Koszty sądowe w procesie karnym

Jaki jest termin przedawnienia prawa do ściągnięcia zasądzonych kosztów postępowania?

Przepis art. 641 Kodeksu postępowania karnego normuje instytucję przedawnienia ściągnięcia kosztów procesu i określa termin przedawnienia prawa do ściągnięcia zasądzonych kosztów postępowania. Zgodnie z treścią powyższego przepisu:

„Art. 641. Prawo do ściągnięcia zasądzonych kosztów procesu przedawnia się z upływem 3 lat od dnia, kiedy należało je uiścić”.

Bieg terminu rozpoczyna się od uprawomocnienia się orzeczenia o zasądzeniu kosztów.

W sytuacji gdy nie nastąpi ściągnięcie kosztów procesu karnego w ciągu 3 lat od dnia, w którym należało je uiścić, postępowanie wykonawcze w tym zakresie należy umorzyć – na podstawie art. 15 § 1 Kodeksu karnego wykonawczego – wobec stwierdzenia przyczyny wyłączającej to postępowanie.

Przedawnienie kosztów procesu karnego

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 9 czerwca 2006 r. (I KZP 12/2006) wskazał, iż „Kodeks postępowania karnego odwołuje się do »prawa do ściągania« należności, a więc zamyka definitywnie jakąkolwiek możliwość dochodzenia zapłaty kosztów, nawet opartą na dobrowolnym uiszczeniu ich przez zobowiązanego. W tym kontekście dostrzec należy treść art. 206 § 1 K.k.w. (jedynego przepisu regulującego zagadnienia wykonawcze w zakresie należności sądowych), który określa, że sąd wzywa osobę zobowiązaną do uiszczenia kosztów sądowych do ich zapłacenia w terminie 30 dni, a w razie bezskutecznego upływu tego terminu należności te ściąga się w drodze egzekucji. Przepis ten nie zawiera dla sądu jakichkolwiek wskazań co do dalszego postępowania po nieskutecznym zakończeniu egzekucji. W szczególności nie zobowiązuje po upływie 3-letniego terminu z art. 641 K.p.k. do dokonywania kolejnych wezwań czy zapytań, które pozwoliłyby ustalić wolę dłużnika w zakresie wywiązania się z zapłaty należności”.

W celu uzupełnienia powyższego wywodu należy wskazać, że przewidziany w tym przepisie termin przedawnienia prawa do dochodzenia zasądzonych kosztów procesu odnosi się zarówno do możliwości egzekwowania ich przez Skarb Państwa, jak i strony, na rzecz których je zasądzono (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 1975, VI KZP 30/75).

Podsumowując wszystko powyższe, należy wskazać, że prawo do ściągnięcia zasądzonych od Pana kosztów sądowych przedawnia się z upływem 3 lat od uprawomocnienia się orzeczenia o zasądzeniu kosztów (co do zasady winien być to wyrok skazujący). Na skutek umorzenia postępowania egzekucyjnego doszło do przerwania biegu przedawnienia. Efektem przerwania biegu przedawnienia jest to, iż termin przedawnienia biegnie od nowa – od czasu uprawomocnienia się postanowienia komornika o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z uwagi na niemożność zaspokojenia wierzyciela. W ten sposób przed upływem terminu można zawsze wszczynać egzekucję i tym samym przedłużyć termin spłaty.

Mam nadzieję, że treść tej odpowiedzi rozwiała Pana wątpliwości dotyczące kosztów sądowych w procesie karnym.