Kontakty ojca z bardzo małym dzieckiem

Pani Helena zapytała nas, czy są jakieś przepisy, które regulują kontakty ojca z bardzo małym dzieckiem – niemowlęciem. Według pani Heleny ojciec 3-miesięcznego dziecka nie może zabierać go poza miejsce stałego pobytu, a spotkania powinny się odbywać wyłącznie w jej obecności. Chciała wiedzieć, czy ma rację w tej kwestii.

Sposób utrzymywania kontaktów ojca z dzieckiem jeżeli dziecko stale przebywa u matki

Zgodnie z obowiązującymi przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.io.) – jeżeli dziecko przebywa stale u jednego z rodziców, sposób utrzymywania kontaktów z dzieckiem przez drugiego z nich rodzice określają wspólnie, a w przypadku braku porozumienia kwestię tę rozstrzyga sąd opiekuńczy. A zatem, gdy dziecko zamieszkuje z matką, ojciec ma prawo utrzymywać z nim kontakt z nawet od bardzo wczesnego etapu życia dziecka. Wynika to z art. 113 K.r.io.:

„§ 1 Niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów.

§ 2. Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej”.

Jeżeli pani Helena i jej partner nie mogą porozumieć się co do kontaktów ojca z dzieckiem, pani Helena może zwrócić się do sądu o uregulowanie tej kwestii. Sąd w takim przypadku może w szczególności:

1. zakazać spotykania się z dzieckiem,
2. zakazać zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu,
3. zezwolić na spotykanie się z dzieckiem tylko w obecności drugiego z rodziców albo opiekuna, kuratora sądowego lub innej osoby wskazanej przez sąd,
4. ograniczyć kontakty do określonych sposobów porozumiewania się na odległość,
5. zakazać porozumiewania się na odległość.

Czy kontakty ojca z dzieckiem w wieku niemowlęcym powinny odbywać się tylko w obecności matki?

Pani Helena powinna pamiętać, że przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego pozostawiają sądowi swobodę w sposobie ustalania kontaktów dziecka z rodzicami. Ustawa jednak nie przewiduje przepisów, które obligowałyby sąd do przyznania ojcu prawa do zabierania dziecka np. na weekendy.

Bez względu więc na to, czy kwestię kontaktów z ojcem regulują ze sobą sami rodzice, czy zrobi to za nich sąd, bierze się pod uwagę to, że częstotliwość oraz długość tych kontaktów musi zostać dostosowana do wieku i potrzeb dziecka, ponieważ należy pamiętać, że priorytetem w takim przypadku jest dobro dziecka. Niestety (ale to chyba dobrze) przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w żadnym ze swoich postanowień nie stanowią o tym, jak w określonym wieku dziecka kontakty z drugim rodzicem winny zostać ustalone, czy też, że powinny zostać ograniczone ze względu na wiek dziecka, np. w ten sposób, że do ukończenia przez dziecko trzech lat kontakty z ojcem powinny odbywać się jedynie w obecności matki. Niemniej jednak oczywiste jest, że w przypadku opisanym przez panią Helenę, a więc gdy dziecko ma zaledwie 3 miesiące, ojciec dziecka nie może oczekiwać, że pani Helena zgodzi się np. na nocowanie dziecka u niego albo zabranie go na pół dnia „gdzieś”. Rzecz jasna spacer z wózkiem na godzinę czy dwie jest jak najbardziej możliwy, ale dłuższe zabieranie tak małego dziecka byłoby jednak dużym przeciwwskazaniem z uwagi na jego wiek i rolę, jaką na tym etapie życia odgrywa matka.

Zatem na tym etapie wizyty ojca mogą być nawet częste, ale krótkie. W miarę dorastania dziecka pani Helena i jej partner mogą inaczej już układać wzajemne kontakty dziecka z ojcem na coraz dłuższe. Z uwagi jednak na to, że obecnie dziecko jest niemowlakiem, jego ojciec powinien wziąć tę okoliczność pod uwagę i nie kierować się własnymi egoistycznymi potrzebami, tylko ustalać sposób kontaktów dostosowany do niemowlęcia. Jeżeli sam nie dojdzie do takich wniosków, z całą pewnością pomoże mu w tym sąd.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59