Małżeństwo jednopłciowe za granicą a własność nieruchomości w Polsce

Przeniesienie własności nieruchomości

Niestety na gruncie przepisów prawa polskiego brak jest rozwiązań, które umożliwiałyby zastosowanie w stosunku do konkubinatu rozwiązań analogicznych jak w przypadku małżeństwa. Dodatkowo w Pana przypadku chodzi o małżeństwo jednopłciowe, które na gruncie przepisów prawa polskiego nie będzie traktowane jako związek małżeński. Wobec powyższego podjęcie działań, których celem byłoby przeniesienie części własności nieruchomości na Pana małżonka, wiąże się z pewnymi trudnościami natury formalnej, a także obowiązkiem podatkowym.

Małżeństwo jednopłciowe

W przypadku gdy chodzi o małżeństwo złożone z kobiety i mężczyzny, to wówczas sprawa byłaby prosta, gdyż możliwe byłoby zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej w formie aktu notarialnego mocą której wspólność majątkowa małżeńska zostałaby rozciągnięta na nieruchomość stanowiącą majątek wspólny. Zgodnie bowiem z art. 47§ 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1359) małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Niestety to rozwiązanie nie może być w Państwa sprawie zastosowane.

Darowizna i podatek od niej

Zatem aby przenieść własność w zakresie np. 1/2 z posiadanego przez Pana udziału w nieruchomości, powinien Pan rozważyć następujące opcje.

Pierwszą jest sporządzenie darowizny na rzecz małżonka. Zgodnie z art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r., poz. 1360) „przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku”. W związku z tym, że przedmiotem darowizny byłaby nieruchomość, to oświadczenie darczyńcy powinno zostać złożone w formie aktu notarialnego. Warto wskazać, że przedmiotem darowizny powinna być tylko część z posiadanego przez Pana udziału w nieruchomości, a nie całość. Niestety sporządzenie darowizny wiąże się z obowiązkiem podatkowym, gdyż nie może być zastosowane zwolnienie podatkowe tak jak w przypadku darowizn między małżonkami. Zatem zajdzie konieczność opłacenia podatku.

Podstawą opodatkowania zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru. Natomiast sam obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń. Obowiązek podatkowy będzie spoczywał na obdarowanym tj. na małżonku. Natomiast stawka podatku to wysokość ustalona dla tzw. III grupy podatkowej i przedstawia się zgodnie z art. 15.

Sprzedaż nieruchomości małżonkowi

Sprzedaż części nieruchomości jest kolejnym rozwiązaniem umożliwiającym „dopisanie” małżonka do własności nieruchomości. Natomiast małżonek musiałby zapłacić za część nieruchomości i również odprowadzić podatek. Zatem opcja związana z darowizną wydaje się być opcją znacznie lepszą dla Państwa.