tłumaczenia orzeczenia bowiem jednoznacznie nie wynika, czy władza rodzicielska ojca została ograniczona; zgodnie z powszechnie panującym u nas poglądem prawo do styczności z dzieckiem jest niezależne od władzy rodzicielskiej.

W celu zabezpieczenia się na przyszłość uważam, że powinna Pani złożyć do sądu wniosek o pozbawienie ojca władzy rodzicielskiej nad dzieckiem. W moim mniemaniu są bowiem podstawy do pozbawienia ojca władzy rodzicielskiej, gdyż z uwagi na brak jakichkolwiek kontaktów z dzieckiem zachodzi trwała przeszkoda w wykonywaniu przez niego tej władzy. W myśl art. 111 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice lub jeden z nich nadużywa władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbuje swe obowiązki względem dziecka – to sąd opiekuńczy pozbawi tego rodzica władzy rodzicielskiej.

Wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej wraz z wnioskiem o ustanowienie kuratora dla osoby nieobecne

Tym samym proszę złożyć do sądu wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej wraz z wnioskiem o ustanowienie kuratora dla osoby nieobecnej (skoro nie zna Pani miejsca pobytu męża ani nie ma żadnych możliwości jego ustalenia). We wniosku należy przedstawić okoliczności faktyczne świadczące o tym, że ojciec dziecka w ogóle nie sprawuje władzy rodzicielskiej nad dzieckiem (po prostu przedstawić Waszą historię rodzinną).

Sądem właściwym będzie sąd opiekuńczy, czyli sąd rejonowy miejsca zamieszkania osoby, której postępowanie ma dotyczyć, czyli dziecka, a w razie braku miejsca zamieszkania – sąd opiekuńczy miejsca pobytu tej osoby w Polsce. Jeżeli brak i tej podstawy, właściwy jest sąd rejonowy dla m.st. Warszawy.

Właściwość sądu należy wywodzić z art. 1110 Kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym do jurysdykcji krajowej należą m.in. inne sprawy rozpoznawane w postępowaniu nieprocesowym, jeżeli choćby jeden uczestnik postępowania jest obywatelem polskim lub w Polsce ma miejsce zamieszkania albo siedzibę.

Opłata sądowa za wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej to kwota 40 zł.

Wyjazd dziecka za granicę z jednym z rodziców

Ad 4)

Nie można wykluczyć problemów związanych z przekraczaniem granicy wraz z dzieckiem. Co do zasady – zgodnie z prawem polskim – na wyjazd dziecka z danego kraju, jak i wyrobienie paszportu potrzebna jest zgoda obojga rodziców, chyba że w zakres władzy rodzicielskiej nie wchodziłoby takie uprawnienie. Stąd konieczność uregulowania stosunków między ojcem a dzieckiem.

Ad 5)

Przysposobienie dziecka z pierwszego małżeństwa przez obecnego męża obcokrajowca

Natomiast jeśli chodzi o możliwość przysposobienia dziecka przez Pani drugiego męża, to zgodnie z prawem polskim jest to dopuszczalne pod pewnymi warunkami. Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym do przysposobienia potrzebna jest bowiem zgoda rodziców przysposabianego dziecka, chyba że zostali oni pozbawieni władzy rodzicielskiej lub są nieznani albo porozumienie się z nimi napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody.

W Pani sytuacji jest zatem podstawa do przysposobienia dziecka przez obecnego małżonka bez zgody ojca dziecka, skoro porozumienie z ojcem napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody.

W tym miejscu może zasadniej byłoby przed wystąpieniem z wnioskiem o pozbawienie ojca władzy rodzicielskiej spróbować wnieść przed sądem polskim o przysposobienie dziecka przez Pani męża.

Jeśli sąd orzekłby o przysposobieniu, wówczas władza rodzicielska nad dzieckiem zostałaby przyznana przysposabiającemu.

Sądem właściwym będzie sąd opiekuńczy. Sąd opiekuńczy wszczyna postępowanie na wniosek przysposabiającego (Pani męża). Wniosek ten należy zgłosić w sądzie opiekuńczym właściwym dla osoby przysposabiającego lub osoby mającej być przysposobioną (dziecka). W razie braku miejsca zamieszkania w Polsce – właściwy będzie sąd opiekuńczy miejsca ich pobytu w Polsce. Jeżeli brak i tej podstawy – właściwy jest sąd rejonowy dla m.st. Warszawy.

Właściwość sądu należy również w tym przypadku wywodzić z art. 1110 Kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym do jurysdykcji krajowej należą m.in. inne sprawy rozpoznawane w postępowaniu nieprocesowym, jeżeli choćby jeden uczestnik postępowania jest obywatelem polskim lub w Polsce ma miejsce zamieszkania albo siedzibę.