Koszt wyrobienia świadectwa kwalifikacji przez pracownika

Przeprowadzanie badań lekarskich przez pracowników dla sektora transportowego

Zasady przeprowadzania badań lekarskich przez pracowników dla sektora transportowego mają dwojakie źródła.

Z jednej strony materia ta regulowana jest przez art. 229 Kodeksu pracy. Zgodnie z jego treścią pracodawca obowiązany jest przeprowadzać badania wstępne, okresowe i kontrolne.

Wstępnym badaniom lekarskim podlegają osoby przyjmowane do pracy prócz osób przyjmowanych ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą, a także pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.

Okresowe badania kontrolne pracownika

Z kolei badaniom kontrolnym podlegają pracownicy w przypadku gdy ich niezdolność do pracy trwa dłużej niż 30 dni i jest spowodowana chorobą. Pracownik podlega ponadto kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.

Okresowe badania w przeciwieństwie do uprzednio wskazanych przeprowadza się periodycznie na zasadach określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej.

Wskazane powyżej badania, zgodnie z art. 229 § 6 Kodeksu pracy przeprowadza się na koszt pracodawcy. Ponadto okresowe i kontrolne badania lekarskie przeprowadza się w miarę możliwości w godzinach pracy. Za czas niewykonywania pracy w związku z przeprowadzanymi badaniami pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, a w razie przejazdu na te badania do innej miejscowości przysługują mu należności na pokrycie kosztów przejazdu według obowiązujących przy podróżach służbowych.

Dla pracowników sektora transportowego ponad regulacje powyższe należy rozpatrzyć także zapis art. 39l ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym.

Zgodnie z jego brzmieniem „przedsiębiorca lub inny podmiot wykonujący przewóz drogowy jest obowiązany do kierowania kierowców na szkolenia okresowe, a także badania lekarskie i psychologiczne oraz do pokrywania kosztów badań lekarskich i psychologicznych”. Pokrycie kosztów szkoleń okresowych pozostaje w dyspozycji pracodawcy.

Badania okresowe związane z wydaniem świadectwa kwalifikacji

Poprzez badania lekarskie i psychologiczne należy przy tym rozumieć badania przeprowadzane w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy.

Badania lekarskie i psychologiczne, o których mowa powyżej, powinny być przeprowadzane do czasu ukończenia przez kierowcę 60 lat – co 5 lat; a po ukończeniu przez kierowcę 60. roku życia – co 30 miesięcy. Pierwsze badanie lekarskie, o którym mowa w zdaniu poprzednim, jest wykonywane przed dniem wydania świadectwa kwalifikacji zawodowej potwierdzającego ukończenie kwalifikacji, a każde następne dla kierowcy w wieku do 60 lat – w terminie właściwym do ukończenia szkolenia okresowego, jednak nie później niż do dnia wydania świadectwa kwalifikacji zawodowej potwierdzającego ukończenie szkolenia okresowego.

Z powyższego wynika więc, że badania okresowe związane z wydaniem świadectwa kwalifikacji także wchodzą w skład badań, do których opłacenia są Państwo zobligowani. Bez znaczenia jest fakt braku uprzedniego skierowania kierowcy, jeżeli ze względu na bliski termin utraty ważności świadectwa kwalifikacji, na mocy art. 39l ustawy i tak byli Państwo zobligowani do skierowania pracownika na szkolenie i badania.

Czy pracodawca powinien ponosić koszty badań okresowych kierowcy?

Odnośnie kosztów samego szkolenia okresowego, koniecznego do uzyskania świadectwa kwalifikacji, należy zastosować przywołaną uprzednio regułę, zgodnie z którą przedsiębiorca lub inny podmiot wykonujący przewóz drogowy może pokryć koszty szkoleń okresowych kierowcy, nie jest jednak to obowiązek, a możliwość przywołana przepisami ustawy.

Zasady obciążenie pracodawcy kosztami są zgodne z wykładnią przepisów przyjętą przez Główny Inspektorat Transportu Drogowego.

Na marginesie pragnę podnieść, że zgodnie z art. 39l ust. 3 spełnienie przez przedsiębiorcę lub przez inny podmiot wykonujący przewóz drogowy obowiązku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b (skierowanie na badania lekarskie i psychologiczne), uznaje się za równoznaczne ze spełnieniem obowiązków pracodawcy w zakresie wykonywania wstępnych i okresowych badań lekarskich, o których mowa w przywoływanym na początku niniejszej opinii art. 229 § 1 i 2 Kodeksu pracy.