Kupno złomu złota a zapłata PCC 2%

Podatek PCC od sprzedaży i zamiany

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy PCC podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Wskazać jednak należy, iż stosownie do art. 2 pkt 4 lit. a) ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Zaznaczyć przy tym trzeba, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Wyłączenie danej czynności spod PCC

Wyłączenie danej czynności cywilnoprawnej z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych ma więc miejsce tylko w przypadku, gdy z tytułu dokonania tej właśnie czynności, jedna ze stron jest podatnikiem podatku od towarów i usług. W praktyce przy zawieraniu umowy sprzedaży status podatnika podatku od towarów i usług co do zasady posiada sprzedający. Nie jest istotny w tym przypadku status prawnopodatkowy kupującego, gdyż z tytułu zakupu towaru lub usługi nie powstaje u niego obowiązek w podatku od towarów i usług. Samo nabycie nie powoduje powstania obrotu w rozumieniu podatku VAT.

Sprzedaż rzeczy ruchomych, w tym złomu złota, powyżej 1000 zł

Na podstawie art. 9 pkt 6 ww. ustawy zwalnia się jednak od podatku sprzedaż rzeczy ruchomych, jeżeli podstawa opodatkowania nie przekracza 1000 zł. Jeżeli wartość rzeczy przekracza 1000 zł, opodatkowaniu podlega całość, a nie nadwyżka ponad 1000 zł. Stawka podatku przy umowie sprzedaży rzeczy ruchomych wynosi 2%.

Przenosząc powyższe na grunt przedstawionej przez Pana sprawy, należy wskazać, że w momencie nabywania rzeczy ruchomych zrobionych ze złota od osób prywatnych pojawia się po Pana stronie obowiązek zapłaty podatku PCC według stawki 2%. Nie ma tutaj znaczenia, że Pan jest podatnikiem podatku VAT, ponieważ to konkretna czynność musi podlegać pod ten podatek. Osoba prywatna jako sprzedawca nie podlega pod VAT, co z kolei prowadzi do wniosku, że taka transakcja jest opodatkowana podatkiem PCC. Obowiązek w tym przypadku spoczywa na Panu jako na kupującym.

Powyższe stanowisko potwierdza treść interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 04.11.2010 r., nr ITPB2/436-153/10/IL:

„Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka jest podatnikiem podatku od towarów, prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest sprzedaż hurtowa metali i rud metali. Spółka skupuje złom złota od osób fizycznych z terenu całego kraju, na podstawie indywidualnych umów kupna-sprzedaży.

W świetle powyższego, jeżeli żadna ze stron z tytułu dokonania tej czynności nie jest podatnikiem VAT, zawarte umowy sprzedaży, będące umowami cywilnoprawnymi nie będą korzystały z wyłączenia od opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i będą opodatkowane tym podatkiem stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a).

W związku z dokonaniem czynności opisanych we wniosku - z wyłączeniem przypadków, w których podstawa opodatkowania nie przekracza 1.000,- zł - art. 9 pkt 6 cyt. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych - Spółka winna więc, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego (art. 10 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych)”.

Identycznie Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 18 kwietnia 2011 r., nr IBPBII/436-58/11/MZ:

„Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że wnioskodawca zamierza dokonać zakupu złota dewizowego, w tym złota inwestycyjnego od osób fizycznych. Zakupy będą dokumentowane kasowymi dowodami kupna i sprzedaży wartości dewizowych, wystawionymi imiennie lub na okaziciela.

Wobec tego należy wyjaśnić, że opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy sprzedaży jako poszczególne jednostkowe czynności cywilnoprawne, niezależnie od sposobu dokumentowania zawartych czynności. Jeżeli np. w jednym dniu zostanie zawartych kilka umów sprzedaży, każda z nich będzie podlegać odrębnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, chyba, że wartość przedmiotu konkretnej umowy sprzedaży nie będzie przekraczała 1.000 zł Wówczas będzie miało bowiem zastosowanie zwolnienie podatkowe określone w art. 9 pkt 6 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle powyższych wyjaśnień należy stwierdzić, że każda czynność sprzedaży, na podstawie której wnioskodawca będzie nabywać złoto dewizowe o wartości rynkowej przekraczającej 1.000 zł będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Z tytułu zawarcia każdej umowy kupna – sprzedaży tego złota podatek od czynności cywilnoprawnych należny będzie w wysokości 2%, naliczanej od wartości rynkowej nabywanego towaru. Obowiązek zapłaty podatku będzie ciążył na wnioskodawcy. Podatek ten wnioskodawca będzie zobowiązany zapłacić bez wezwania w ciągu 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego (chwila dokonania czynności cywilnoprawnej). Wraz z zapłatą podatku należy złożyć deklarację p.c.c.-3. Dla ustalenia podstawy opodatkowania czynność zakupu złota można udokumentować kasowym dowodem na okaziciela (nie identyfikującym osoby sprzedającej), o ile wskazana w tym dokumencie wartość zakupionego złota będzie odpowiadać wartości rynkowej”.

Zeznanie PCC-3 i zapłata podatku – obowiązek kupcy złomu złota

W konsekwencji spoczywa na Panu obowiązek złożenia zeznania PCC-3 oraz zapłaty podatku w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego. Warto dodać, że obecnie podatnicy mogą składać deklaracje zbiorcze PCC-4 obejmujące kilka umów sprzedaży. Jak podaje art. 10 ust. 1a ustawy PCC, podatnicy mogą złożyć za dany miesiąc zbiorczą deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych PCC-4 oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie do 7. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, pod warunkiem że dokonali w danym miesiącu co najmniej trzech czynności cywilnoprawnych obejmujących umowę pożyczki lub umowę sprzedaży rzeczy ruchomych lub praw majątkowych, a ostatnia z tych czynności zostanie dokonana przed upływem 14 dni od dnia dokonania pierwszej z nich.

Moment powstania obowiązku podatkowego PCC od transakcji kupna złomu złota

Warto w tym miejscu odnieść się również do kwestii powstawania samego obowiązku podatkowego. Otóż zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy PCC obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. W celu wyjaśnienia powyższego przepisu musimy zatem sięgnąć do treści Kodeksu cywilnego. Zgodnie bowiem z art. 535 przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Umowa sprzedaży ma w polskim prawie charakter umowy konsensualnej. Do przeniesienia własności dochodzi już na podstawie samego porozumienia stron. Samo wydanie rzeczy i zapłata ceny są przejawami wykonania umowy. Jak wskazał WSA w Warszawie w wyroku z 24.10.2014 r., sygn. akt III SA/Wa 977/14:

„Umowa sprzedaży (…) staje się skuteczna na podstawie konsensusu – przez samo porozumienie: solo consensu. To odróżnia ją od umów realnych, do skuteczności których potrzebny jest dodatkowy element poza oświadczeniem woli, np. wydanie rzeczy, zapłacenie ceny. Pojęcie konsensualny należy rozumieć, w świetle definicji zawartej w Słowniku języka polskiego, jako będący wynikiem zgodnych oświadczeń woli obu stron. Do skutecznego zawarcia umowy sprzedaży nie było zatem konieczne (…) ani wydanie przedmiotu umowy sprzedaży: nieruchomości, ani zapłacenie ceny”.

W rezultacie umowa sprzedaży zostaje zawarta i dochodzi do skutku w wyniku zgodnego oświadczenia woli stron. Wydanie rzeczy będącej jej przedmiotem stanowi element wykonania umowy, a nie przesłankę jej zawarcia. Dla powstania obowiązku podatkowego istotny będzie moment dokonania czynności, czyli złożenia oświadczeń woli a nie chwila faktycznego wykonania świadczeń z niej wynikających.

Obowiązek podatkowy w przypadku ustawy PCC powstaje zatem w momencie złożenia zgodnego oświadczenia woli sprzedawcy oraz kupującego co do zawarcia transakcji sprzedaży.

Ponadto, jak wskazuje art. 73 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, dokumentową albo elektroniczną, czynność dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor nieważności. W przypadku przepisów stanowiących o umowie sprzedaży nie mamy żadnych regulacji odnoszących się do formy pisemnej i rygoru nieważności w przypadku braku takowej. To oznacza, że umowa sprzedaży jest ważna i prawnie skuteczna, nawet jeżeli strony nie spisały umowy w postaci papierowej.

W kontekście powyższych przepisów bez znaczenia dla kwestii powstania obowiązku podatkowego w podatku PCC jest fakt, że z uwagi na RODO nie posiada Pan danych klienta czy też nie posiada Pan umowy spisanej z klientem. Według przepisów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej (tutaj: dokonania sprzedaży). Bez znaczenia jest czy posiada Pan dane sprzedawcy, tym bardziej, że nawet formularz PCC-3 nie wymaga aby wpisywać tam dane sprzedającego.

Podsumowując: w mojej opinii powstaje obowiązek zapłaty podatku PCC.