Zwrot pieniędzy wydanych na byłego partnera

W opisanej przez Panią sytuacji może Pani starać się o odzyskanie pieniędzy „zainwestowanych” w byłego partnera, w oparciu o przepisy prawa cywilnego, a dokładnie rzecz ujmując – w oparciu o regulację dotyczącą bezpodstawnego wzbogacenia. Pani partner bowiem odniósł korzyści materialne, wykorzystując Pani uczucie.

Artykuł 405 Kodeksu cywilnego stanowi, że „kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości”.

Od wielu lat zarówno w orzecznictwie sądów, jak i doktrynie prawniczej, uznaje się, że przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu mają zastosowanie do rozliczeń majątkowych między osobami pozostającymi w trwałym związku faktycznym (konkubinacie). Regułę tę wielokrotnie wyrażał Sąd Najwyższy, m.in. w wyroku z dnia 16 maja 2000 r., w sprawie o sygn. akt IV CKN 32/00.

W wyroku z dnia 12 stycznia 2006 r., sygn. akt II CK 324/05, ten sam sąd stwierdził, iż „istnieje możliwość odzyskania podarowanych w trakcie trwania nieformalnego związku pieniędzy i przedmiotów wartościowych. Partner musi jednak udowodnić, że druga osoba dawała mu podstawy do stwierdzenia, iż związek będzie trwał dłużej”. Fragment ten oddaje w pełni sytuację opisywaną przez Panią. W związku z tym, jeżeli, dokonując zapłaty, przelewu na rzecz byłego partnera, była Pani przekonana lub mogła przypuszczać, iż Państwa związek ma charakter trwały i stanowicie rodzinę, to może Pani w oparciu o art. 405 Kodeksu cywilnego dochodzić zwrotu pieniędzy zapłaconych dla partnera lub za partnera, które stanowią jego korzyści materialne.

Dokonywanie przez Panią spłaty długów partnera, zapłaty jego zobowiązań, robienie dla niego zakupów stanowi zarówno zwiększenie jego aktywów, jak i zmniejszenie jego pasywów, co stanowi o jego wzbogaceniu Pani kosztem.

Z bezpodstawnym wzbogaceniem mamy do czynienia, gdy łącznie zaistnieją trzy elementy.

Po pierwsze, korzyść materialna odniesiona przez Pani partnera musi być uzyskana bez podstawy prawnej jakiegokolwiek rodzaju. Jest tak wówczas, gdy u jej podstaw nie leżą ani czynność prawna, ani przepis ustawy, ani orzeczenie sądu lub decyzja administracyjna.

Po drugie, musi ona mieć wartość majątkową, możliwą do określenia w pieniądzu (prawo własności lub inne prawo majątkowe, nabyta rzecz, zaoszczędzenie niezbędnych wydatków, nieodpłatne skorzystanie z cudzych usług lub rzeczy czy – nawet wprost – uzyskanie określonej sumy pieniężnej). Wartość taka polega na zwiększeniu majątku wzbogaconego bezpośrednio lub, jak to ma miejsce w razie oszczędzenia koniecznego wydatku, w sposób pośredni.

I po trzecie, korzyść ta musi być uzyskana kosztem innej osoby, tj. Pani.

Dochodzić zwrotu poniesionych wydatków na partnera może Pani pod warunkiem, iż od dnia wykonania przez Panią przelewów (każdego osobno) nie upłynęło 10 lat. Jednocześnie, jeżeli chce Pani dochodzić przed sądem zwrotu tych kwot, musi Pani oficjalnie, na piśmie (najlepiej listem poleconym lub za potwierdzeniem odbioru) wezwać byłego partnera do ich zwrotu, ze wskazaniem, jakich kwot i z jakiego tytułu Pani od niego dochodzi. Dopiero gdy partner nie dokona zwrotu po takim wezwaniu, może Pani wystąpić do sądu z pozwem. Bardzo istotne jest, że nie może Pani żądać kwoty wyższej niż łączna kwota dokonanych przez Panią „wydatków” na rzecz byłego partnera, które stanowią jego korzyści materialne.

Pozew składa się sądu rejonowego, wydziału cywilnego, zgodnie z miejscem zamieszkania Pani konkubenta. Od pozwu musi Pani uiścić opłatę sądową, która wynosi 5% wartości kwoty, której zwrotu się Pani domaga.