Kto płaci za opinię biegłego i koszty sądowe w sprawie o podział nieruchomości

Kto ponosi koszty biegłego w postępowaniu cywilnym?

Zgodnie z treścią art. 278 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.): „W wypadkach wymagających wiadomości specjalnych sąd po wysłuchaniu wniosków stron co do liczby biegłych i ich wyboru może wezwać jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia ich opinii”. Natomiast art. 6 Kodeksu cywilnego (K.c.) stanowi: Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne”. Komentowany przepis wyraża podstawową regułę dowodową postępowania cywilnego, zgodnie z którą osoba, która z określonego faktu wywodzi skutki prawne, musi ten fakt udowodnić.

W warstwie literalnej art. 6 K.c. jest pewnym uproszczeniem. Skutki prawne nie wynikają z faktów, ale z dyspozycji norm prawnych. Osobą wywodzącą skutki prawne z faktu jest osoba, która wywodzi swoje prawa albo obowiązki innego podmiotu z dyspozycji normy prawnej, w hipotezie której uwzględniony jest ten fakt. Która strona poniesie więc koszty opinii biegłego, zależy od tego, kto wnosił o powołanie biegłego i na której ze stron postępowania spoczywa ciężar dowodzenia. Jeżeli to Pani jest wnioskodawcą i złożyła taki wniosek dowodowy, to Pani powinna te koszty ponieść. Jeżeli jednak pozwany przychylił się do wniosku o powołanie biegłego, to koszty powinny być pokryte po połowie – wszystko zależy więc od tej okoliczności. Jeżeli nie jest Pani w stanie ponieść koszów opinii biegłego, ponieważ są nadmierne, można spróbować złożyć wniosek o zwolnienie z ponoszenia kosztów sądowych.

Zwolnienie z kosztów sądowych ze względu na trudną sytuację materialną

Zgodnie z art. 102 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – Skarb Państwa winien pomagać osobom, które chcą dochodzić swoich praw przed sądem, a nie są w stanie czynić tego bez uszczerbku dla siebie i rodziny. „W przedmiotowej sprawie, pozwana nie jest w stanie ponieść niniejszych kosztów procesu, ponieważ nie jest w stanie uczynić tego bez uszczerbku dla siebie oraz rodziny”. Nadto, jak wskazał to Sąd Apelacyjny w Rzeszowie w postanowieniu z dnia 12 października 2012 r. – zwolnienie od uiszczenia od kosztów sądowych następuje po dokładnej analizie aktualnej sytuacji materialnej strony (I ACz 663/2012).

Dlatego też, w odpowiedzi na pismo z sądu, jeżeli nie jest Pani w stanie ponieść kosztów biegłego, proszę złożyć wniosek o zwolnienie Pani z ponoszenia kosztów sądowych wraz z załączonym oświadczeniem o stanie rodzinnym i majątkowym. We wniosku proszę opisać swoją sytuację materialną i wydatki, jakie Pani ponosi – warto załączyć potwierdzenia ponoszonych opłat. Jeżeli chce Pani zawrzeć ugodę w sprawie, również proszę to zaznaczyć, może wtedy okazać się, że opinia biegłego nie jest potrzebna.