Konsekwencje niepodpisania umowy po zwycięskim przetargu

Konsekwencje uchylania się zwycięskiego wykonawcy od zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego

Choć nie pisze tego Pani wprost, zakładam, że opisuje Pani sytuację zaistniałą w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w rozumieniu ustawy z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (dalej w skrócie nazywanej ustawą).

Mając powyższe na uwadze, wskazuję, że – zgodnie z art. 94 ust. 2 ustawy – „jeżeli wykonawca, którego oferta została wybrana, uchyla się od zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego lub nie wnosi wymaganego zabezpieczenia należytego wykonania umowy, zamawiający może wybrać ofertę najkorzystniejszą spośród pozostałych ofert, bez przeprowadzania ich ponownej oceny, chyba że zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 93 ust. 1” (przepis ten określa przyczyny unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego).

Innymi słowy, podstawową konsekwencją uchylania się zwycięskiego wykonawcy od zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego jest to, że zamawiający może wybrać kolejną ofertę, najkorzystniejszą spośród złożonych, bez powtarzania postępowania. W przypadku zaś, gdy np. brak innych ofert lub też zaistniały inne okoliczności, które uzasadniają unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, zamawiający może unieważnić całe postępowanie, co – jak wynika z Pani informacji – zrobił w niniejszej sprawie.

Możliwość zatrzymania wadium przez zamawiającego

Dalszą konsekwencją opisanego stanu rzeczy jest możliwość zatrzymania wadium przez zamawiającego, jeżeli zostało ono przewidziane w SIWZ, a wykonawca je ustanowił.

Istota Pani pytania sprowadza się jednak do sytuacji prawnej wykonawcy, który mimo wygranej uchylił się od zawarcia umowy, w przypadku ponownego złożenia przezeń oferty w powtórzonym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.

W konkurencyjnych trybach postępowania o udzielenie zamówienia publicznego zasadą jest to, że każdy wykonawca – a więc każda osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej – może złożyć swoją ofertę, która jeżeli nie podlega odrzuceniu (art. 86 ustawy), winna być rozpatrzona.

Wykluczenie wykonawcy z przetargu

W niniejszej sprawie, jeżeli zamawiający nie zażądał ustanowienia przez wykonawców zabezpieczenia należytego wykonania umowy, co zazwyczaj odstrasza od tego typu praktyk, jedyną szansą dla zamawiającego byłoby wykluczenie „niechcianego” wykonawcy (art. 24 ustawy), a w konsekwencji odrzucenie jego oferty.

Podstawą wykluczenia mógłby stać się przepis art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy, który w aktualnym brzmieniu (po zmianach z 24 października 2008 r.) stanowi, że „z postępowania o udzielenie zamówienia wyklucza się wykonawców, którzy wyrządzili szkodę, nie wykonując zamówienia lub wykonując je nienależycie, jeżeli szkoda ta została stwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu wydanym w okresie 3 lat przed wszczęciem postępowania”. Podkreślona część przepisu ma istotne znaczenie, gdyż przed 24 października 2008 r. przepis art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy również umożliwiał wykluczenie wykonawcy, który wyrządził szkodę, nie wykonując zamówienia lub wykonując je nienależycie, jednak okoliczność ta nie musiała być potwierdzona prawomocnym wyrokiem sądowym.

W powyższym kontekście znaczenie dla Pani może mieć przepis przejściowy do nowych regulacji ustawy, zgodnie z którym tylko do postępowań o udzielenie zamówienia i konkursów wszczętych przed 24 października 2008 r. stosuje się przepisy dotychczasowe (w tym dawne brzmienie art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy).

Wykaz wykonawców którzy wyrządzili szkodę nie podpisując umowy po wygranym przetargu 

Przypominam, że prezes Urzędu Zamówień Publicznych prowadzi, ogłasza i aktualizuje na stronie internetowej Urzędu wykaz wykonawców, którzy wyrządzili szkodę, nie wykonując zamówienia lub wykonując je nienależycie, jeżeli szkoda ta została stwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu. Jeżeli jest Pani zamawiającym, to sugeruję sprawdzić, czy dany wykonawca nie figuruje na przywołanej liście. Jeżeli zaś jest Pani wykonawcą, mogę tylko wskazać, że naraża się Pani na proces odszkodowawczy, choć zamawiającemu, w moim przekonaniu, trudno będzie wykazać poniesioną szkodę oraz jej wysokość, a w konsekwencji doprowadzić do wpisu do wspomnianego rejestru nierzetelnych wykonawców. Ewentualne wpisanie skutkować by mogło jednak licznymi wykluczeniami w przyszłości z uwagi na to, że wszyscy zamawiający będą śledzić ów rejestr.