L4 w czasie ciąży

Niewłaściwe wykorzystanie zwolnienia lekarskiego

Na podstawie art. 17 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267) „ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia”. Dodać do tego należy, iż niewłaściwe wykorzystanie zwolnienia lekarskiego może być podstawą do rozwiązania umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia czy też nawet potraktowane jako ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych i skutkować rozwiązaniem umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia.

Co oznacza adnotacja na zwolnieniu o treści chory może chodzić?

Sama adnotacja lekarska na zwolnieniu lekarskim „chory może chodzić” nie oznacza co do zasady zezwolenia na wykonywanie ciężkich prac czy też uczestniczenia w zajęciach na studiach. Jak bowiem wynika z wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 12 listopada 2002 r., sygn. akt III AUa 3189/01, „Prawo Pracy” 2003/10/43, „adnotacja na zwolnieniu lekarskim o treści: »pacjent może chodzić« nie usprawiedliwia wykonywania pracy przez pracownika, którego taka adnotacja dotyczy. Taki zapis upoważnia go jedynie do wykonywania zwykłych czynności życia codziennego, np. poruszanie się po mieszkaniu, udanie się na zabieg czy kontrolę lekarską”. Uczęszczanie w owym okresie na studia zaoczne może być potraktowane jako nieprawidłowe wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego oraz skutkować rozwiązaniem umowy o pracę z powodu ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych (nieprawidłowe wykorzystanie zwolnienia lekarskiego) na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy. Związane jest to z tym, iż okres zwolnienia służyć ma jak najszybszej rehabilitacji tak, aby jak najszybciej powrócić do pracy. A wykonywanie innych zajęć w tym okresie sprzeciwia się tej zasadzie, a tym samym pracowniczemu obowiązkowi dbania o dobro zakładu pracy (art. 100 § 2 pkt 4 Kodeksu pracy), co stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych.

Uczęszczanie do szkoły w okresie L4 w czasie ciąży

Wobec powyższego to, że może Pani chodzić w okresie L4 w czasie ciąży, nie oznacza, że może Pani uczęszczać do szkoły, chodzić na spacery czy do kina. Tym różni się zwolnienie lekarskie od urlopu wypoczynkowego, że nawet jeśli nie musi Pani leżeć, powinna Pani odpoczywać i wracać do zdrowia. Wymienione przez Panią czynności mogą być uznane za niezgodne z przeznaczeniem wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego i mogą się stać przyczyną zwolnienia Pani dyscyplinarnie z pacy oraz obowiązku zwrotu pobranego zasiłku chorobowego.

Co do pytania drugiego – okres zasiłkowy trwa odpowiednio 182 bądź 270 dni – kiedy przyczyną niezdolności do pracy jest gruźlica lub choroba przypada w okresie ciąży. Jeśli po wyczerpaniu tego okresu jesteśmy nadal niezdolni do pracy, możemy starać się o świadczenie rehabilitacyjne.

Generalnie do okresu zasiłkowego wlicza się okresy orzeczonej niezdolności do pracy, za które przysługuje wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy.

Sumowanie okresów niezdolności do pracy

Niezdolność do pracy nie przebiega jednak zawsze nieprzerwanie, dlatego istnieją zasady, według których kolejno otrzymane zwolnienia lekarskie za czas choroby będą wliczane do jednego okresu zasiłkowego.

Sumować więc należy:

1) wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy – a więc łączny okres zwolnień lekarskich pomiędzy którymi nie było przerwy, bez względu na to, jaka była przyczyna poszczególnych okresów niezdolności do pracy,
2) okresy poprzedniej niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni – taka okoliczność jest oznaczana przez lekarza prowadzącego na zwolnieniu lekarskim ZUS ZLA poprzez wpisanie kodu „A”,
3) okresy, w których pracownik nie ma prawa do wynagrodzenia i zasiłku chorobowego z powodu:

• niepodjęcia proponowanej mu przez pracodawcę pracy (odpowiadającej jego kwalifikacjom zawodowym lub którą może wykonywać po uprzednim przeszkoleniu) niezabronionej osobom odsuniętym od pracy w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot, na podstawie przepisów o chorobach zakaźnych i zakażeniach z powodu podejrzenia o nosicielstwo zarazków choroby zakaźnej,
• umyślnego przestępstwa lub wykroczenia popełnionego przez tego pracownika, w wyniku którego powstała niezdolność do pracy,
• spowodowania niezdolności do pracy nadużyciem alkoholu (zasiłek chorobowy nie przysługuje za okres pierwszych 5 dni tej niezdolności),
• wykonywania w okresie orzeczonej niezdolności do pracy zarobkowej lub wykorzystywania zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia.

Ustalenie podstawy wymiaru zasiłku chorobowego

Wobec powyższego owe 270 dni na ciążę będą pomniejszone o poprzednie zwolnienie, gdyż nie było między nimi przerwy.

Podstawę wymiaru zasiłku dla pracownika stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy albo z faktycznego okresu zatrudnienia za pełne kalendarzowe miesiące, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem tego okresu.

Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku przysługującego pracownikowi przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe lub wypadkowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia społeczne.

Jeżeli w okresie, z którego wynagrodzenie przyjmowane jest do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku, pracownik nie osiągnął pełnego wynagrodzenia z przyczyn usprawiedliwionych, przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku:

• wyłącza się wynagrodzenie za miesiące, w których pracownik przepracował mniej niż połowę obowiązującego go w tym miesiącu czasu pracy,
• przyjmuje się – po uzupełnieniu – wynagrodzenie za miesiące, w których pracownik przepracował co najmniej połowę obowiązującego go w tym miesiącu czasu pracy.

Jeżeli pracownik w każdym miesiącu przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy z przyczyn usprawiedliwionych, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku uwzględnia się wynagrodzenie za wszystkie miesiące, uzupełnione do pełnej wysokości.

Oprócz składników przysługujących za okresy miesięczne w podstawie wymiaru zasiłku uwzględnia się składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy dłuższe niż miesiąc. Kwartalne składniki wynagrodzenia uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku w wysokości 1/12 kwot wypłaconych pracownikowi za cztery kwartały kalendarzowe poprzedzające miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy roczne uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego w wysokości stanowiącej 1/12 kwoty wypłaconej pracownikowi za rok kalendarzowy poprzedzający miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

W podstawie wymiaru zasiłku przysługującego w czasie trwania ubezpieczenia nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo (wypłacanych) za okres pobierania zasiłku. Składniki te uwzględnia się jednak w podstawie wymiaru zasiłku przysługującego za okres po ustaniu zatrudnienia.

Poza zwolnieniem lekarskim (L4 w ciąży) nie musi Pani przedstawiać żadnego dodatkowego dokumentu.